- Ποιο θέμα σας απασχολεί περισσότερο αυτό τον καιρό;
- "Τι θα γίνει η Ελλάδα! Σαν φορέας ενός ειδικού πολιτισμού και μιας ένδοξης γλώσσας. Έκλεισα τα εξήντα μου χρόνια κι από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου, μόνο καταστροφές έχουνε δει τα μάτια μου. Και θαυμαστές αντιδράσεις, που όλες τους πήγαν χαμένες από τα ίδια μας τα χέρια. Δεν ξέρω... Θα 'θελα να κοιμηθώ μια μέρα και να ξυπνήσω σ' έναν αιώνα όπου και τα πουλιά να κελαηδούν ελληνικά και νικητήρια".
σ.σ.: 40 χρόνια μετά, την Ελλάδα που τόσο αγάπησε ο ποιητής, την σκεπάζει το σάβανο της βαρβαρότητας. Θα πει ο ίδιος, τρία χρόνια αργότερα: "Βλέπω τη βαρβαρότητα να 'ρχεται μεταμφιεσμένη, κάτω από άνομες συμμαχίες και προσυμφωνημένες υποδουλώσεις. Δεν θα πρόκειται για τους φούρνους του Χίτλερ, αλλά για μεθοδευμένη και οιονεί επιστημονική καθυπόταξη του ανθρώπου. Για τον πλήρη εξευτελισμό του. Για την ατίμωσή του...". Κι αναρωτιέται παρακάτω για ποιο λόγο παλεύει νυχθημερόν ο ποιητής. "Παλεύουμε για ένα τίποτε, που ωστόσο είναι το παν. Είναι οι δημοκρατικοί θεσμοί, που όλα δείχνουν ότι δεν θ' αντέξουν για πολύ. Είναι η ποιότητα, που γι' αυτή δεν δίνει κανείς πεντάρα. Είναι η οντότητα του ατόμου, που βαίνει προς την ολική της έκλειψη. Είναι η ανεξαρτησία των μικρών λαών που έχει καταντήσει ήδη ένα γράμμα νεκρό".
Σήμερα, που το παρόν είναι άνυδρο και το μέλλον ανύπαρκτο, ας αναστοχαστούμε τι έλεγε ο ποιητής την επαύριο (1982) της "Αλλαγής": "Υπάρχουν δύο Ελλάδες. Αυτή που εξαναγκάζεται και τους ίδιους τους υπηκόους της να καταπονεί και σ' έναν διεθνή χορό μεταμφιεσμένων να μετέχει με το φόρεμα της Ευρωπαίας (διάβαζε: Αμερικάνας). Και υπάρχει η άλλη, που εξακολουθεί να υπακούει στον Ηράκλειτο και στον Μακρυγιάννη. Η πρώτη μπορεί να καταλυθεί μια μέρα. Η δεύτερη, ακόμη και αν μείνει χωρίς υπόσταση, ποτέ. Τουλάχιστον εγώ, γι' αυτήν υπάρχω".
Σήμερα, απεγνωσμένα αναζητούμε τη δεύτερη Ελλάδα. Θα την βρούμε άραγε;
[ΠΗΓΗ: Τα αποσπάσματα του Ελύτη προέρχονται από το βιβλίο "Σύν τοῖς ἄλλοις", που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ύψιλον, με 37 συνεντεύξεις του ποιητή].
