Συγκριτική εξέταση διηγημάτων του Παπαδιαμάντη

Να εντοπίσετε ομοιότητες περιεχομένου ανάμεσα στα δύο αποσπάσματα των διηγημάτων του Αλ. Παπαδιαμάντη και να τα σχολιάσετε.

1. Όνειρο στο κύμα: «H Μοσχούλα…  εις τα όρη» (σχολ. βιβλίο, σελ. 178)

2. Αλ. Παπαδιαμάντη, «Μεγαλείων οψώνια»

Τελευταῖος καὶ ταπεινότερος ἐκ τῶν θαμώνων ἦτο ὁ μπαρμπα-Νικόλας ὁ Μονεβασίτης, πρῴην μανάβης. Ὅταν ἐγύριζε μὲ τὸ γαϊδουράκι του ὅλην τὴν πόλιν, κ᾿ ἐπώλει καρποὺς καὶ κηπουρικά, τοῦ συνέβη νὰ κρατήσῃ μὲ τὰς χεῖράς του εἰς τὸ κέντρον τοῦ δρόμου, ἀφηνιασμένον ἄλογον, καὶ νὰ τὸ καταδαμάσῃ. Εἶχε κερδίσει ὁπωσοῦν χρήματα ἐκ τοῦ ἐμπορίου του. Εἶχε κι αὐτός, ὅπως ὁ Βελισαρόπουλος, ἕνα μοναχογυιόν, πλὴν ἰδικόν του. Ἡ μεγάλη ἀδυναμία κι ὁ καημός του ἦτο «νὰ γίνῃ τὸ παιδί του καλύτερο ἀπ᾿ αὐτόν». «Τί τὸν θέλω, ἂν εἶναι νὰ γίνῃ χαμάλης, σὰν ἐμένα. Ὁ λόγος εἶναι νὰ τὸν ἔχω καμάρι στὰ γηρατειά μου». Ἐθυσίασεν ὅσα εἶχε διὰ νὰ τὸν βγάλῃ μηχανικόν, τὸν διετήρησε πέντε χρόνους εἰς Ἀθήνας, κι ἄλλα τρία εἰς τὴν Ἑλβετίαν. Τέλος ὁ υἱός του ἐβγῆκε πράγματι ἄξιος μηχανικός. Διωρίσθη εἰς ἐξέχουσαν θέσιν, εἶχεν ἑξακοσίας δραχμὰς τὸν μῆνα, κ᾿ ἐνυμφεύθη μίαν Γερμανίδα. Ἐκάλει τὸν πατέρα του πολλάκις εἰς τὸ δεῖπνον, τοῦ ἔδιδεν 20 ἢ 30 δρ. τὸν μῆνα, καὶ δὲν τοῦ ἐπέτρεπε νὰ μένῃ παρ᾿ αὐτῷ. Ὁ γερο-Νικόλας, χηρευμένος ἀπὸ 30τίας, καὶ μὴ ἔχων ἄλλο τέκνον, ὑπέργηρος, ἡμίτυφλος, μὲ ἐπίδεσμον περὶ τὸ ἓν ὄμμα, δὲν εἶχε θάλπος εἰς τὸ πενιχρὸν δωμάτιον ὅπου ἔμενε.

Τὴν πρώτην φορὰν ὁποὺ ἐδείπνησε παρ᾿ αὐτῷ ὁ γέρων, ὅπως ἦτο συνηθισμένος ἔκπαλαι, ἔκαμε τὸν σταυρόν του. Ἐπειδὴ ὅμως ἦτο ὀλίγον περήφανος, τοῦ ἐκακοφάνη διότι δὲν εἶδε τὸν υἱόν του νὰ τὸν μιμηθῇ. Εἰς τὸ τέλος τοῦ δείπνου, ὅταν καὶ πάλιν ἔκαμε τὸν σταυρόν του, τοῦ εἶπε:

― Δὲν κάνεις, Φίλιππα, τὸν σταυρόν σου καὶ σύ;

― Τί χρειάζονται αὐτά; εἶπεν ὁ μηχανικός. Αὐτὰ τώρα πᾶνε, σκούριασαν.

Ὁ γέρος διηγεῖτο τὸ παράπονόν του εἰς ἕνα πτωχὸν νέον, σπουδαστήν, τὸν ἴδιον ὅστις εἶχε κάμει κάποιαν παρατήρησιν ἄλλοτε εἰς τὸν καφετζήν, τὸν γέρο-Σκαρτσόπουλον.

― Καὶ στὴ λοκάντα*, γυιέ μου, τὰ ἴδια παθαίνω. Ὅταν καθίσω νὰ φάω κάποτε, εἶναι μερικοὶ νέοι καλοφορεμένοι, δὲν ξέρω ἂν εἶναι φοιτηταί, ὁποὺ ἅμα μὲ ἰδοῦν νὰ κάμω τὸν σταυρόν μου, μὲ περιγελοῦνε.

― Σ᾿ αὐτὸ ἐσὺ φταῖς, γερο-Νικόλα.

― Τί λές, παιδί μ᾿; Φταίω ποὺ κάνω τὸ σταυρό μου;

― Φταῖς, γιατὶ τοὺς κοιτάζεις νὰ ἰδῇς τί φρονοῦνε. Μήπως λοιπὸν κάνεις τὸν σταυρό σου ἀπὸ ἀνθρωπαρέσκεια; Νὰ κάνῃς τὸν σταυρό σου μὲ ἁπλότητα καὶ μὲ ἀπεριέργειαν, καὶ νὰ μὴν κοιτάζῃς διόλου ποιὸς εἶναι ἀντικρύ σου, Ἑβραῖος, Τοῦρκος ἢ Φαρμασῶνος.

Τὰς ἡμέρας τῶν Χριστουγέννων, ὁ μηχανικὸς ἐκάλεσε τὸν πατέρα του οἴκαδε, διὰ νὰ παρευρεθῇ εἰς τὸ «Δένδρον τῶν Χριστουγέννων».

― Τί δένδρο ἦτον ἐκεῖνο, παιδάκι μου, διηγεῖτο ἀκολούθως ὁ γερο-Νικόλας εἰς τὸν νεαρὸν φίλον του, τὸν προειρημένον. Ἄκουσες ἐσὺ δένδρο ποὺ νὰ ἔχῃ κρεμασμένα ἀπάνω του καλαθάκια καὶ χαρτάκια μὲ κουφέτα καὶ καραμέλες;

― Αὐτὸ εἶναι δένδρο ποὺ δὲν ἔχει ρίζες, καὶ γι᾿ αὐτὸ δὲν μπορεῖ νὰ κάμῃ φυσικοὺς καρπούς, μπαρμπα-Νικόλα. «Πᾶν δένδρον μὴ ποιοῦν καρπόν, ἐκκόπτεται καὶ εἰς πῦρ βάλλεται». Ἡ ξενομανία ποὺ τοὺς ἐκόλλησε εἶναι σαπρὸν δένδρον, καὶ δὲν μπορεῖ παρὰ νὰ κάμῃ σαπροὺς καρπούς.

Ὁ γέρων ἐστέναξεν.

―Ἄχ, καλύτερα νὰ τὸν ἄφηνα νὰ γίνῃ χαμάλης σὰν ἐμένα!

Η "πρωταρχή" της μυθοπλασίας

Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Β' Λυκείου

Ως "πρωταρχή της μυθοπλασίας" νοείται το βασικό στοιχείο της μυθοπλασίας που λειτουργεί ως πυρήνας ή έναυσμά της. Τα τρία αφηγηματικά στοιχεία στα οποία αναζητείται η "πρωταρχή" είναι:

1) η πλοκή

2) οι χαρακτήρες

3) το σκηνικό

Στα πλαίσια της διδακτικής ενότητας "Λογοτεχνικοί χαρακτήρες", ιδιαίτερα χρήσιμα μπορούν να αποβούν για τον διδάσκοντα τα στοιχεία που δίνονται:

Σκηνικό (εδώ)
Λογοτεχνικοί χαρακτήρες (εδώ)

ΝΕΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ-ΓΛΩΣΣΑΣ-ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ Α' ΛΥΚΕΙΟΥ

1) Αρχαία Ελληνικά
2) Λογοτεχνία
3) Nεοελληνική Γλώσσα

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΤΑΚΗ:Νέες κυκλοφορίες σχολικών βοηθημάτων θεωρητικών μαθημάτων

Κυκλοφορεί τη Δευτέρα 1 Οκτωβρίου

 

Nεοελληνική Λογοτεχνία Α΄ Γενικού Λυκείου - Προτάσεις διδασκαλίας
Δημήτρης Χριστόπουλος, Ελένη Πατσιατζή

Το βιβλίο Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α΄ Γενικού Λυκείου – Προτάσεις διδασκαλίας ανταποκρίνεται στις ισχύουσες από το σχολικό έτος 2011-2012 οδηγίες διδασκαλίας του μαθήματος.

Στην πρώτη διδακτική ενότητα, Τα φύλα στη Λογοτεχνία, επιλέχτηκαν κείμενα τόσο από το σχολικό εγχειρίδιο της Α΄ Λυκείου όσο και των υπόλοιπων τάξεων της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, με γνώμονα τις σχετικές οδηγίες.

Στη δεύτερη διδακτική ενότητα, Από την παραδοσιακή στη μοντέρνα ποίηση, με τα ανθολογημένα κείμενα (εντός και εκτός των σχολικών βιβλίων) εξετάζονται τα γνωρίσματα της παραδοσιακής και της μοντέρνας ποίησης, αλλά και το πέρασμα από τον έμμετρο στίχο στον ελευθερωμένο και από εκεί στον ελεύθερο. Επίσης, εξετάζονται και τα θεματικά χαρακτηριστικά της παραδοσιακής ποίησης (εθνικά οράματα, φύση, ο ρόλος του ποιητή) αλλά και τα ρεύματα του νεοκλασικισμού, του ρομαντισμού, του παρνασσισμού και του συμβολισμού. Ιδιαίτερη αναφορά έχει γίνει στην ποίηση του Καβάφη και του Καρυωτάκη, οι οποίοι θεωρούνται οι «προάγγελοι» του μοντερνισμού. Τέλος, παρουσιάζονται οι αλλαγές που φέρνει ο μοντερνισμός του Μεσοπολέμου σε επίπεδο μορφής αλλά και θεματικής.

Στην τρίτη διδακτική ενότητα, το Θέατρο, εξετάζονται κείμενα που το Φ.Ε.Κ. προτείνει και δίνονται Φύλλα εργασίας που μπορούν να αξιοποιηθούν στην τάξη και στο σπίτι.

Κάθε διδακτική ενότητα ολοκληρώνεται με κριτήρια αξιολόγησης.

Διαβάστε αποσπάσματα του βιβλίου εδώ

 

 

Tιμή: 15.70 € ISBN: 978-960-16-4564-3 BKM: 8564 Σελίδες: 384

Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, Το μοιρολόι της φώκιας

«Η επί γης ευτυχία είναι στιγμούλα,

και η στιγμούλα αυτή ένα σκαλοπάτι

για να περάσεις από το άλλο μέρος,

το μέρος του θανάτου»

Ο. Ελύτης

Το διήγημα αυτό πρωτοδημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Πατρίς στις 13 Μαρτίου 1908, τρία σχεδόν χρόνια πριν από το θάνατο του συγγραφέα (3 Ιανουαρίου 1911). Οι περισσότεροι από τους μελετητές του Παπαδιαμάντη θεωρούν «Το μοιρολόγι της φώκιας» ως το αρτιότερο και το καλύτερο από τα διηγήματά του, ενώ πολλοί φτάνουν να το χαρακτηρίσουν ως «το αριστούργημα της παγκόσμιας φιλολογίας». Οι δύο τελευταίοι στίχοι του ποιήματος με το οποίο ο συγγραφέας τελειώνει το διήγημα: «Σαν να ‘χαν ποτέ τελειωμό τα πάθια και οι καημοί του κόσμου» είναι χαραγμένοι στην προτομή του Παπαδιαμάντη στη Σκιάθο. Περισσότερα: διαβάστε εδώ

Οδηγίες για τη διδασκαλία της Nεοελληνικής Λογοτεχνίας στη Β' Λυκείου

Η σχολική Σύμβουλος Φιλολόγων, κυρία Αγάθη Γεωργιάδου μαζί με τους συναδέλφους: Βενετία Αποστολίδου (συντονίστρια), Βασίλη Βασιλειάδη, Ειρήνη Γαμβρού, Νικολίνα Κουντουρά, Γρηγόρη Πασχαλίδη, Ελένη Χοντολίδου δημιούργησαν τις παρακάτω Οδηγίες, για να βοηθήσουν τους συναδέλφους να οργανώσουν τη διδασκαλία της Λογοτεχνίας Β΄ Λυκείου ως συνέχεια της Α΄. Αποτελούν μία πρόταση προαιρετική για τους συναδέλφους, πάνω στην οποία μπορούν να δημιουργήσουν τα δικά τους σενάρια.

Περισσότερα

Eπιστολή

Αγαπητές και αγαπητοί συνάδελφοι,
Καλή μας χρονιά!

Τον περασμένο Φεβρουάριο το Υπουργείο όρισε μια επιτροπή για τη σύνταξη του νέου ΠΣ για τη Β' και Γ' Λυκείου, της οποίας ήμουν μέλος.

Όταν, εξαιτίας των πολιτικών αλλαγών, φάνηκε ότι δεν υπάρχει χρόνος για σύνταξη νέου ΠΣ συμφωνήσαμε να συντάξουμε “Οδηγίες για τη διδασκαλία της Λογοτεχνίας στη Β' Λυκείου” ως ένα μεταβατικό στάδιο για να έχουν κάποια συνέχεια οι διδακτικές πρακτικές της Α' Λυκείου. Τις “Οδηγίες” αυτές τις παραδώσαμε τέλος Ιουνίου.

Από τότε δεν είχαμε κανένα νέο από το Υπουργείο και πριν από λίγες μέρες μαθαίνουμε ότι έχουν έρθει στα σχολεία άλλες οδηγίες, ας τις πούμε συνηθσμένες, για τη Β΄Λυκείου. Ως εκ τούτου εμείς δίνουμε στη δημοσιότητα τις "Οδηγίες" που συντάξαμε για όποιον εκπαιδευτικό μπορεί και θέλει να πάρει ιδέες. Όσες και όσοι από σας είστε σχολικοί σύμβουλοι μπορείτε να χρησιμοποιήσετε αυτό το υλικό αν το θεωρείτε χρήσιμο.

Όσοι διατηρείτε blog ή wiki μπορείτε να το ανεβάσετε, ολόκληρο σας παρακαλώ, μαζί με την εισαγωγή του. Εννοείται πως είμαι στη διάθεσή σας για διευκρινίσεις.

Φιλικά,

Ελένη Χοντολίδου

Μια μέρα αντιφασιστικής μνήμης

17 Αυγούστου 1944

Μπλόκο Κοκκινιάς

... 40 μέρες μετά

Άρης Αλεξάνδρου, "Μέσα στις πέτρες"

Κι όμως δεν αυτοκτόνησα.
Είδατε ποτέ κανέναν έλατο να κατεβαίνει μοναχός του
στο πριονιστήριο;
Η θέση μας είναι εδώ σ’ αυτό το δάσος
με τα κλαδιά κομμένα μισοκαμένους τους κορμούς
με τις ρίζες σφηνωμένες μέσ’ στις πέτρες.

Ο χώρος...

Στο παλιό ταπητουργείο της Οριεντάλ Κάρπετ, το οποίο λειτούργησε στην Κοκκινιά από το 1929 και παρέμεινε ανενεργό την περίοδο της Κατοχής, εκτελέστηκαν - στις 17 Αυγούστου 1944 -, καθ' υπόδειξη κουκουλοφόρων προδοτών, 74 πολίτες, αγωνιστές και αγωνίστριες που μετείχαν ενεργά στην Αντίσταση. Η αυλαία της τραγωδίας έπεσε στις 24 Σεπτεμβρίου 1944, όταν οι Γερμανοί πολυβόλησαν - από το λόφο της δεξαμενής -το συγκεντρωμένο πλήθος που βρισκόταν στην παλτεία της Οσίας Ξένης, με αφορμή το σαραντάμερο μνημόσυνο για τα θύματα του Μπλόκου, σκοτώνοντας άλλους 8 δημότες.

Η εκδήλωση...
Την Κυριακή 23 Σεπτεμβρίου ο Δήμος Νίκαιας - Αγ. Ι. Ρέντη διοργάνωσε ποιητική εκδήλωση τιμής και μνήμης για τα θύματα της ναζιστικής θηριωδίας. Την εκδήλωση παρουσίασε η ποιήτρια Ειρήνη Ρηνιώτη, η οποία διάβασε ποιήματα των ποιητών: Τίτου Πατρίκιου, Άρη Αλεξάνδρου, Μιχάλη Κατσαρού, Μανόλη Αναγνωστάκη, Τάσου Λειβαδίτη, Πάνου Θασίτη.

Δείτε το βίντεο (εδώ)

Διάβασαν ποιήματά τους οι ποιητές...
Λένα Καλλέργη
Ευτυχία Αλεξάνδρα Λουκίδου
Γιώργος Μαρκόπουλος
Γιώργος Μπλάνας
Γιώργος Παναγιωτίδης
Κώστας Παπαγεωργίου
Βασίλης Ρούβαλης
Δήμητρα Χριστοδούλου

Αφηγήθηκε τα γεγονότα ο ποιητής Τίτος Πατρίκιος

Ερμήνευσε...

Το μουσικό σύνολο Guitarte

Τα γεγονότα...

Κοντά στις 2:30 το πρωί ξεκινά το δράμα της ομαδικής σφαγής που θα ακολουθήσει όταν ανέβει ο ήλιος ψηλά. Δεκάδες γερμανικά καμιόνια περικυκλώνουν τις γύρω περιοχές που περικλείουν την Κοκκινιά, από Κορυδαλλό, Αιγάλεω, Δαφνί και Ρέντη μέχρι Κερατσίνι, Φάληρο και Πειραιά, ο κλοιός σφίγγει. Μαζί με τους Ναζί κατακτητές καταφθάνει στην προσφυγούπολη του Πειραιά, τη «Μικρή Μόσχα», όπως είχαν βαπτίσει την Κοκκινιά, και το μηχανοκίνητο τμήμα του δοσίλογου Ν. Μπουραντά. Περί τους 3.000 βαριά οπλισμένους με πολυβόλα, όλμους, μυδράλια, ταχυβόλα, αυτόματα, Γερμανούς και Έλληνες ταγματασφαλίτες κυκλώνουν την πόλη που εκείνη την ώρα κοιμάται.

Μετά τις 6:00 π.μ. ακούγονται τα «χωνιά» στους δρόμους της Κοκκινιάς. Όχι τα χωνιά της ΕΠΟΝ και του ΕΛΑΣ που καλούσαν κάθε τόσο τον Κοκκινιώτικο λαό σε αντίσταση και του έδιναν κουράγιο, μα τα χωνιά των ταγματασφαλιτών: «Προσοχή-προσοχή! Σας μιλάνε τα τάγματα ασφαλείας. Όλοι οι άνδρες από 14-60 ετών να πάνε στην πλατεία της Οσίας Ξένης για έλεγχο ταυτοτήτων. Όσοι πιαστούν στα σπίτια τους θα τουφεκίζονται επί τόπου». Πανικός σε κάθε σπίτι και σε κάθε δρόμο της πόλης. Μερικοί κρύβονται όπως-όπως σε στέγες, καταπακτές, πηγάδια, όπου βρουν. Με υποκόπανους γκρεμίζονται οι πόρτες των φτωχών παραγκόσπιτων και με βρισιές και κλωτσιές σέρνονται κυριολεκτικά προς τον τόπο του Μαρτυρίου, εκατοντάδες συμπολίτες μας αγωνιστές. Αρκετοί ήταν εκείνοι που δεν υπάκουσαν στην εντολή και εκτελέστηκαν επί τόπου στα σπίτια τους.

Οι γυναίκες με τα παιδιά κλαίνε και οδύρονται ακολουθώντας με αγωνία τους δικούς τους ανθρώπους. Οι Γερμανοί αρχίζουν να καίνε τα σπίτια. Οι ταγματασφαλίτες μπαίνουν στα σπίτια και αρπάζουν ότι βρουν, καταστρέφουν, καίνε, βρίζουν και χτυπούν τα γυναικόπαιδα. Η μικρή αντίσταση που πρόλαβαν να δεχτούν από ομάδες ΕΛΑΣιτών πνίγεται στο αίμα. Οι πρώτοι νεκροί πέφτουν σε διάφορους δρόμους.

Γύρω στις 8.00 π.μ. η πλατεία της Οσίας Ξένης, αλλά και οι γύρω δρόμοι, έχουν γεμίσει από κόσμο. Περίπου 25.000 άτομα. Χωρίζονται κατά ομάδες σε πεντάδες με κενά μεταξύ τους για να μπορούν οι δήμιοι και να υποδεικνύουν όποιον θέλουν. Η εντολή είναι να κάθονται γονατιστοί με ψηλά το κεφάλι. Η ζέστη αφόρητη και αρκετοί είναι αυτοί που λιποθυμούν και ζητούν εναγωνίως λίγες σταγόνες νερό. Όσες γυναίκες προσπαθούν να πλησιάσουν τους κρατούμενους προσφέροντάς τους από τις πήλινες στάμνες λίγο νερό, κακοποιούνται μπροστά σε όλους. Οι γερμανοτσολιάδες πιάνουν δουλειά.

Στην πλατεία εμφανίζονται ελάχιστοι Κοκκινιώτες που φορούν μαύρες κουκούλες και έχουν καλυμμένα τα πρόσωπά τους. Ο ρόλος τους είναι συγκεκριμένος, ως γνήσιοι προδότες υποδεικνύουν ποιους να εκτελέσουν. Ο γνωστός χαφιές της Κοκκινιάς, Μπατράνης, διακρίνει μέσα στο πλήθος το λοχαγό του ΕΛΑΣ Αποστόλη Χατζηβασιλείου και με ειρωνεία τον χαιρετά «τα σέβη μου λοχαγέ» και δίνει το σύνθημα. Αφού με την ξιφολόγχη του βγάζουν το μάτι και του σχίζουν τα μάγουλα, τον περιφέρουν ανάμεσα στο πλήθος ζητώντας του να προδώσει. Η απάντηση του ΕΛΑΣίτη λοχαγού ήταν «Ψηλά το κεφάλι, μη φοβάστε. Δεν πρόκειται να προδώσω κανέναν». Σέρνεται για να κρεμαστεί αναίσθητος. Λίγο πριν το τέλος του ψέλλισε. «ΣΥΝΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΕΚΔΙΚΗΣΗ»!!!.

Οι κουκουλοφόροι σαν τα φίδια σέρνονται μέσα στο πλήθος και διαλέγουν ..και ο δήμιος εκτελεί. Μέχρι να τους πάνε στον τόπο της εκτέλεσης τους βασανίζουν απάνθρωπα για να προδώσουν. Χαρακτηριστικό της ανδρείας, του υψηλού φρονήματος των εκτελεσθέντων είναι ότι λίγο πριν το θάνατο και με αντάλλαγμα την ίδια τους τη ζωή, κανείς δεν πρόδωσε άλλο συναγωνιστή του. Ενώ πολλοί ήταν αυτοί που πριν πέσουν νεκροί έδιναν θάρρος στους υπόλοιπους προτρέποντάς τους να αγωνιστούν ενάντια στο φασισμό.

Ο τόπος εκτέλεσης είναι κοντά στην πλατεία της Οσίας Ξένης στη μάντρα ενός ταπητουργείου , στη συμβολή των οδών Κιλικίας και Θειρών. Η μάντρα του υφαντουργείου Παγιασλή γεμίζει με παλικάρια. Ο Γερμανός δήμιος που βρίσκεται στο πόστο του μέσα στη Μάντρα πίνει συνέχεια ούζο και με το όπλο του συνεχώς εκτελεί. Πίνει , βρίζει, εκτελεί και συνεχώς αναφωνεί «άλλες κόμουνιστ καπούτ», («Όλοι οι κομμουνιστές θα πεθάνουν»).

Την ώρα των ομαδικών εκτελέσεων μια ομάδα ανταρτών με επικεφαλής τους την ξακουστή αντάρτισσα Διαμάντω Κουμπάκη κρύβονται στο βόρειο τμήμα της πόλης σε σπίτια συναγωνιστών τους. Ξαφνικά γερμανικά καμιόνια ζώνουν την περιοχή και αρχίζουν να καίνε τα σπίτια. Από τα 90 σπίτια της περιοχής καίγονται τα 80. Για το λόγο αυτό η συνοικία του 4ου Καραβά ονομάστηκε «Καμένα». Γύρω στις 11:00 π.μ., οι Γερμανοί πληροφορούνται ότι στη Νεάπολη προδόθηκε το κρησφύγετο μιας ομάδας του εφεδρικού ΕΛΑΣ, στην οποία συμμετείχε η Διαμάντω Κουμπάκη. Η χαρά των Γερμανών ήταν μεγάλη διότι κατάφεραν να την συλλάβουν. Καθώς τη χτυπούσαν κατευθυνόμενοι προς τη Μάντρα η Διαμάντω τους έβριζε και τους απαντούσε «σαν και εσάς προδότες εγώ έφαγα 65!». Παρά το άγριο ξυλοδαρμό της με τους υποκόπανους των όπλων, φθάνοντας στη Μάντρα του μαρτυρίου και λίγο πριν την εκτελέσουν βρήκε το κουράγιο να φωνάξει «Μια ζωή τη χρωστάμε, ας μην την πάρουν οι προδότες. Υπάρχουν χιλιάδες λεβέντες. Θα τους εκδικηθούν». Παρόμοια κατάληξη θα έχει και μια άλλη αντάρτισσα, η Αθηνά Μαύρου. Καθώς την έσερναν βίαια στην Οσία Ξένη, για να μαρτυρήσει όσους γνώριζε, φώναξε: «αδέλφια το κεφάλι ψηλά, δε γνωρίζω κανέναν και ας με φάει το βόλι του Γερμανού».

Την ώρα που η Κουμπάκη και η Μαύρου έπεφταν στα χέρια των Γερμανών για να βρουν τραγικό θάνατο στην ίδια περιοχή μια ομάδα ΕΛΑΣιτών με επικεφαλής το Θεόδωρο Μακρή συνεχίζει να δίνει γενναία μάχη. Κάποιοι από αυτούς κατάφεραν να διαφύγουν από το γερμανικό κλοιό. Νεκροί πέφτουν ο Θεόδωρος Μακρής και ο Ιταλός Αντιφασίστας που είχε προσχωρήσει στον ΕΛΑΣ Νίνο ή Πέτρος.

Στην πλατεία Οσίας Ξένης συνεχίζεται η τραγωδία. Εκατοντάδες γυναίκες προσπαθούν να ανακουφίσουν τον πόνο των αγωνιστών και με στάμνες κουβαλούν λίγο νερό και λίγο ψωμί. Οι δήμιοι σπάνε τις στάμνες, κλωτσάνε τις γυναίκες και βρίζουν.. Τα παιδιά κλαίνε και σπαράζουν: Η ζέστη, η δίψα, ο φόβος έχει σκεπάσει τα πρόσωπα ψυχές όλων. Οι Γερμανοί και οι ντόπιοι συνεργάτες τους χαμογελούν σαρκαστικά. Η αγωνία της διαλογής συνεχίζεται, οι ριπές στη Μάντρα συνεχίζονται, το Μαρτύριο τελειωμό δεν έχει. Τη στιγμή αυτή ξεχωρίζει ο ηρωισμός του αγωνιστή Κώστα Περιβόλα ο οποίος, την ώρα που τον διαλέγουν για εκτέλεση, ορμά πάνω στον χαφιέ Ι.Πλυντζανόπουλο, τον έπιασε από το λαιμό και του βγάζει την κουκούλα. Ο δήμιος προλαβαίνει και τον εκτελεί επί τόπου. Λίγο μετά το μεσημέρι σταματούν οι εκτελέσεις.

Έχουν προηγηθεί κι άλλες ομαδικές εκτελέσεις στα Καμένα, στη συμβολή των οδών Ακροπόλεως και Αρτέμιδος. Εκεί εκτελούνται 46 οι οποίοι μεταφέρθηκαν στην περιοχή με καμιόνια από την Οσία Ξένη.

Στο χώρο της Μάντρας η εικόνα είναι αποτρόπαια. Σωρός τα πτώματα, τσουβαλιασμένα το ένα πάνω από το άλλο. Το αίμα δύο πήχες έγλυφε το πάτωμα. Οι Γερμανοί δίνουν διαταγή στους κουκουλοφόρους να σκυλέψουν τους νεκρούς. Τα ανθρωπόμορφα κτήνη ορμούν πάνω στα κουφάρια των ηρώων και αρχίζουν να τους παίρνουν ότι αντικείμενα αξίας είχαν πάνω τους. Ρολόγια, δαχτυλίδια , βέρες κ.α. Δεν πρόλαβαν να ολοκληρώσουν το αποτρόπαιο ανοσιούργημά τους και οι ίδιοι οι Γερμανοί εκτέλεσαν κάποιους από αυτούς επί τόπου..

Η αυλαία αυτής της τραγωδίας έκλεισε γύρω στις 6:00 μ.μ. με ένα ξεδιάλεγμα περίπου 8.000 Κοκκινιωτών ομήρων. Ένα τεράστιο ανθρώπινο ποτάμι ξεκίνησε από την Κοκκινιά για το στρατόπεδο του Χαϊδαρίου. Οι όμηροι οδηγούνται, σε φάλαγγα ανά τέσσερις, και σ΄ αυτή την απόσταση, περίπου 7 χιλιομέτρων όσοι πέφτουν κάτω από την εξάντληση, τη δίψα ή τη ζέστη, βασανίζονται αμέσως. Σε όλους τους δρόμους της Κοκκινιάς ακούς μόνο κλάματα μανάδων, συζύγων και παιδιών, ενώ από παντού ρέει αίμα και η πόλη μυρίζει θάνατο.

Όπως αναφέρει ο μαχητής του ΕΛΑΣ Αγ. Σοφίας Πειραιά, Μιχάλης Γρηγοράκης, ο οποίος συμμετείχε σ΄ αυτήν την πορεία, ένας από τους ταγματασφαλίτες που τους συνόδευαν, καθ΄ όλη τη διαδρομή φώναζε «Η Κοκκινιά δεν είναι εδώ. Η Γερμανία είναι εδώ. Πάρτε το χαμπάρι και θα πεθάνετε όλοι σας». Από το Χαϊδάρι γύρω στα 1.800 άτομα σέρνονται στα κολαστήρια της Γερμανίας. Κοκκινιώτες κλείστηκαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης στο Μανχάϊμ, Νταχάου, Μπούνχεβαλντ, Μπίπλις, Άουσβιτς και αλλού.

ΠΗΓΗ: http://www.left.gr/article.php?id=5830

Το ψηφιακό αρχείο της ΕΡΤ για το μπλόκο της Κοκκινιάς (εδώ)

42 χρόνια από το θάνατο του Γιώργου Σεφέρη

Γνωρίσματα της ποίησης του Γιώργου Σεφέρη... (εδώ)
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Η σειρά ντοκιμαντέρ «ΕΠΟΧΕΣ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ» παρουσιάζει τη ζωή και το έργο του Νομπελίστα ποιητή ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΕΦΕΡΗ και μαζί την ιστορία της ΕΛΛΑΔΑΣ από τις αρχές του 1900 ως την Δικτατορία των ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΑΡΧΩΝ. Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ καταγόταν από τη ΣΜΥΡΝΗ, γεγονός που σημάδεψε τον ποιητή και το έργο του. Εργάστηκε ως πρέσβης της ΕΛΛΑΔΑΣ και έζησε πολλά χρόνια ταξιδεύοντας από το ΛΟΝΔΙΝΟ ως την ΑΙΓΥΠΤΟ. Η διπλωματική του ιδιότητα ερχόταν πάντα σε αντιπαράθεση με την ποιητική του φύση. Προσπάθησε να διατηρήσει μια μετριοπαθή στάση απέναντι στην πολιτική κατάσταση της ΕΛΛΑΔΑΣ και μόνο κατά τη διάρκεια της Δικτατορίας του ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ έκανε δηλώσεις, οι οποίες ανύψωσαν το ηθικό του καταπιεσμένου ελληνικού λαού. Μέσα από την ανάλυση των ποιητικών συλλογών του ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΕΦΕΡΗ, όπως «ΣΤΡΟΦΗ», «ΣΤΕΡΝΑ», «ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ», «ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΚΑΤΑΣΤΡΩΜΑΤΟΣ», «ΤΡΙΑ ΚΡΥΦΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ», παρουσιάζονται τα χαρακτηριστικά της ποίησης του και οι επιρροές που δέχτηκε από Ευρωπαίους ποιητές της γενιάς του καθώς και από το ιστορικό και πολιτικό πλαίσιο της εποχής.

Περισσότερα...



ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΟΥ ΠΕΡ. ΝΕΑ ΠΑΙΔΕΙΑ

ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ  ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΛΥΚΕΙΟ 2012:

ΔΕΙΓΜΑΤΑ  ΑΣΥΝΕΧΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΣΥΝΕΠΕΙΑΣ

Το σχολικό έτος 2011-12 επιχειρήθηκε, ομολογουμένως με βιαστικό και πρόχειρο σχεδιασμό, μια αλλαγή στον τρόπο διδασκαλίας και αξιολόγησης των Αρχαίων Ελληνικών, της Νεοελληνικής Γλώσσας και της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας  στην Α΄ Λυκείου με αφορμή τη σχεδιαζόμενη αλλαγή του «Νέου» Λυκείου. Πιο συγκεκριμένα, συντάχθηκε νέο Πρόγραμμα Σπουδών καθώς και Οδηγίες Διδασκαλίας και θεσμοθετήθηκε -πολύ καθυστερημένα- νέος τρόπος αξιολόγησης των μαθημάτων αυτών. Την ίδια στιγμή το διδακτικό υλικό δεν άλλαξε (σχολικό βιβλίο, υποστηρικτικά βιβλία κτλ.), οι εκπαιδευτικοί δεν επιμορφώθηκαν, ούτε καν ενημερώθηκαν για τις αλλαγές, με αποτέλεσμα κατά τη διάρκεια της προηγούμενης σχολικής χρονιάς να παρατηρείται ένα κλίμα σύγχυσης, αντιφατικότητας και ανασφάλειας στη διδασκαλία στην Α΄ Λυκείου.

Με έκπληξη διαπιστώσαμε, με βάση τις οδηγίες που δόθηκαν στη δημοσιότητα αλλά και από πληροφορίες από το  Υπουργείο Παιδείας  για τη νέα σχολική χρονιά, τα εξής:

1. Δεν έχουν συνταχθεί νέα προγράμματα σπουδών για τη διδασκαλία των Αρχαίων Ελληνικών, της Νεοελληνικής Γλώσσας και της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας  στην Β΄ Λυκείου με την ασήμαντη δικαιολογία ότι λόγω των εκλογών και των αλλαγών στην πολιτική ηγεσία οι ομάδες εργασίας δεν ολοκλήρωσαν το έργο τους. Την ίδια στιγμή, όμως, δημοσιεύτηκαν αυτές τις ημέρες τα αντίστοιχα προγράμματα της Φυσικής και Χημείας για τη Β΄ Λυκείου, ενώ και στα Μαθηματικά η αντίστοιχη ομάδα επιστρατεύτηκε για να ετοιμάσει νέο πρόγραμμα. Φαίνεται, λοιπόν, από τα παραπάνω ότι οι εκλογές και αλλαγές πολιτικής ηγεσίας επηρεάζουν μόνο τα φιλολογικά μαθήματα!
2. Έχουν συνταχθεί οδηγίες για τη διδασκαλία των Αρχαίων Ελληνικών, της Νεοελληνικής Γλώσσας και της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας στη Β΄ Λυκείου αλλά δεν θα σταλούν στα σχολεία με την επιστημονικά αστήρικτη δικαιολογία ότι δεν συμβαδίζουν με τα υπάρχοντα προγράμματα σπουδών!
3. Δεν δημοσιοποιήθηκαν, όπως διαπιστώνεται, οι οδηγίες διδασκαλίας των Αρχαίων Ελληνικών, της Νεοελληνικής Γλώσσας και της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας  στην Α΄ Λυκείου γιατί ετοιμάζονται αλλαγές, με χαρακτηριστικότερη την επαναφορά της  εξέτασης μετάφρασης στη διδασκαλία των Αρχαίων Ελληνικών.

Από τα προηγούμενα προκαλείται μια σειρά ερωτημάτων που πρέπει να απασχολήσουν τόσο την πολιτική ηγεσία όσο και την επιστημονική - εκπαιδευτική κοινότητα:

1. Είναι σοβαρή και υπεύθυνη  η εκπαιδευτική πολιτική η οποία, ενώ το σχολικό έτος έχει ξεκινήσει και οι εκπαιδευτικοί βιώνουν μια σειρά επώδυνων οικονομικών αλλά και διδακτικών δυσκολιών, αυτή να αμφιταλαντεύεται στη λήψη αποφάσεων  αδιαφορώντας για τα προβλήματα που προκαλεί στη διδασκαλία των παραπάνω μαθημάτων στην Α΄ και Β΄ Λυκείου η ασυνέχεια και η ασυνέπεια λόγων και έργων των «αρμόδιων» προσώπων, τα οποία ουσιαστικά παραμένουν τα ίδια παρά τις πολλές πολιτικές αλλαγές;
2. Δεν είναι παιδαγωγικά και θεσμικά αντιφατικό και παράλογο με άλλο πρόγραμμα σπουδών και διαφορετικό τρόπο αξιολόγησης να λειτουργεί η Α’ τάξη Λυκείου και με άλλο η Β’ τάξη;
3. Ποιο επιστημονικό επιτελικό όργανο του Υπουργείου Παιδείας ασχολείται με τα σοβαρά αυτά ζητήματα μετά την κατάργηση του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου και την κατάσταση ύπνωσης στην οποία συνειδητά έχει περιέλθει το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής;

Η ΝΕΑ ΠΑΙΔΕΙΑ θεωρεί ότι η στάση ασυνέχειας και ασυνέπειας του Υπουργείου Παιδείας έχει στη βάση της ιδεολογικά κίνητρα που συνδέονται με μια παρωχημένη αντίληψη για τη διδασκαλία  των Αρχαίων Ελληνικών, της Νεοελληνικής Γλώσσας και της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας στην εκπαίδευση. Γι’ αυτό, καλούμε τον αρμόδιο υφυπουργό κ. Παπαθεοδώρου να λάβει δημόσια θέση για τα τεκταινόμενα γύρω από τη διδασκαλία των μαθημάτων αυτών στο Λύκειο και να παρουσιάσει τεκμηριωμένα τις θέσεις-προτάσεις  του υπουργείου για τις σχεδιαζόμενες αλλαγές στη διδασκαλία και αξιολόγηση των φιλολογικών  μαθημάτων στην εκπαίδευση, και ιδιαίτερα στο Λύκειο.

Για την Επιστημονική Επιτροπή της ΝΕΑΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

Κώστας Αγγελάκος                     

Διευθυντής ΝΕΑΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

Επίκουρος Καθηγητής     

Φέρτε την επανάσταση στην εκπαίδευση!

Ο καλός συνάδελφος Π. Τσουκαλάς προτείνει στους μαθητές της Γ' Λυκείου να παρακολουθήσουν στο youtube μια ξεχωριστή ομιλία  του διακεκριμένου παιδαγωγού Kenneth Robinson με θέμα την επείγουσα ανάγκη ριζικών αλλαγών στα εκπαιδευτικά συστήματα. Πιστεύω πως η σημερινή μέρα - με την ανακοίνωση των οδηγιών διδασκαλίας των μαθημάτων στο Λύκειο - προσφέρεται για να στοχαστούμε πού βρισκόμαστε και πού πάμε ως χώρα...

 Επισήμανση: το βίντεο μπορούμε να το δείξουμε στους μαθητές, με τη βοήθεια ενός προβολέα. Στη συνέχεια, καλό είναι να ακολουθήσει εποικοδομητική συζήτηση και να δοθούν ποικίλες εργασίες, όπως:

1. Να επισημάνετε τα μέρη της ομιλίας του Ρόμπινσον.

2. Να αποδώσετε με δικά σας λόγια τα βασικά σημεία της ομιλίας.

3. Ποιους τρόπους πειθούς χρησιμοποιεί ο ομιλητής;

4. Να σχολιάσετε τα λόγια του Λίνκολν, σε μία παράγραφο 100 λέξεων:

«Τα δόγματα του ήρεμου παρελθόντος είναι ανεπαρκή στο καταιγιστικό παρόν. Οι περιστάσεις είναι πολύ φορτισμένες με δυσκολίες και πρέπει να αρθούμε στο ύψος τους μαζί τους. Δεν έχουμε ξαναζήσει τέτοιες καταστάσεις και πρέπει να σκεφτούμε με νέο τρόπο και να δράσουμε με νέο τρόπο. Πρέπει να απελευθερώσουμε πρώτα τον εαυτό μας και στη συνέχεια να σώσουμε τη χώρα μας».

5. Ποια στοιχεία προφορικότητας επισημαίνετε στην ομιλία (ή ποια γνωρίσματα καθιστούν ενδιαφέρουσα την ομιλία;)

Συμπληρωματικά, μπορεί να δοθεί για κατ' οίκον εργασία η παρακάτω (εδώ).
Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει και το ακόλουθο κείμενο (εδώ)

Ουίλιαμ Μπάτλερ Γέιτς, “Τα ουράνια τα μεταξωτά”

Τα ουράνια τα μεταξωτά τα χιλιοπλουμισμένα,
που 'ναι με μάλαμα από φως κι ασήμι δουλεμένα,
τα γαλάζια τα διάφανα και τα βαθιά βαμμένα
με φως, νύχτα και μούχρωμα, δικά μου αν τα 'χα ωστόσο,
θα 'θελα κάτω από τα δυο σου πόδια να τ' απλώσω.
Μα είμαι φτωχός και δεν κατέχω τι άλλο απ' τα όνειρά μου,
για να διαβαίνεις τ’ άπλωσα, στα πόδια σου Κυρά μου.
Πάτα ελαφρά, γιατί πατάς απάνω στα όνειρά μου.

Οδηγίες διδασκαλίας μαθημάτων ΓΕΛ 2012-2013

http://www.minedu.gov.gr/dioikhtika-eggrafa/eggrafa-deyterobathmias-ekpaideysis/19-09-12-odigies-mathimaton-genikoy-lykeioy-gia-to-sx-etos-2012-2013.html

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

 (Γενικής Παιδείας)

 Β΄ , Γ΄ Τάξεις ΓΕΛ και Β΄, Γ΄, Δ΄ Τάξεις Εσπερινού ΓΕΛ

Το μάθημα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας ως μάθημα Γενικής Παιδείας στις τάξεις του Γενικού Λυκείου (ημερήσιου και εσπερινού) διδάσκεται δύο (2) ώρες την εβδομάδα καθ΄ όλη τη διάρκεια του έτους με ελεύθερη επιλογή κειμένων από το διδάσκοντα. Το δίωρο αυτό, εφόσον ο διδάσκων το επιθυμεί, είναι συνεχόμενο. Η επιλογή της διδακτέας ύλης από τους διδάσκοντες επιβάλλεται να είναι ίδια για όλα τα τμήματα της τάξης του ίδιου σχολείου, προκειμένου να τηρηθεί η ενότητα της διδασκαλίας και της αξιολόγησης. Κατά τη διάρκεια του έτους θα διδαχθούν κείμενα ποιητικά και πεζά αντιπροσωπευτικά όλων των περιόδων της νεοελληνικής λογοτεχνίας, περίπου 16 για τα Ημερήσια Λύκεια και 13 για τα Εσπερινά, από τα οικεία της κάθε τάξης ανθολόγια Κειμένων Νεοελληνικής Λογοτεχνίας. Ένα ή δύο κείμενα από αυτά θα πρέπει να προέρχονται από την ξένη λογοτεχνία ως αντιπροσωπευτικά δείγματα των μεγάλων κλασικών έργων. Επίσης, θα πρέπει μεταξύ των κειμένων να περιέχονται δοκίμια των οικείων σχολικών ανθολογίων. Κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς, εφόσον είναι εφικτό, οι μαθητές θα μπορούσαν να μελετήσουν δύο (2) το πολύ λογοτεχνικά βιβλία, διαφορετικά ο καθένας, στο πλαίσιο της καλλιέργειας της φιλαναγνωσίας, και να παρουσιάσουν στην τάξη, με συντονισμό του διδάσκοντος, σχετικές εργασίες ατομικές ή ομαδικές αξιοποιώντας μεταξύ άλλων και μέσα που παρέχουν οι νέες τεχνολογίες. Επισημαίνεται ότι η συγκεκριμένη δραστηριότητα αποτελεί μεν κριτήριο αξιολόγησης των μαθητών, ωστόσο τα λογοτεχνικά βιβλία δεν συμπεριλαμβάνονται στην ύλη των εξετάσεων της περιόδου Μαΐου-Ιουνίου. Για την εξέταση του μαθήματος ισχύει για τις ανωτέρω τάξεις ό,τι προβλέπεται στο Π.Δ. 48/12, άρθρο 1, παρ. 9, εδάφ. 2 (ΦΕΚ Α΄ 97)

Σχόλιο: Δεν μπορώ παρά να νιώθω πικρία, απογοήτευση και θυμό με όσα συμβαίνουν μέσα στο Υπουργείο Αμάθειας και Ωχαδερφισμού. Απλώς περιμένω την περιβόητη "αξιολόγηση", για να κριθώ... Κρίμα για όλη την εξαιρετική δουλειά τόσων συναδέλφων που από πέρυσι έδωσαν τον καλύτερο εαυτό τους, προκειμένου να αναβαθμίσουν τη διδασκαλία της Λογοτεχνίας στο Λύκειο. Με έμπνευση, μεράκι και πολλή φαντασία φέρνουν τους μαθητές τους σε επαφή με το λογοτεχνικό φαινόμενο - παρά τις επιμέρους διαφωνίες και τα όποια προβλήματα. Προσωπικά, θα συνεχίσω, παρά τις αντιξοότητες, να πειραματίζομαι διαρκώς και να οιστρηλατώ τα παιδιά με την ομορφιά του Λόγου.

Επιστροφή λοιπόν στο παρελθόν....

Κ.Ν.Λ. Α' Λυκείου: Γ. Χορτάτσης, "Κατσ(ζ)ούρμπος

Προδημοσίευση από το βιβλίο "Νεοελληνική Λογοτεχνία A' Λυκείου" των εκδ. ΠΑΤΑΚΗ
3η διδακτική ενότητα: "Θέατρο"
Φύλλα εργασίας: Περισσότερα...

Νέες Οδηγίες για τις Ερευνητικές Εργασίες

Όταν οι δύο γίνονται ένας... ή κατανομή: β' μέρος...
Περισσότερα...

Γλώσσα Γ' Λυκείου

Ολοκληρώνοντας τη θεματική ενότητα "Παιδεία" και τους "Τρόπους Πειθούς", δοκιμάστε τις δυνάμεις σας στο κριτήριο που παρατίθεται παρακάτω.

Περισσότερα...

Kυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδ. ΠΑΤΑΚΗ

[Σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή (e-book)]

 

Οι παρούσες προτάσεις διδασκαλίας και ερμηνείας λογοτεχνικών κειμένων συνιστούν τον καρπό της προσπάθειάς μας να ανταποκριθούμε στις αλλαγές του τρόπου διδασκαλίας και αξιολόγησης που προέκυψαν, κατά το σχολικό έτος 2011-2012, στο μάθημα των Κειμένων Νεοελληνικής Λογοτεχνίας της Α’ Λυκείου. Αφορμή και έναυσμα για να ολοκληρωθεί αυτό το βιβλίο αποτέλεσε  η θερμή ανταπόκριση μαθητών και συναδέλφων σε σχετικές αναρτήσεις που δημοσιεύσαμε στο ιστολόγιό μας («ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΩΝ ΘΕΜΑTΩΝ»).

   Όπως θα διαπιστώσετε, επιχειρήσαμε να κινηθούμε σε όλο το φάσμα της ύλης, όπως αυτό προτείνεται  από το νέο Φ.Ε.Κ. (1562/27/6/2011), λαμβάνοντας υπόψη και τα σχετικά μεγάλα (;) περιθώρια ελευθερίας που αυτό επιτρέπει στους διδάσκοντες. Τηρώντας μια κριτική στάση απέναντι στις επιχειρούμενες αλλαγές, εμμένουμε στην εξέταση των κειμένων πρωτίστως ως αισθητικών αντικειμένων, τα οποία μπορούν να καλλιεργήσουν τη φιλαναγνωσία των μαθητών. Δεν πιστεύουμε πως τα κείμενα πρέπει να λειτουργούν αποκλειστικά ως υποστηρικτικό υλικό των τριών διδακτικών ενοτήτων. Γι’ αυτό επιμείναμε στην παρουσίαση και τον σχολιασμό μόνο λογοτεχνικών κειμένων, που συνοδεύονται από μικρές εισαγωγές θεωρητικού «οπλισμού». Θεωρούμε πως τα κείμενα πρέπει να διδάσκονται μέσα στη σχολική αίθουσα, όπου ο καθηγητής αναλαμβάνει ρόλο διαμεσολαβητή μεταξύ κειμένου και μαθητή. Η ανάθεση τής κατ’ οίκον ανάγνωσης δοκιμιακού περιεχομένου κειμένων μόνο αποπροσανατολιστικά μπορεί να λειτουργήσει, εφόσον ο 16χρονος μαθητής – χωρίς θεωρητική σκευή και λογοτεχνική προπαίδεια – αδυνατεί να μελετήσει κείμενα απαιτητικά.

    Στην πρώτη διδακτική ενότητα Τα φύλα στη Λογοτεχνία επιλέξαμε κείμενα τόσο από το σχολικό εγχειρίδιο της Α’ Λυκείου όσο και των υπολοίπων τάξεων της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, με γνώμονα τις σχετικές οδηγίες. Προσπαθήσαμε να  παρουσιάσουμε την εξέλιξη των διαφυλικών σχέσεων μέσα από αξιόλογα λογοτεχνικά κείμενα, εστιάζοντας περισσότερο  στην αισθητική ανάλυση αυτών και λιγότερο σε μια κοινωνιολογική και ιστορική προσέγγισή τους.    

    Στη δεύτερη διδακτική ενότητα Από την παραδοσιακή στη μοντέρνα ποίηση, με τα ανθολογημένα κείμενα (εντός και εκτός των σχολικών βιβλίων), επιχειρήσαμε να καταστήσουμε κατανοητά τα γνωρίσματα της παραδοσιακής και της μοντέρνας ποίησης, αλλά και να ιχνογραφήσουμε το πέρασμα από τον έμμετρο στίχο στον ελευθερωμένο και από εκεί στον ελεύθερο. Επίσης, μέσα από την παρακολούθηση της μετάβασης, ελπίζουμε πως κατανοούνται πληρέστερα και τα θεματικά χαρακτηριστικά της παραδοσιακής ποίησης (εθνικά οράματα, φύση, ο ρόλος του ποιητή) αλλά και τα ρεύματα του Νεοκλασικισμού, του Ρομαντισμού, του Παρνασσισμού και του Συμβολισμού. Ιδιαίτερη αναφορά έχει γίνει στην ποίηση του Καβάφη και του Καρυωτάκη, οι οποίοι θεωρούνται οι «προάγγελοι» του Μοντερνισμού. Τέλος, τόσο με την εισαγωγή (θεωρητική προσέγγιση) όσο και με τα επιλεγμένα κείμενα (αισθητική προσέγγιση), παρουσιάζονται οι αλλαγές που φέρνει ο Μοντερνισμός του Μεσοπολέμου σε επίπεδο μορφής αλλά και θεματικής. Το φαινόμενο του Ελληνικού Μοντερνισμού έχει ενταχθεί σε αυτό του αντίστοιχου Ευρωπαϊκού και τονίζεται πως η λεγόμενη «Γενιά του ‘30» αποτελεί ένα υποσύνολο του «Ελληνικού Μοντερνισμού».

   Στην τρίτη ενότητα, το Θέατρο, επικεντρωθήκαμε πάλι στα κείμενα που το Φ.Ε.Κ. προτείνει, όπως και στους προτεινόμενους από αυτό τρόπους αξιολόγησης . Εδώ, οφείλουμε να  τονίσουμε πως το μάθημα της Λογοτεχνίας είναι διαφορετικό από το αντίστοιχο μάθημα της Θεατρολογίας και σε καμία περίπτωση δεν το υποκαθιστά. Προσπαθήσαμε, προσεγγίζοντας τα κείμενα τόσο από άποψη αφηγηματικού λόγου όσο και από άποψη θεατρικού λόγου, να αναδείξουμε τον διττό τους χαρακτήρα και να ελκύσουμε το ενδιαφέρον των μαθητών, με έμφαση σε δραστηριότητες στις οποίες η χρήση Τ.Π.Ε. – αναγκαίων στα πλαίσια του Νέου Σχολείου – να είναι όρος sine qua non, αν και γνωρίζουμε ότι  η χρήση αυτών δεν είναι πάντα εφικτή ( μαθητές χωρίς Η/Υ, ιδίως στην περιφέρεια, σχολικά εργαστήρια χωρίς τις αναγκαίες υποδομές κ.λπ.) αλλά μάλλον ευκταία. Με το προαναφερθέν σκεπτικό, παραθέσαμε στη συγκεκριμένη ενότητα και ενδεικτικά φύλλα εργασίας καθώς και προτεινόμενες δραστηριότητες προσανατολισμένες στην ενεργητική μάθηση και στην ανάληψη πρωτοβουλιών, οι οποίες μπορούν εύκολα να συνδεθούν με τη χρήση ΤΠΕ.

   Tέλος, στο παρόν βιβλίο συμπεριλάβαμε και δώδεκα (12) κριτήρια αξιολόγησης με τις ενδεικτικές απαντήσεις τους, με βάση τις οδηγίες που προβλέπονται στο νέο Φ.Ε.Κ. αλλά και τη δική μας φιλοσοφία, ως προς το μοντέλο αξιολόγησης των ποιητικών κειμένων.

   Ευελπιστούμε το αποτέλεσμα της εργασίας μας να συμβάλλει στην κάλυψη των αναζητήσεων τόσο των συναδέλφων όσο και των μαθητών της Α’ τάξης του Λυκείου.

Θέματα τέκνων Ελλήνων του Εξωτερικού 2012

1. Νεοελληνική Γλώσσα - Eνδεικτικές απαντήσεις
2. Νεοελληνική Λογοτεχνία - Ενδεικτικές απαντήσεις
3. Aρχαία Ελληνικά - Ενδεικτικές απαντήσεις διδαγμένου  - Aπαντήσεις αδίδακτου κειμένου
4. Ιστορία - Ενδεικτικές απαντήσεις
5. Λατινικά - Απαντήσεις [επιμέλεια: Μαρία Αργυροπούλου]

Σχόλη στις Εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ

 

http://www.facebook.com/Sxoli.EkdoseisPataki