Μνήμη Αργύρη Χιόνη

Ἐγώ θά φύγω,

ἀλλά οἱ ἐλιές πού φύτεψα

ἐδώ θά μείνουν·

ἔλαιον προσφέροντας

καί ἔλεος σέ ὅσους θά 'ρθουν

                                                           Εἶσ’ ἕνα τέρας Ἐρατώ,

π’ ἀνάθεμά σε·ž

ἔπαψες πιά νὰ μὲ θυμᾶσαι

καὶ μ’ ἄνηβα μειράκια κοιμᾶσαι.

Έφυγε ανήμερα Χριστουγέννων από ανακοπή στα 68 του χρόνια

 Η αγαπημένη του ρήση ήταν "Σκέψου πριν σκύψεις". Ο ίδιος δεν έσκυψε παρά μόνο για το μάζεμα της ελιάς. Κι όσο χρειαζόταν προκειμένου να χτυπάει τις λέξεις του στο χαρτί. Χρόνια τώρα, από το 1992, ζούσε σε ένα μικρό χωριό της ορεινής Κορινθίας που οι μόνιμοι κάτοικοί του δεν ξεπερνούν τους τριάντα. Όταν χρειάστηκε δηλαδή παραιτήθηκε από το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου εργαζόταν ως μεταφραστής, απομακρύνθηκε από το πολύβουο άστυ και κόνεψε στο σπίτι με τον κήπο και καμιά εκατοστή ρίζες ελιές. Στο Θροφαρί είχε στήσει το ποιητικό του εργαστήρι από το 1992 ο Αργύρης Χιόνης. Εκεί όλα αυτά τα χρόνια "Πέρασε τη ζωή του / Γράφοντας ποιήματα / Με τη γομολάστιχα". Στην Αθήνα κατέβαινε όταν είχε λόγο. Αυτή τη φορά ήρθε να περάσει τις γιορτές ανάμεσα σε ανθρώπους του αγαπημένους. Ανήμερα των Χριστουγέννων η καρδιά του έπαψε να χτυπά. Ανακοπή. Μια ευθεία γραμμή απλώθηκε ανάμεσα σ' όσους η ποίησή του, η κουβέντα του, ένα ποτήρι ρακή είχε ακουμπήσει πάνω τους χέρι παρηγορητικό. "Η τέχνη πάντα λειτουργούσε ως παραμυθία για τον άνθρωπο" μας έλεγε σε μια από τις λίγες συντεντεύξεις του, πριν από ένα χρόνο, με αφορμή τότε την κυκλοφορία της τελευταίας, όπως αποδείχτηκε, ποιητικής του συλλογής "Ό,τι περιγράφω με περιγράφει" (εκδ. Γαβριηλίδης).

Αλήθεια πεθαίνουν οι ποιητές; Ερώτημα που επανέρχεται διαρκώς με την εκδημία ενός ποιητή, νάτο και τώρα παρόν. "Τελικά οι ποιητές πεθαίνουν για να καταλάβουμε μια και καλή πόσο πολύτιμοι ήταν και για να δοκιμάσουν κι αυτοί που τους αγνοούσαν το 'ποιητικό τους σώμα'" έλεγε ένας φίλος. Ο ίδιος ο Χιόνης, που συχνά επανερχόταν στο θέμα του τέλους στην ποίησή του, στη συλλογή "Υπόγειο" όριζε με τρόπο εμβληματικό το αμετάκλητο του θανάτου: "Τρώω καρπό, φτύνω κουκούτσι, φυτρώνει δέντρο. Αχ, να ʽχα κι εγώ κουκούτσι, να το 'φτυνε ο θάνατος, να φύτρωνα ξανά". Ωστόσο, να, στα ποιήματά του ξαναγυρίζουμε. Είναι σαν την προτροπή του να γεμίζουμε το άδειο βάζο, όταν έλθει η ώρα του τέλους. Γιατί "Δύσκολη η ζωή κι απλούστατος ο θάνατος, αυτή η έρημος που τίποτε από σένα δεν ζητά, που περιμένει απλώς να την διανύσεις" ("Υπόγειο").

Ο Αργύρης Χιόνης γεννήθηκε το 1943 στην Αθήνα (Σεπόλια) από γονείς νησιώτες, εσωτερικούς μετανάστες. Αφού και ο ίδιος εξέτισε μακρά περίοδο μεταναστεύσεως εις την Εσπερίαν και εργάστηκε από το 1982 ώς το 1992 ως μεταφραστής στην Ε.Ε., επέστρεψε στη μητριά πατρίδα το 1992 και εγκαταστάθηκε στο Θροφαρί της ορεινής Κορινθίας, όπου θα τελεστεί η πολιτική κηδεία του. Η ημέρα δεν έχει ακόμα οριστεί.

Έχει δημοσιεύσει τις ποιητικές συλλογές: "Απόπειρες φωτός" (1966), "Σχήματα απουσίας" (1973), "Μεταμορφώσεις" (1974), "Τύποι ήλων" (1978), "Λεκτικά τοπία" (1983), "Σαν τον τυφλό μπροστά στον καθρέφτη" (1986), "Εσωτικά τοπία" (1991), "Ο ακίνητος δρομέας" (1996), "Ιδεογράμματα" (1997), "Τότε που η σιωπή τραγούδησε και άλλα ασήμαντα περιστατικά" (2000), "Σο υπόγειο"(2004), "Η φωνή της σιωπής. Ποιήματα 1966-2000" (2006), "Ό,τι περιγράφω με περιγράφει" (Γαβριηλίδης, Αθήνα 2010).

Εξέδωσε τα πεζά: "Ιστορίες μιας παλιάς εποχής που δεν ήρθε ακόμα", "Ο αφανής θρίαμβος της ομορφιάς", "Τρία μαγικά παραμύθια", "Όντα και μη όντα", για τα οποία βραβεύτηκε από το περιοδικό “Διαβάζω” το 2007, "Περί αγγέλων και δαιμόνων", "Το οριζόντιο ύψος και άλλες αφύσικες ιστορίες", με το οποίο απέσπασε το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος το 2009, και το θεατρικό έργο "Το μήνυμα και άλλες δύο φάρσες".

Έχει ακόμη μεταφράσει τα εξής έργα: Octavio Paz, Ποιήματα (Σπηλιώτης, Αθήνα 1981), Howard Fast, Οι μετανάστες (Bell, Αθήνα 1981), Jeffrey Archer, Κάιν και Άβελ (Bellα, Αθήνα 1982), Russel Edson, Όταν το ταβάνι κλαίει (Αιγόκερως, Αθήνα 1986), Jane Austen, Περηφάνια και προκατάληψη (Πατάκης, Αθήνα 1997), Roberto Juarroz, Κατακόρυφη ποίηση (Τα τραμάκια, Θεσσαλονίκη 1997), Henri Michaux, Με το αγκίστρι στην καρδιά (Γαβριηλίδης, Αθήνα 2003), Nicanor Parra, Ποιήματα επείγουσας ανάγκης (Γαβριηλίδης, Αθήνα 2008).

Ο Αργύρης Χιόνης άφησε το αποτύπωμά του στα ποιητικά πεπραγμένα γράφοντας ποίηση χαμηλών τόνων, άλλοτε υπαινικτική, βαθιά υπαρξιακή και πάντα εύληπτη. "Ό,τι έχω γράψει με έχει γράψει" μας έλεγε. Με "δασκάλους" τον Καβάφη, τον Καρυωτάκη, τον Μπέκετ, τον Κάφκα. Ο ίδιος προσομοίαζε την ποίησή του με "ποίηση δωματίου". Όπως μας έλεγε "είναι σύντομη, περιεκτική, πυκνή και αποστηθίσιμη. Όπως ένα μικρό κοντσέρτο μπαρόκ, ένα κονσέρτο δωματίου. Δεν σημαίνει ωστόσο ότι είναι μια ποίηση που περιορίζεται μόνο στους τέσσερις τοίχους ενός δωματίου. Έχει συμβεί στο παρελθόν να δω μικρά ποιήματα μου γραμμένα σε τοίχους σε περιόδους φοιτητικών εξεγέρσεων, πράγμα που σήμαινε ότι ακόμη και η χαμηλόφωνη ποίηση, αν έχει κάτι να πει, βγαίνει από το γραφείο στον δρόμο".

Ο ίδιος άλλωστε κάθε άλλο παρά ποιητής αποκομμένος στο γραφείο του ήταν. Πολίτης του κόσμου και ον πολιτικό με τη στάση ζωής του, έτσι αποτραβηγμένος από τα ανούσια και τα ψεύτικα, αλλά όχι απομονωμένος από όσα η ζωή και η κοινότητα ορίζουν, έκανε πράξη την ιδέα του. Ποιητής και "ζώο πολιτικό", καθώς η "προσωπική μου αγωνία εντάσσεται στη συλλογική αγωνία ή, αν θέλετε, η συλλογική αγωνία εκφράζεται από την προσωπική μου στάση". Ο Αργύρης Χιόνης αναγνώριζε ως τα "μόνα αποτελεσματικά όπλα που διαθέτει ο άνθρωπος το χιούμορ και το όνειρο". Τα διέθετε και τα δύο.

[Πηγή: Κρημνιώτη Π., εφημ. ΑΥΓΗ, 28/XII/2011]

Σκέψεις του Κ.Καστοριάδη για την εκπαίδευση

Σκέψεις του κορυφαίου στοχαστή, που απεβίωσε σα σήμερα, στις 26/12/1997, για την εκπαίδευση.

Πάντα ευθύβολος κι οξυδερκής, θίγει το μέγιστο θέμα του ΄Ερωτα στο χώρο της εκπαίδευσης. Σε εποχές δυστοπίας και γενικευμένης πολιτισμικής κι οικονομικής κρίσης , ο λόγος του επισημαίνει τα καίρια κι ουσιαστικά.



Από την παραδοσιακή ποίηση στο μοντερνισμό

Μια πρόταση διδασκαλίας των Φιλολόγων του 7ου ΓΕΛ Πειραιά: Ελένης Πατσιατζή και Δημήτρη Χριστόπουλου. Πατήστε (εδώ)

Αντί εισαγωγής

Αν, όπως ισχυρίζεται ο Dewey, η τέχνη είναι ο καλύτερος τρόπος για να κατανοήσει κανείς έναν πολιτισμό, επιχειρούμε κυρίως μέσω της ποίησης αλλά και της ζωγραφικής, να κατανοήσουμε τις δραματικές ιστορικές και πολιτισμικές αλλαγές που συνέβησαν  στη χώρα μας και στην Ευρώπη από το τέλος του 19ου αι. έως και το τέλος του 20ου αι. Με αφόρμηση τη 2η διδακτική ενότητα, ξεκινάμε ένα ταξίδι νοερό, όπου λέξεις, ήχοι και εικόνες θα γίνουν οι οδηγοί μας, για να επικοινωνήσουμε και μεταξύ μας και με όλους όσοι έγιναν κι εκείνοι δέκτες των μηνυμάτων που τους έστειλαν οι ποιητές και οι υπόλοιποι καλλιτέχνες που βίωσαν έντονα έναν κόσμο που διαρκώς άλλαζε. Η χώρα μας αποτέλεσε κι εκείνη μέρος της μεγάλης πνευματικής περιπέτειας της μετάβασης στη νεωτερικότητα άλλοτε με τρόπο έντονα αισιόδοξο, άλλοτε αμφιθυμικά κι άλλοτε επιφυλακτικά. Ο διαθέσιμος χρόνος μας είναι εξαιρετικά περιορισμένος, αλλά η πρόκληση είναι μεγάλη. Καλή μας περιπέτεια!

Από την παραδοσιακή ποίηση...

Στη "Θάλασσα του πρωιού" του Καβάφη...

Στις "ξεχαρβαλωμένες κιθάρες" του Καρυωτάκη...

... και στους "Προσανατολισμούς" του Ελύτη...

Και από τις εικόνες και τους ήχους μιας πιο ρομαντικής εποχής...

στις πραγματικότητες (;) του μοντερνισμού...

H νεωτερικότητα στη νεοελληνική ζωγραφική
(εδώ)

Πίνακας Νεοελληνικών ποιητικών ρευμάτων

(εδώ)

Χαρακτηριστικά της νεοτερικής ή μοντέρνας ποίησης
(εδώ)

H περιπέτεια των ποιητικών ρευμάτων

Εννοιολογικός χάρτης

[στηριγμένος στο βιβλίο “Η ποιητική περιπέτεια” της Αγάθης Γεωργιάδου]

Κάντε κλικ για μεγέθυνση

Ή πατήστε: εδώ

Κείμενα για το προ-αναγνωστικό στάδιο
Σταχυολογημένες σκέψεις του Οδυσσέα Ελύτη από συνεντεύξεις του

- Η σύγκρουση με την Παράδοση την έχει εκτοπίσει από τα βάθρα της;

- Η σύγκρουση με την Παράδοση δεν έχει σκοπό να την εκτοπίσει, αλλά να την ξανατοποθετήσει με άλλο τρόπο στα βάθρα της, έτσι που να μην είναι οργανισμός νεκρός προς χρήσιν των καθηγητών της Ιστορίας, αλλά σώμα ζωντανό, ικανό να βοηθά τις κινήσεις του δικού μας. Η δραστηριότητα των ποιητών της γενιάς του ΄30, όπως εμφανίστηκε από τις στήλες του περιοδικού Τα Νέα Γράμματα, από το 1935 ως το 1940, καθρεφτίζει αυτή την προσπάθεια. Ουσιαστικά, δεν κάνει παρά να καθαρίζει το πρόσωπο της Παράδοσης, όπως καθαρίζουν οι ειδικοί μια παλιά εικόνα. Οι κάπνες ή τα πολλά μαλάματα έφυγαν, και μπορέσαμε να δούμε πιο καθαρά την Κρητική ποίηση, τον Σολωμό της Γυναίκας της Ζάκυνθος, τον αληθινό Κάλβο, τον Μακρυγιάννη, τη λαϊκή αρχιτεκτονική, το ζωγράφο Θεόφιλο, και τόσα άλλα.

- Ποια είναι η δική σας στάση απέναντι σ’ αυτή την παράδοση;

- Ευτυχήσαμε να έχουμε τον Σολωμό. Όσο περνούν τα χρόνια, τόσο περισσότερο ανακαλύπτω το μεγαλείο του. Νομίζω ότι είναι ένας από τους δέκα μεγαλύτερους ποιητές όλων των καιρών. Ύστερα είναι ο Κάλβος, ποιητής ανολοκλήρωτος, αλλά εξαιρετικά πρωτότυπο πνεύμα. Και βέβαια, με μερικές επιφυλάξεις, ο Παλαμάς, ο Σικελιανός, ο Καβάφης...

Συνέχεια: εδώ

Ποίηση και γλώσσα

1.     Είμαι από εκείνους τους ποιητές που δουλεύουν μέσα από τη γλώσσα τους. Δεν πρόκειται για μια αποκομμένη στάση. Δεν σκέπτομαι κάτι και μετά το μεταφράζω σε γλώσσα. Το γράψιμο είναι πάντοτε ένα πείραμα, και συχνά οδηγούμαι από την ίδια τη γλώσσα να πω μερικά πράγματα που διαφορετικά ίσως να μην τα είχα σκεφτεί.

Με επέκριναν επειδή χρησιμοποιώ ορισμένες σπάνιες λέξεις.  Θέλω, όμως, το κείμενο να είναι εντελώς παρθενικό και απομακρυσμένο από την καθημερινή χρήση των λέξεων. Θα πήγαινα κάμποσο μακριά για να πω ότι το θέλω αντίθετο προς την καθημερινή χρήση. Ο τόνος της ποίησής μου είναι πάντα κάπως ανυψωμένος. Βάζω τις λέξεις κατά τέτοιο τρόπο ώστε να φανερώνουν την σπανιότητά τους. Όπως γνωρίζετε, η ποίηση που γράφτηκε μετά τη γενιά μου είναι ολωσδιόλου διαφορετική, αφού χρησιμοποιεί τη γλώσσα του δρόμου και πλησιάζει την πρόζα. Δεν λέω ότι αυτό είναι καλύτερο ή χειρότερο. Το μόνο που έχω έντιμα να πω είναι ότι δεν το καταλαβαίνω. Απέχει πολύ από την ιδέα που έχω για την ποίηση. Γιατί όχι; Διότι ο ποιητής θα έπρεπε να πασχίζει για κάτι που είναι καθαρό.

        Συνέχεια: εδώ

Ιωάννα Καρυστιάνη, Καιρός σκεπτικός

Διηγήματα, εκδ. Καστανιώτη, Οκτώβριος 2011

Παραμονή Χριστουγέννων. Σε καιρούς σκεπτικούς, δύσκολους και ζόρικους, καθημερινές ανθρώπινες υπάρξεις, κάθε ηλικίας, φύλου και καταγωγής, γίνονται πρωταγωνιστές στις σελίδες της Καρυστιάνη. Με το φακό της κάμεράς της εστιάζει στις πληγές αυτών των πλασμάτων, με αγάπη και βαθύ αίσθημα ανθρωπισμού. Ο καθένας τους βιώνει με το δικό του τρόπο τον εορταστικό ψυχαναγκασμό. Επιλέγουν συνειδητά τη μοναχική πορεία και καταλήγουν την άγια αυτή ημέρα, χωρίς μιζέρια, να επιβεβαιώσουν το τίμημα της προσωπικής ελευθερίας.

Ο Μπάρδο γίνεται χριστουγεννιάτικο δέντρο, γιατί δεν αντέχει το Star System (το νυχτερινό μαγαζί όπου διασκεδάζουν οι συμπατριώτες του).

Η Σούλα Σαλβαρίνα θα τη βγάλει μια χαρά μέσα στο αμάξι της, με το τσιπουράκι, αλλά γαληνεμένη.

Ο Γαρύφαλλος Γκέκας ανάβει ένα κερί στον Άη Νικόλα, να ‘χει καλά τον παικταρά, τον Μέσι.

Η κυρία Αρτεμισία σήμερα-τουλάχιστον-νιώθει άνθρωπος κι είναι σα να κέρδισε κιόλας το φλουρί της βασιλόπιτας.

Ο κύριος Διονύσης που αποχαιρετά το γιο του: «παλληκαράκι μου, αϊτέ μου, αέρα στα πανιά σου, καλό σου ταξίδι στους ουρανούς…».

Ο κύριος Αργύρης Μανδαράκας, ο ευυπόληπτος υπάλληλος της υπηρεσίας καθαριότητας του Δήμου, ονειρεύεται πως θα κάθεται όλη τη μέρα στην τρύπια καρέκλα του πατέρα του και θα ακούει τον αέρα.

Η Βούλα και ο Μάκης επινοούν, από τηλεφώνου, ιστορίες, για να σπρώχνουν την ώρα και να γλυκαίνουν με λόγια τις ψυχούλες τους.

Η κυρία Σοφία αφηγείται διά αλληλογραφίας στην αδελφή της, τις φροντίδες που προσφέρει στον Παρασκευά, τον σουβλατζή.

Ο Μίλτος, ο Τόλης και οι ηλικιωμένες μητέρες τους κάνουν ρεβεγιόν στην Κινέτα. Χωρίς μελοδραματισμούς, «με το δαχτυλίδι στο μικρό δάχτυλο του αριστερού χεριού, ο Τόλης έλαμπε, ένιωθε ολόχρυσος, γελοίος κι ευτυχισμένος».

Εννέα διηγήματα - όχι κατ' ανάγκην Χριστουγεννιάτικα - που διαβάζονται με μια ανάσα, γραμμένα με πολλή αγάπη και μαστοριά από την κυρία Καρυστιάνη. Το συνιστώ ανεπιφύλακτα!

"Πρέπει να αποζητήσουμε το σθένος της αξιοπρέπειας", συνέντευξη της Ι. Καρυστιάνη, με αφορμή το νέο της βιβλίο.

Πατήστε: εδώ

Έλληνας, ο χυδαίος τσαμπατζής, ή έτσι είναι(;) αν έτσι νομίζετε...

"Μάθημα για την πειθώ στη διαφήμιση"

Αφορμή για την παρέμβασή μου αυτή μου δίνει μια από τις πιο ελεεινές διαφημίσεις που είδα ποτέ στην ελληνική τηλεόραση. Γνωστή και μεγάλη γερμανικών συμφερόντων αλυσίδα καταστημάτων ηλεκτρικών ειδών προσπαθεί με έναν βομβαρδισμό μηνυμάτων να μας περάσει το μήνυμα πως εμείς οι Έλληνες είμαστε οι γνήσιοι εκφραστές της κακογουστιάς και της κλεψιάς.

Αναρωτιέμαι και φυσικά θα αναρωτιέστε και εσείς για το σκεπτικό του πιο ελεεινού θεάματος αυτής της καμπάνιας όπου ένας αντιπαθέστατος και φυσιογνωμικά τσαμπατζής ξεπερνά το ένα μετά το άλλο τα όρια της γυφτιάς. Αλήθεια τι περιμένουν οι Γερμανοί ιδιοκτήτες της εταιρείας από τους Έλληνες καταναλωτές; Nα ταυτιστούν με ένα αηδιαστικό τύπο, που ρουφά ξεδιάντροπα από 15 καλαμάκια τα ξένα ποτά ενός ζευγαριού, δηλαδή κλέβει ή να ταυτιστούν με ένα ανθρωποειδές που τρίβεται πάνω σε έναν μποντιμπιλντερά για να του κλέψει αντηλιακό.

Η καμπάνια περιλαμβάνει και μια ραδιοφωνική διαφήμιση, που πρέπει να είναι η χειρότερη όλων των εποχών. Ο Έλληνας τσάμπας βρίσκεται στην τουαλέτα και σκίζει τις σελίδες του τηλεφωνικού καταλόγου για να τις χρησιμοποιήσει για χαρτί υγείας. Η όλη διαφήμιση λόγω ραδιοφώνου (έλλειψη εικόνας συνοδεύεται με πολλά πλούσια ... ηχητικά εφέ). Πολλοί, είναι φυσικό να μου πουν πως η έλλειψη αγωγής, οικογενειακής, κοινωνικής, πολιτικής δημιούργησε αυτή την εικόνα του νεοέλληνα. Όταν είναι άθλια η οικογενειακή μας ζωή, όταν η κοινωνική και η πολιτική μας συμπεριφορά κινούνται στο τιμητικό επίπεδο του αίσχους, είναι φυσικό κάποιοι, επικυρίαρχοι σωτήρες να μας πάρουν είδηση και να μας συμπεριφέρονται ανάλογα, από τη στιγμή που κάναμε εμείς οι ίδιοι βούκινο το χάλι μας.

Πόσοι άραγε από τους σημερινούς μας πολιτικούς έχουν πάρει σωστή πολιτική αγωγή. Πόσοι άραγε έχουν μπει στον κόπο να διαβάσουν τον «Πρός Δημόνικον» λόγο του Ισοκράτη, ένα σοφό παράδειγμα παραινετικού και διδακτικού λόγου για ζητήματα ηθικής της καθημερινής ζωής. Οι περισσότεροι νέοι, πολιτικοί ή μη, τρέφονται με τηλεοπτικά σκουπίδια αδυνατώντας να συντάξουν ακόμη και ένα απλό κείμενο ή να εκφραστούν με απλές προτάσεις.

ΠΗΓΗ: www.istorika themata.com

Μείζον Πρόγραμμα Επιμόρφωσης Εκπαιδευτικών

ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ ΣΤΟΝ ΠΕΙΡΑΙΑ – 8^ο ΔΗΜ. ΣΧ. ΔΡΑΠΕΤΣΩΝΑΣ

Επιμορφώτρια: Χαρά Κοσεγιάν

«Οι ιδέες, οι σκέψεις και οι προβληματισμοί όλων σας θα μου είναι πολύτιμος θησαυρός για τη μελλοντική μου εξέλιξη στη διδασκαλία! Ευχαριστώ όλους σας!»

Σ. Λουράντου

«Ο νους πλαταίνει, το βλέμμα απλώνει, η αγκαλιά ανοίγει, ο κόσμος μικραίνει, ο άνθρωπος ψηλώνει, η μνήμη στοιχειώνει, οι εμπειρίες ενώνουν. Είστε όλοι οι δικοί μου ξένοι!»

                                                                                      Κυριακή Σπανουδάκη

«Μου ήταν αδύνατον να φανταστώ πόσα πολλά θα έπαιρνα από όλους τους συναδέλφους. Τους ευχαριστώ όλους γι’ αυτή την αξέχαστη, ειλικρινά, εμπειρία».

 Γιώργος Γεωργίου

Ευχαριστώ τους συναδέλφους που μετέτρεψαν μια τυχαία συνεύρεση σε μια ζεστή κοινότητα ανταλλαγής σκέψεων, ιδεών, δημιουργιών, προβληματισμών. Ελπίζω κάποτε οι ιθύνοντες να εκτιμήσουν το γεγονός ότι υπάρχουν εκπαιδευτικοί που αγαπούν αυτό που κάνουν.

Παναγιώτης Πυρπυρής

«Μια σημαντική διδακτική εμπειρία».

                                                            Μιχάλης  Μπατάς

«Η ανταλλαγή εμπειριών, προβληματισμού και προτάσεων διδασκαλίας αποτέλεσε το γόνιμο αποτέλεσμα αυτής της ξεχωριστής συνάντησης».  

                                                                        Βασίλης Μπακύρας

«Με εμπνεύσατε όλοι. Ευχαριστώ από καρδιάς».

Εύη  Ταμπάκη

«Το πιο σημαντικό είναι να βλέπεις ανθρώπους 40-50 ετών μέσα σε τέτοιες συνθήκες, να έχουν απίστευτο μεράκι για τη δουλειά τους. Σας ευχαριστώ όλους για την αισιοδοξία που μου εμπνεύσατε.»

Μαρία Αργυροπούλου

«Eάν ισχύει ο παιδαγωγικός αφορισμός «παιδεία είναι ό,τι μένει, όταν φύγουμε από τα θρανία», νομίζω ότι εμείς αποκομίσαμε ανεκτίμητη εμπειρία…

Δημήτρης Χριστόπουλος

«Το δικαίωμα στο όνειρο έγινε πράξη… Σ’ ευχαριστούμε πολύ, Χαρά».

                                                                                                Μ. Παναγιωτοπούλου

«Όλες οι διδασκαλίες μου φάνηκαν μοναδικές και αξεπέραστες, χωρίς υπερβολές. Ποτέ δεν φανταζόμουν την προσέγγιση των συναδέλφων. Το επίπεδο πολύ υψηλό».

Χριστίνα Γκούντα

«Νέες εμπειρίες, νέες φιλίες, ανταλλαγή απόψεων, θαυμάσια σενάρια. Θα τα θυμάμαι για πάντα. Σας ευχαριστώ όλους για τη μαγεία!»

                                                                                     Άντα Λασκαρίδου

"Γνώρισα εκπληκτικούς συναδέλφους με γόνιμη αγωνία, συναδελφικότητα, έμπνευση… Σας ευχαριστώ όλους!»

                                                                         Αρτινού Ιωάννα

«Είδα ότι αυτό που ήθελα να κάνω στην τάξη, μα δεν το τολμούσα, υπάρχουν άνθρωποι που το τολμούν. Και πήρα θάρρος. Ανοίχτηκαν νέοι δρόμοι».

                                                                                    Αιμιλία Φουντούκη

«Κάπου ανάμεσα στη φαντασία, τη δημιουργικότητα, τον κόπο και τον ενθουσιασμό συναδέλφων και επιμορφώτριας, έπεσαν στο κενό και ξεχάστηκαν παράπονα, στενάχωρες σκέψεις, αμφισβήτηση για το μείζον πρόγραμμα. Από καρδιάς ευχαριστώ».

 Πετρούλα Ξιφαρά

«Πᾶς γοῦν ποιητής γίγνεται οὗ ἄν ἔρως ἅψηται», Πλάτων… Ο έρωτας των συναδέλφων για τη διδασκαλία μας έκανε δημιουργούς. Καλή συνέχεια.

Κ. Φοινίτση

"Δείξατε πως η εκπαίδευση είναι ΑΞΙΑ και μας αξίζει να τη ζούμε.  Η πιο μαγική στιγμή στην εκπαιδευτική μου εμπειρία…"

ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΘΕΡΜΑ

                                                                                    Χαρά Κοσεγιάν

19 κόκκινα τριαντάφυλλα.

19 ιδιαίτερες παρουσίες.

 19 εξαιρετικοί φιλόλογοι.

Νικηφόρος Βρεττάκος

Δυο μητέρες νομίζουν πως είναι μόνες στον κόσμο

(εδώ)

Υπόδειγμα κριτηρίου αξιολόγησης στη Ν. Γλώσσα της Α 'Λυκείου, με βάση το νέο Π.Σ.

ΟΔΗΓΙΕΣ

Για την εξέταση στη Νεοελληνική Γλώσσα δίνεται στους μαθητές σε φωτοαντίγραφο ένα, δύο ή και περισσότερα κείμενα περιορισμένης έκτασης (προτιμότερα τα δύο κείμενα) από τον έντυπο ή/και τον ηλεκτρονικό λόγο, που αναφέρονται σε κοινωνικά, πολιτικά, πολιτιστικά, επιστημονικά ή άλλα θέματα της καθημερινής ζωής και έχουν νοηματική πληρότητα. Τα κείμενα αυτά σχετίζονται με τα θέματα με τα οποία ασχολήθηκαν οι μαθητές (γνώσεις για τον κόσμο, βλ. στήλη 1 του Προγράμματος Σπουδών) στη διάρκεια της σχολικής χρονιάς.  Γενικότερος στόχος της εξέτασης είναι να ελεγχθεί ο βαθμός κατάκτησης των δεξιοτήτων και των γνώσεων που αναφέρονται στη στήλη 5 του Προγράμματος Σπουδών.  Οι μαθητές καλούνται:

(α) Να δώσουν απαντήσεις  σε ερωτήσεις με τις οποίες ελέγχεται κατά πόσο έγινε κατανοητό το περιεχόμενο του ή των κειμένων (π.χ. οπτικές από τις οποίες προσεγγίζεται η πραγματικότητα, επιχειρήματα συγγραφέα, προβλήματα που θέτει, θέσεις που υποστηρίζει κτλ.)

(β) Να δώσουν απαντήσεις σε ερωτήσεις με τις οποίες ελέγχεται πώς γλωσσικά (βλ.  γνώσεις για τη γλώσσα) ή εξωγλωσσικά στοιχεία (πβ. πολυτροπικότητα) συγκροτούν την κειμενική ιδιαιτερότητα των συγκεκριμένων κειμένων και συνεισφέρουν στη σύνδεση των κειμένων αυτών με την κοινωνική πραγματικότητα όπου ανήκουν (βλ. στήλη 3 του Προγράμματος Σπουδών).

Τα θέματα αυτά βαθμολογούνται με 40 μονάδες (α=20μ.+β=20μ.).

(γ) Να παραγάγουν κείμενο το οποίο, με αφετηρία ένα από τα κείμενα που δίνονται, θα προσαρμόζεται σε διαφορετικό επικοινωνιακό πλαίσιο (π.χ. αλλαγή πομπού, δέκτη, περίστασης κτλ.) και θα ανήκει σε ίδιο ή ενδεχομένως διαφορετικό είδος κειμένου (π.χ. από συνέντευξη σε δοκίμιο, από διαφήμιση σε δοκίμιο με επιχειρηματολογία, από άρθρο εφημερίδας σε αναδιήγηση κτλ.), προκειμένου να αξιολογηθούν στοιχεία που σχετίζονται με την κατάκτηση των γραμματισμών της στήλης 2 του Προγράμματος Σπουδών.

ή (εναλλακτικά)

με αφετηρία τα κείμενα που θα δοθούν να παραγάγουν (αφού μεταβληθεί το επικοινωνιακό πλαίσιο, π.χ. αλλαγή πομπού, δέκτη, περίστασης κτλ.) συγκεκριμένο είδος κειμένου, μέσω του οποίου να διατυπώνεται η συμφωνία ή διαφωνία τους με θέσεις, απόψεις και στάσεις που προβάλλονται στα κείμενα που έχουν δοθεί.

Το  θέμα αυτό βαθμολογείται με 60 μονάδες.

Υπόδειγμα κριτηρίου αξιολόγησης

(εδώ)

Πρόσκληση του Ανοιχτού Σχολείου Μεταναστών Πειραιά

Σενάριο Νεοελληνικής Γλώσσας Γ' Γυμνασίου

ΣΕΝΑΡΙΟ - ΣΧΕΔΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

(ΕΔΩ)

Το Πολυτεχνείο ζει στους αγώνες τού σήμερα

Ένα σχολείο χωρίς υπολογιστές...

Ενδιαφέρον δημοσίευμα από το TVXS που πρέπει να μας προβληματίσει εδώ στην Ελλάδα, όπου όψιμα ανακαλύψαμε "την Αμερική"... Εκεί ήδη έχουν απομαγευτεί από τα "τοτέμ" των Υπολογιστών στην εκπαίδευση.
 Εδώ, πότε; Γιατί, καλές οι ΤΠΕ, αλλά εξακολουθεί να παραμένει απαραίτητο και το μολύβι και το χαρτί. Δε νομίζετε; Η συνέχεια εδώ.

Πολυτεχνείο, 38 χρόνια μετά

"Έξι χιλιάδες νέοι κι έφηβοι παιδιά και κλείστηκαν με φωνές. Απ' έξω ένας στρατός να πολιορκεί κι άλλος λαός και φώναζε. Ξαφνικά κατέβηκε μια σιωπή κι αυτοί οι νέοι βάρυναν. Αισθάνθηκαν ν' αποχτούν ένα ακατανίκητο βάρος και σαν ένα τεράστιο και ταραγμένο σύμπλεγμα όπως εκείνα τα σπαραγμένα ανθρώπινα μαζώματα της καταστροφής. Αβάσταχτα σώματα κι άρχισαν να βουλιάζουν ξαφνικά μέσα στη γη κι οι ακίνητες χειρονομίες τους αναπήδησαν από τη γη σαν τελευταίοι θάμνοι και χαθήκαν. Σ' εκείνο το μέρος η γη δεν άντεξε και υποχώρησε σαν μια καθίζηση και χωρίς κανέναν κρότο ο σωρός βούλιαζε μαρμαρωμένος κι αργά σαν καράβι και τεντωμένα άλογα που πέφτουν σε γκρεμνό κι έσπανε σε μεγάλα κομμάτια το κάθε κομμάτι μεγαλύτερο από το ολόκληρο. Γλιστράν βαθιά και βυθίζονται βαριά κι αργά στα μαλακά βάθη της γης που έχουν ένα τρυφερό χώμα και πιο βαθιά απ' όλες τις ρίζες κι από όλους τους τάφους κι ακόμα πιο βαθιά κι από τις παραχωμένες άγκυρες του κακού και σκαλωμένες. Απότομα η γη έγειρε κι έκανε μια κλίση προς τα εκεί. Αλλά κανείς δεν πλησιάζει το βάραθρο και όλοι αποστρέφονται. Κανείς ποτέ δε θα τολμήσει να σκύψει και να δει κι ούτε κι οι μάνες. Κανείς να μην τολμήσει.'' (Γιώργος Χειμωνάς, "Ο Γάμος")

ΠΕΚ ΦΙΛΟΛΟΓΩΝ ΠΕΙΡΑΙΑ

Δειγματική διδασκαλία στη "Φόνισσα" του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη
(εδώ)

Υπ.Παιδείας: Οδηγίες για τα φιλολογικά μαθήματα της Α΄ τάξης Γενικού Λυκείου

(εδώ)

Tα όπλα και τα κόλπα της διαφήμισης

ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΤΗΣ Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ

(εδώ)

100 χρόνια από τη γέννηση του Οδυσσέα Ελύτη

"Ο ποιητής της Φύσεως, του Ηλίου και του Φωτός"

"... Για μένα, υπάρχει η Ελλάδα η δική μου. Δεν είναι η Ελλάδα η τρέχουσα. Και το έργο μου έρχεται σαν βράχος στο κύμα που τη χτυπά. Αντιστέκεται. Και η αντίσταση είναι ουσιαστική. Βγαίνει έμμεσα με κάτι που διαρκεί - αυτό είναι και το ουσιώδες του δημιουργού. Διότι η Ελλάδα μπορεί να είναι και εκατό χρόνια σε πτώση κι εγώ γράφω ένα ποίημα που έχει αντίκρισμα στην Ελλάδα την παντοτινή... Η ευθύνη η δική μου είναι να κάνω ποίηση όσο γίνεται καλύτερη. Το παν είναι η ποιότητα".

To τέλος της Φραγκογιαννούς

Το πέρασμα της Φραγκογιαννούς από το λαιμό που ενώνει την ξηρά και το ερημητήριο, όπου και τελικά πνίγεται, μπορεί να σημαίνει ένα είδος θανάτου παρόμοιο με αυτό που επέβαλλε στα θύματά της.

Μπορεί όμως να διαβαστεί και ως διαδικασία κάθαρσης-βαφτίσματος που εξαφανίζει το άτομο (έλλειψη πρόσκαιρης σωτηρίας), για να προετοιμάσει το πρόσωπο για μια αναγέννηση. Η αρχή "νέου βίου" που φανταζόταν σ' έναν άλλο χώρο η Φραγκογιαννού μπορεί να συμβεί σ' έναν άλλο χρόνο. Είναι χαρακτηριστικό ότι μετά την οκταπλή επανάληψη του ονόματος Φραγκογιαννού στο τελευταίο κεφάλαιο, η αφήγηση υιοθετεί μετά θάνατο το βαφτιστικό όνομα της ηρωίδας: "Η γραία Χαδούλα".

Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι ο πρώτος φόνος της Φραγκογιαννούς τοποθετείται τον Ιανουάριο (μήνας μετά τη Γέννηση), ενώ ο δικός της το Μάιο (μήνας της Ανάστασης). Εάν, θεωρώντας κάθε γέννηση ως πορεία από το Χάος στην Ύπαρξη, θεωρήσουμε τις πράξεις της Φραγκογιαννούς ως πορεία από την Ύπαρξη στο Μηδέν, τότε η τελική της πορεία προς το ερημητήριο είναι η πορεία από το Μηδέν σ' έναν άλλο κόσμο, πιθανόν τον κόσμο της Ανάστασης. Το βάφτισμα σε ορθόδοξο πλαίσιο έχει ακριβώς αυτό το νόημα, δηλαδή τη συμμετοχή του βαφτιζόμενου στο θάνατο και στην Ανάσταση του Χριστού. Έτσι ο θάνατος-ξαναβάφτισμα της Φραγκογιαννούς μπορεί να λειτουργεί ως αντιστροφή των εγκλημάτων της και να συμβολίζει τη μετά θάνατο συνένωσή της με τη χρονική και πνευματική κοινότητα από την οποία αποκόπηκε με το πρώτο έγκλημά της.

ΠΗΓΗ: Γ. Φαρίνου-Μαλαματάρη, "Αφηγηματικές τεχνικές στον Παπαδιαμάντη", σελ. 67-68.

Αξιολόγηση Φιλολογικών μαθημάτων Α' Λυκείου

Οδηγίες για τον τρόπο αξιολόγησης των Αρχαίων Ελληνικών, της Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας της Α' Λυκείου (εδώ)

Το βιβλίο του μήνα

ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΠΕΤΣΑ, Θυμάμαι, εκδ. Πόλις

Ένας ογδοντάχρονος κομμουνιστής, πρώην αντάρτης, χήρος και ερωτευμένος τρελά με τη γυναίκα του από τα νιάτα τους ώς και το θάνατό της, βρίσκεται μαχαιρωμένος σε μια μικρή πόλη της επαρχίας. Μια πόλη που σαν όλες τις άλλες ξέρει από μυστικά όσο και από ψέματα. Ο φίλος του τον βρίσκει με κατεβασμένα τα παντελόνια και τα φουστάνια της νεκρής απλωμένα στο κρεβάτι. Αλλοι γνωστοί του, οι Ουκρανές που πλήρωνε, θα πουν αργότερα πως μιλούσε για το φάντασμα της γυναίκας του, που γύρισε, με το «ίδιο ξανθό του ήλιου» στα μαλλιά. Σαν τη μικρότερη από τα δυο κορίτσια που τον σκότωσαν. Του Λυκείου. Οταν τις φυλακίσανε, στο τέλος της χρονιάς, κι ο διευθυντής αρνήθηκε να επιτρέψει στα παιδιά να πάνε να τις δουν στο επισκεπτήριο, το κάνανε κυριολεκτικά καλοκαιρινό.

Κάποιος είδε τα δυο κορίτσια να τρέχουν. Η μικρή μίλησε, δεν τον μαχαίρωσε αυτή, βγήκε. Ακόμα ονειρεύεται να γίνει ηθοποιός - θα έπαιζε, πριν γίνουν όλα αυτά, την Μπλανς Ντυμπουά στη σχολική παράσταση. Η μεγάλη καταδικάστηκε. Φυλακή και φυλακίτισσες. Αμίλητη. Να σκέφτεται μια το νόημα της ελευθερίας και μια της συχώρεσης.

Όλοι οι εμπλεκόμενοι, με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο, συγγενείς, φίλοι, δικηγόροι, ψυχολόγοι, ρεπόρτερ, δάσκαλοι και παπάδες δίνουν τη δική τους εκδοχή για τα γεγονότα και τα πρόσωπα, βγάζοντας ο καθένας και τον δικό του πόνο. Για τη δουλειά του, για την κοινωνία, για την πολιτική, για τη χαμένη του ζωή, για το παρελθόν, για τη βία, για το όνομα του πατέρα, για την αγάπη που λείπει και σκοτεινιάζει ο κόσμος, και πνίγονται οι άνθρωποι. Για τα όνειρά της η μικρή, ακόμα.

Αυτά τα λόγια, αυτές τις διαφορετικές εξιστορήσεις του ίδιου συμβάντος στις πολλαπλές του διαστάσεις, περισσότερο και λιγότερο φανταστικές, προσαρμοσμένες στην αντίληψη του καθενός, στο βλέμμα του που βλέπει πρώτα και κύρια αυτό που ξέρει - και θέλει ή αντέχει να ξέρει· αυτές τις εξιστορήσεις συναρθρώνει η Βασιλική Πέτσα σε μια ολιγοσέλιδη νουβέλα, την πρώτη της πεζογραφική δουλειά. Ο καθένας μιλά διαφορετικά και άλλα κρύβει. Γιατί όλοι κάτι κρύβουν, συνειδητά ή ασύνειδα. Ο λόγος τους είναι γεμάτος κενά, ραγισματιές που βαθαίνουν και απειλούν την επιφανειακή συνοχή και συνεκτικότητα - του λόγου, της ύπαρξης, της συμβίωσης, της συνοίκησης.

Η δεξιοσύνη της Πέτσα έγκειται στον τρόπο με τον οποίο χειρίζεται την ελλειπτικότητα και τον υπαινιγμό ώστε να μετατοπίσει την οπτική του αναγνώστη από το έγκλημα καθαυτό, για το οποίο ελάχιστα τελικά μαθαίνουμε, στην ασφυξία μιας επαρχιακής κοινωνίας που κοιτάζει τη ζωή των άλλων, σαν σινεμά, για να ξεχάσει το αβίωτο της καθημερινότητάς της. Μιας κοινωνίας που βιώνει τη δική της αποξένωση στον αστερισμό της Ιστορίας, εκείνης που γράφτηκε και εκείνης που γράφεται κάθε μέρα. Η επιλογή της των εφήβων, κομβική: η εξεγερμένη αθωότητα έναντι του συμβιβασμού και της αφομοίωσης. Μένει η ελπίδα της Αθήνας, μιας Αθήνας-Παράδεισου που δεν υπάρχει, που οι κάτοικοί της την περιγράφουν ως κόλαση, αλλά ο μύθος της αναδημιουργείται διαρκώς στην «περιφέρεια», αφού, αν μη τι άλλο, η Αθήνα σ’ αφήνει ν’ ανασάνεις. Σε γλιτώνει από το πνίξιμο. Σου επιτρέπει να δοκιμάσεις να γίνεις ο εαυτός σου.

Η Πέτσα προσέρχεται με τους καλύτερους οιωνούς στο λογοτεχνικό στερέωμα, με έναν κριτικό ρεαλισμό, που έχοντας αφομοιώσει τις μοντερνιστικές τεχνικές, του εσωτερικού μονολόγου και της διαλογικότητας, δεν καταγράφει μόνο, αλλά ερμηνεύει. Τα αισθήματα: τον μεγάλο έρωτα, που με δυο πινελιές σκιαγραφεί, του νεκρού κυρ Χρήστου με τη γυναίκα του, την Κατερίνα· φως και μαζί σκοτάδι· την απουσία του έρωτα ή την αναζήτησή του· την αγάπη μέσα από τις μικρότερες χειρονομίες και τα σπασμένα λόγια. Τα ερωτηματικά: για την ιδέα, ως πραγματικότητα και ως μύθο, που καταπίνει ανθρώπους με σάρκα και οστά· για τις μεγάλες ιδέες και το αγκίστρωμά τους στις ψυχές και τους κόσμους· για τα μεγάλα όνειρα και τις μεγάλες διαψεύσεις. Τα κρυμμένα, έως και ανεπίγνωστα, δάκρυα, τις βουβές κραυγές, την άρνηση από φόβο και την περιχαράκωση, ως μόνη πραγματική δυνατότητα ζωής. Χωρίς κανένα διδακτισμό. Με τρυφερότητα προς τον άνθρωπο, με συνείδηση του κλικ που αναποδογυρίζει ζωές, με την υποβολή και την αποσιώπηση που αποκορυφώνουν την ένταση, με το ποίημα του τέλους που θυμίζει Κατερίνα Γώγου, αγαπημένη των εφήβων, πραγματικών και αιώνιων, με γνώση της γλώσσας και της δύναμής της, με κοφτερή ματιά, που όμως δεν πληγώνει. Ένα πραγματικά εξαιρετικό ξεκίνημα.

Τ. Δημητρούλια, εφημ. ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 29/10/11