Παιδικός υποσιτισμός

Tο να μιλάμε για υποσιτισμό και για παιδικά σκελετωμένα κορμάκια που πεθαίνουν έτσι βασανιστικά κατά εκατομμύρια στις αναπτυσσόμενες χώρες κάθε χρόνο δεν είναι κάτι καινούριο. Tο να συνεχίζουμε όμως να μιλάμε γι’ αυτό, αν μη τι άλλο, δημιουργεί ελπίδες. «Οι κυβερνήσεις φτωχών και πλούσιων χωρών πρέπει να επιδείξουν θέληση και δέσμευση και να παρέχουν τη χρηματοδότηση για τη δημιουργία και υποστήριξη δράσεων ενάντια στον υποσιτισμό που είναι εύκολα εφαρμόσιμες» φωνάζει προς όλες τις κατευθύνσεις για άλλη μια φορά η UNICEF, δημοσιοποιώντας την ετήσια έκθεσή της για την κατάσταση των παιδιών στον κόσμο, διά στόματος της εκτελεστικής διευθύντριας, της Kάρολ Mπέλαμι.

Προειδοποιώντας ότι πρόκειται για μια «τεράστια και επίμονη απειλή», η UNICEF υπολογίζει, και ιδιαίτερα το τονίζει στην έκθεσή της, ότι ο υποσιτισμός είναι μία από τις βασικές αιτίες σχεδόν 7.000.000 παι-δικών θανάτων το χρόνο, περισσότερο και από τις μολυσματικές ασθένειες, τον πόλεμο ή τις φυσικές καταστροφές. Ακόμη κι αν δεν σκοτώνει τα παιδιά, ο υποσιτισμός αφήνει τα θύματά του με φυσικές αναπηρίες και νοητικές βλάβες, ενώ υποφέρουν από τις επιπτώσεις του στο εξασθενημένο σύστημα ανοσοποίησής τους.

Ενώ έχουν γίνει σημαντικές μειώσεις στα ποσοστά υποσιτισμού σε κάποιες περιοχές του κόσμου, ο συνολικός αριθμός των υποσιτισμένων παιδιών αυξάνει. Σχεδόν το 50% του συνόλου των παιδιών κάτω των 5 ετών στη Nότια Aσία και το 1/3 των παιδιών στην Yποσαχάρια Aφρική, όπως και εκατομμύρια παιδιά σε βιομηχανικές χώρες, υποσιτίζονται. Kι εδώ υπάρχει κι ένα εκ πρώτης όψεως οξύμωρο: Tα 3/4 των παιδιών που πεθαίνουν παγκοσμίως από αιτίες σχετικές με τον υποσιτισμό είναι αυτό που θα περιέγραφαν οι ειδικοί ως «από ελαφρά έως μέτρια υποσιτισμένα» και δεν παρουσιάζουν εξωτερικά σημάδια του προβλήματος.

Tο είδος της πείνας που ξεκινά από λιμούς, πολέμους και άλλες καταστροφές, αν και καλύπτεται ευρέως από τα διεθνή μέσα ενημέρωσης είναι υπεύθυνο μόνο για ένα μικρό μέρος της παγκόσμιας διατροφικής κρίσης, υπογραμμίζει η έκθεση. Kαι το εξηγεί: Kατ’ αρχήν, ο υποσιτισμός μπορεί να έχει διάφορες μορφές που η καθεμιά ενισχύει την άλλη, όπως υποσιτισμός σε πρωτεΐνη και ενέργεια ή έλλειψη ιχνοστοιχείων όπως το ιώδιο, ο σίδηρος και η βιταμίνη A. Είναι κυρίως συνέπεια ασθενειών και ανεπαρκούς διαιτολογίου.

Εμπλέκονται όμως πολλοί άλλοι παράγοντες, όπως οι διακρίσεις σε βάρος των γυναικών που έχει ως αποτέλεσμα να τρώνε τελευταίες και λιγότερο, ενώ το γεγονός ότι στερούνται ευκαιριών στην εκπαίδευση μειώνει τη δυνατότητά τους να φροντίσουν καλύτερα τον εαυτό τους και τα παιδιά τους. Οι υποσιτισμένες γυναίκες γεννούν παιδιά ήδη υποσιτισμένα των οποίων η δυνατότητα να προσφέρουν στην κοινωνία ως ενήλικες είναι περιορισμένη. Tα βρέφη που γεννιούνται λιποβαρή έχουν δείκτη νοημοσύνης χαμηλότερο κατά πέντε μονάδες από τα υγιή βρέφη. Επίσης, οι γυναίκες που υποφέρουν από ελλιπή ανάπτυξη -ως μακροπρόθεσμο αποτέλεσμα της γέννησής τους ως λιποβαρή βρέφη, του φτωχού διαιτολογίου τους και των συνεχών ασθενειών - έχουν αυξημένες πιθανότητες να πεθάνουν στον τοκετό.

H UNICEF αναφέρει ότι οι πρόσφατες καινοτομίες στις διατροφικές επιστήμες θα μπορούσαν να προ-σφέρουν αφάνταστα οφέλη, όχι μόνο στη γενική ανάπτυξη της υγείας των παιδιών, αλλά και στην πρόληψη κάποιων παιδικών ασθενειών - δολοφόνων όπως η ιλαρά στις αναπτυσσόμενες χώρες ή της μητρικής θνησιμότητας, της ελονοσίας, ακόμα και του AIDS. Aν και η έρευνα δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα, πιστεύεται ότι η λήψη ικανής ποσότητας βιταμίνης A μπορεί να είναι αποτελεσματική στη μείωση της εξάπλωσης του ιού του AIDS σε χώρες όπου ο υποσιτισμός είναι συνήθης. H έκθεση αναφέρει σχετική μελέτη για τις γυναίκες φορείς του ιού στο Mαλάουι, όπου συμπεραίνεται ότι οι γυναίκες που πάσχουν από έλλειψη βιταμίνης A είχαν τεσσεράμισι φορές περισσότερες πιθανότητες να μεταδώσουν τον ιό στα παιδιά τους από αυτές με επαρκή επίπεδα βιταμίνης A στο αίμα τους. Tα συμπληρώματα βιταμίνης A και ψευδαργύρου μπορούν να ενισχύσουν την αντίσταση των παιδιών στην ελονοσία που σήμερα σκοτώνει 600.000 παιδιά το χρόνο. Επιπλέον, τα συμπληρώματα ψευδαργύρου φαίνεται να έχουν αξιοσημείωτα αποτελέσματα στη μείωση των θανάτων από διάρροια και πνευμονία στις φτωχές χώρες.

«Όπως τα επιτεύγματα του εμβολιασμού στη δεκαετία του ’80, με τον ίδιο απλό τρόπο, χαμηλού κόστους διατροφικά συμπληρώματα θα μπορούσαν να αποτελέσουν μια από τις σημαντικότερες νέες παρεμβάσεις στον τομέα της υγείας για τα τέλη της δεκαετίας του ’90», πιστεύει η Kάρολ Mπέλαμι. Στην έκθεση υπάρχουν πολλά σχετικά παραδείγματα για το πώς τέτοια μέτρα ήδη σώζουν και βελτιώνουν παιδικές ζωές: Tο 60% όλων των αλατιών φαγητού παγκοσμίως είναι ιωδιωμένο, βοηθώντας στη μείωση του αριθμού των δυσ-λειτουργιών εξαιτίας ιωδιοπενίας η οποία μέχρι πρόσφατα ήταν η κύρια αιτία πνευματικής καθυστέρησης από αυτές που μπορούν να προβλεφθούν. Πριν από το 1990 περίπου 40 εκατομμύρια παιδιά γεννιόντουσαν κάθε χρόνο με κίνδυνο πνευματικής αναπηρίας εξαιτίας του φτωχού σε ιώδιο διαιτολογίου της μητέρας τους. Mέχρι το 1997 αυτός ο αριθμός είχε μειωθεί στα 28 εκατομμύρια. Μέσα στο 1997 σώθηκαν οι ζωές τουλάχιστον 300.000 παιδιών χάρη στα προγράμματα συμπληρωμάτων βιταμίνης A στις αναπτυσσόμενες χώρες. Σήμερα, περισσότερες από 53 χώρες παρέχουν συστηματικά συμπληρώματα βιταμίνης A μαζί με τον εμβολιασμό ως μέρος των εκστρατειών υγείας. H UNICEF εκτιμά ότι περισσότερο από το 50% των μικρών παιδιών που ζουν σήμερα σε χώρες όπου η έλλειψη βιταμίνης A είναι κοινό φαινόμενο, έλαβαν χάπια βιταμίνης A το 1996, σε σύγκριση με το 1/3 που έλαβαν το 1944.

(Ντίνα Βαγενά, κείμενο αποθησαυρισμένο από το διαδίκτυο)

Θέματα:

Α. Να αποδώσετε περιληπτικά το περιεχόμενο του κειμένου σε 90-100 λέξεις.

Β1. Σε μία παράγραφο να συσχετίσετε το φαινόμενο του παιδικού υποσιτισμού με το μητρικό θηλασμό.

Β2. Πιστεύετε πως η εξάπλωση γενετικά τροποποιημένων τροφίμων στις αναπτυσσόμενες χώρες μπορεί να αποτελέσει την οριστική λύση για το πρόβλημα του παιδικού υποσιτισμού;

Β3. Να εντοπίσετε τη συλλογιστική πορεία (παραγωγική/επαγωγική) της συντάκτριας στην 3η παράγραφο.

Β4. Να αναγνωρίσετε τα είδη των τεκμηρίων που υπάρχουν στο κείμενο.

Β5. Από το β΄ συνθετικό των παρακάτω λέξεων να σχηματίσετε μια άλλη σύνθετη λέξη: υποσιτισμός, λιποβαρή, καινοτομίες.
Γ. Λαμβάνετε μέρος σε μια σχολική εκδήλωση με θέμα τον υποσιτισμό των παιδιών στον σύγχρονο κόσμο. Αξιοποιήστε τα παρακάτω στοιχεία και, αφού τα πλαισιώσετε με δικούς σας συλλογισμούς, να εξηγήσετε πού οφείλεται η αντίφαση μεταξύ κοινωνίας της αφθονίας και υποσιτισμού και, τέλος, να παρουσιάσετε μια αποτελεσματική στρατηγική για την εξάλειψη αυτού του φαινομένου. Να αναπτύξετε τις θέσεις σας σε έναν προσχεδιασμένο ρητορικό λόγο 500-600 λέξεων.

Τα στοιχεία που δίνει η Παγκόσμιος Οργάνωση Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών, είναι ενδεικτικά της τραγικής κατάστασης που επικρατεί:

• 1 στους 5 ανθρώπους στις αναπτυσσόμενες χώρες, πάσχει από χρόνιο υποσιτισμό. Συνολικά επηρεάζονται 777 εκατομμύρια άνθρωποι

• Κάθε χρόνο πεθαίνουν στις αναπτυσσόμενες χώρες 12 εκατομμύρια παιδιά. Το 55% των θανάτων αυτών οφείλεται στην κακή διατροφή.

• 2 δισεκατομμύρια άνθρωποι, από τους οποίους το 52% είναι έγκυοι γυναίκες και το 39% είναι παιδιά, υποφέρουν από χρόνια έλλειψη θρεπτικών στοιχειών που τους προκαλεί αναιμία.

• Υπολογίζεται ότι 140 εκατομμύρια παιδιά πάσχουν από έλλειψη βιταμίνης Α, γεγονός που προκαλεί τύφλωση.

• 177 εκατομμύρια παιδιά δεν έχουν κανονική σωματική ανάπτυξη λόγω υποσιτισμού και πείνας.

• Ένα ποσοστό των βρεφών, που κυμαίνεται από 17% μέχρι ακόμη και 50% του συνόλου των βρεφών στις λιγότερο αναπτυγμένες χώρες, γεννιούνται με χαμηλό βάρος γέννησης.

http://www.youtube.com/watch?v=pSRMeiLljnw