Προσομοιωμένα κριτήρια αξιολόγησης για τη Ν. Γλώσσα της Γ' Λυκείου - 2ο θέμα

Το σύνδρομο Κονέκτικατ

Mόνο μετά τη σφαγή των 20 παιδιών και των 6 δασκάλων στο Κονέκτικατ από τον 20χρονο Άνταμ Λάντσα οι Αμερικανοί πολίτες, που από το 1982 έχουν ζήσει 61 παρόμοια λουτρά αίματος, παραδέχτηκαν σε ποσοστό 52% ότι κάτι δεν πάει καλά με τη δομή της αμερικανικής κοινωνίας. Η μαζική οπλοκατοχή (περισσότερα από 10 εκατομμύρια όπλα πωλούνται κάθε χρόνο ελεύθερα στις ΗΠΑ), ομολογούν οι ίδιοι οι Αμερικανοί, τροφοδοτεί τον φαύλο κύκλο της βίας. Οι 11 από τις 20 χειρότερες σφαγές των τελευταίων 50 ετών έγιναν στις ΗΠΑ. Τα στατιστικά στοιχεία δεν αφήνουν περιθώρια αμφιβολιών. Οι λιγότεροι φόνοι καταγράφονται σε κοινωνίες με λιγότερα όπλα. Έτσι, μέσα στις πρώτες ώρες από το τραγικό συμβάν, 145.000 πολίτες υπέγραψαν στον ιστότοπο του Λευκού Οίκου αίτημα προς τον πρόεδρο Ομπάμα για περιορισμό της πρόσβασης σε όπλα. Και εκείνος δήλωσε έτοιμος να ανοίξει το θέμα σε αλλαγές.

Το πρόβλημα είναι ότι η βία δεν αποτελεί χαρακτηριστικό μόνο της οπλοφορούσας κοινωνίας των ΗΠΑ, αλλά στοιχείο της καθημερινότητας σε κάθε γωνιά του σημερινού κόσμου, που έχει εθιστεί στην εμπειρία βαναυσοτήτων σε καιρό ειρήνης και πολιτικής σταθερότητας. Ένας διαρκής «πόλεμος» μαίνεται στις πόλεις ανάμεσα στον «καλό» και τον «κακό», τον ισχυρό και τον αδύναμο, τον ταραξία και τη δύναμη καταστολής, τον άνθρωπο και τον συνάνθρωπο εχθρό του.

Η βία συνυφαίνει, πλέον, μαζί με τις άλλες μορφές σχέσεων, την κοινωνική πραγματικότητα, όχι μόνο ως μοχλός καταστροφής, αλλά και μικρών ή μεγάλων ανακατατάξεων. Βία και βανδαλισμοί στα πανεπιστήμια για την απομάκρυνση των αντισυμβατικών «καθεστωτικών», στα σχολεία σε βάρος των αδυνάτων, στις διαδηλώσεις, στις συνοικίες και τις λαϊκές για την εκκαθάριση αλλόφυλων. Τόσο που τελικά να ξεθωριάζει η διάκριση ανάμεσα στην ειρηνική αντίδραση και τη βία, στη νομιμότητα και την παρανομία. Οι αιματηρές συγκρούσεις ως έκφραση της προσπάθειας για επικυριαρχία γίνονται κομμάτι της κανονικής ζωής, αναμενόμενες, άρα εν μέρει αποδεκτές από ευρέα στρώματα της κοινωνίας, χάνουν ως στοιχείο του πολιτισμού - υπό συνθήκες - την έννοια της παράλογης, απαράδεκτης, αντικοινωνικής, ζωώδους, ολέθριας συμπεριφοράς, και από εκτροπή γίνονται «πτυχή» (έστω αρνητική, καταδικαστέα) της κοινωνικής δράσης. Υπεισέρχονται σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής, εγκαθίστανται στον κορμό της κοινωνίας χωρίζοντάς την σε στρατόπεδα σε διαρκή σύγκρουση, ανάλογα με τη φυλή, τις θρησκευτικές πεποιθήσεις, τις κοινωνικές καταβολές και θέσεις.

Η κατάσταση αυτή ανάδυσης από τα σπλάχνα της δυτικής κοινωνίας μορφών επιθετικότητας που υποτίθεται ότι ο ίδιος ο πολιτισμός εξάλειψε, μαζί με την εγκατάλειψη της συλλογικότητας και την εξύψωση της ιδιώτευσης και του εγωκεντρισμού, του υπερκαταναλωτισμού, του ανταγωνισμού ενθαρρύνουν την αύξηση της ατομικής παραβατικότητας και της βίας στις διαπροσωπικές σχέσεις. Η επιθετικότητα τρυπώνει στη συνείδηση του πολίτη και εγκαθίσταται εκεί ως επίμονη σκιά, που προκαλεί πολλαπλές παρενέργειες στον ψυχισμό, τη σκέψη, τη συμπεριφορά του. Από εκεί και έπειτα, μόνο μερικά (καθοριστικά) βήματα χωρίζουν το «φυσιολογικό» παιδί της διπλανής πόρτας από τον μακελάρη, την κανονικότητα από το «αναπάντεχο» δράμα της φριχτής κατάλυσης της ζωής...

[Τασούλα Καραϊσκάκη, εφημ. Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ]

Θέματα

Α.    Να γράψετε την περίληψη του κειμένου (100-120 λέξεις).

(25 μον.)

Β1. Να αναπτύξετε σε μία παράγραφο το περιεχόμενο του αποσπάσματος: «Η κατάσταση αυτή … στις διαπροσωπικές σχέσεις».

(12 μον.)

Β2. α. Με ποια συλλογιστική πορεία οργανώνεται η τρίτη παράγραφος; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. (3μον.)

β. Να επισημάνετε δύο τρόπους ανάπτυξης της ίδιας παραγράφου. (2 μον.)

(5 μον.)

Β3. Να εντοπίσετε δύο διαφορετικούς τρόπους πειθούς και να γράψετε στο τετράδιό σας τα αντίστοιχα αποσπάσματα.

(5 μον.)

 Β4. Να βρείτε στο κείμενο πέντε (5) λέξεις-φράσεις που χρησιμοποιούνται συνυποδηλωτικά.

(5 μον.)

Β5. Ποια σύνταξη ακολουθείται στα παρακάτω χωρία; Να αιτιολογήσετε την επιλογή τους:

-          Η μαζική οπλοκατοχή τροφοδοτεί τον φαύλο κύκλο της βίας.

-          Οι λιγότεροι φόνοι καταγράφονται σε κοινωνίες με λιγότερα όπλα.

(8 μον.)

Γ.  Τα σχολεία έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια χώροι εκδήλωσης επιθετικών συμπεριφορών. Πού οφείλεται το γεγονός αυτό και με ποιους τρόπους θα μπορούσε η αγωγή να βοηθήσει τα παιδιά να κοινωνικοποιούνται χωρίς τη χρήση βίας. Το κείμενό σας να έχει τη μορφή γραπτής εισήγησης στο μάθημα της Ερευνητικής Εργασίας.

(40 μον.)