Διδασκαλία ολόκληρου λογοτεχνικού έργου

Ξεκινώντας με οδηγό τον αφορισμό του Ντανιέλ Πενάκ: "Το ρήμα 'διαβάζω' δεν έχει προστακτική", καλούμαστε από φέτος να υλοποιήσουμε τη φιλόδοξη προσπάθεια να μοιραστούμε με τους μαθητές μας (του Β4 Ζαννείου Π.Π. Λυκείου) την αναγνωστική απόλαυση ενός εξαιρετικού βιβλίου: "Κάτι θα γίνει, θα δεις", του Χρήστου Οικονόμου, το οποίο έλαβε το Κρατικό Βραβείο καλύτερου διηγήματος-νουβέλας, το 2010. Πρόκειται για ένα βιβλίο που οι ιστορίες του διαδραματίζονται στην ευρύτερη περιοχή του Πειραιά, όπου μένουν οι μαθητές. Επομένως, η ανάγνωση σύγχρονων λογοτεχνικών κειμένων, και μάιστα όταν αυτά περιγράφουν μια πόλη που γνωρίζουν καλά οι μαθητές, αποτελεί την πρώτη φιλοπερίεργη αφορμή ανάγνωσης.

Πιστεύουμε πως η αποσπασματικότητα στη διδασκαλία της λογοτεχνίας:

α) Είναι ανεπίτρεπτη παρέμβαση πάνω στο λογοτεχνικό έργο, αδιανόητη για άλλες μορφές τέχνης.

β) Κατατάσσει αυθαίρετα τα έργα σε ‘θεματικές’ ενότητες, προκρίνοντας τη θεματολογία, δηλαδή το περιεχόμενο, σε βάρος άλλων παραμέτρων.

γ) Καλλιεργεί μοιραία το διδακτισμό, την ηθικολογία και την επιφανειακή προσέγγιση.

δ) Δημιουργεί κάποιες φορές παρανοήσεις για το έργο,

ε) Δεν αναδεικνύει, συνήθως, το μυθολογικό και ιδεολογικό σύμπαν του δημιουργού,

στ) Καθιστά ευκαιριακή μόνο τη σχέση του μαθητή με τη λογοτεχνία και

ζ) Σε συνδυασμό με τη χρήση του μοναδικού εγχειριδίου καθιστά «σχολικά» τα κείμενα και ματαιώνει εξαρχής τη σχέση των μαθητών με αυτά. Καταργεί την αναγνωστική απόλαυση.

Είναι ανάγκη, λοιπόν, το ακέραιο λογοτεχνικό βιβλίο να μπει δυναμικά στο ελληνικό σχολείο, ουσιαστικά αξιοποιημένο από έναν δάσκαλο συναναγνώστη και σύμβουλο του μαθητή. Τα «προγράμματα ή εργαστήρια ανάγνωσης», οι «κύκλοι μελέτης» και τα δίκτυα αναγνώσεων που λειτουργούν εδώ και χρόνια σε άλλες χώρες, είναι ανάγκη να μπουν στη διδασκαλία μας.

Πολύτιμοι αρωγοί στην προσπάθεια αυτή στάθηκαν οι οδηγοί της κας Γεωργιάδου και του κου Καρτσάκη (εδώ)

To σχέδιο διδασκαλίας: εδώ