Εξετάσεις Ομογενών 2014 - Νεοελληνική Λογοτεχνία

Τα θέματα: (εδώ)

Ενδεικτικές απαντήσεις:

[Σύμφωνα με τις οδηγίες της Κεντρικής Επιτροπής Εξετάσεων]

 Α1. 
- Περιγραφή φυσικού χώρου (ορεινού-θαλασσινού)
- Στενή σχέση ανθρώπου-ζώου (βοσκός-κατσίκα)
- Μυθικές μορφές (νηρηίς, νύμφη, σειρήν)
- Ονειρικά στοιχεία (η ναυς των ονείρων) κ.ά.

Β1. "παλαίουν και συμβιβάζονται": διλημματικές καταστάσεις, εσωτερικές συγκρούσεις, ψυχικές διεργασίες, αντίρροπες δυνάμεις κ.ά.
- πόθος vs αγνότητα: τον τράχηλον τον εύγραμμον, τους βραχίονας τους τορνευτούς vs εν συνειδήσει αθώος.
- έρωτας vs έκσταση: ήτον πνοή, ίνδαλμα vs εν εκστάσει.
- γήινη ομορφιά vs αγιωσύνη: ισχία, κνήμας, πόδας vs Σισώης, πνευματικός κ.ά.

Β2. α) το αναπάντεχο βέλασμα της κατσίκας.
Λειτουργικός ρόλος:
- εξωτερικό ερέθισμα που βοηθά στην αντιμετώπιση μιας κατάστασης δυσχερούς,
- προώθηση εξέλιξης,
- στοιχείο πλοκής,
- περιπέτεια,
- επαναφορά στην πραγματικότητα (ο ήρωας κινητοποιείται αμέσως)
κ.ά.

β) παρομοιώσεις:
- τας λευκάς ως γάλα ωμοπλάτας  (αγνότητα της λουομένης κόρης)
- ως ("πλέει") ναυς μαγική κ.ά. (εξιδανίκευση/μετάβαση από το ρεαλιστικό στο ονειρικό στοιχείο)

μεταφορές:
- δεν εχόρταινα να βλέπω το όνειρον (η απόλυτη προσήλωση του ήρωα/η ακαταμάχητη έλξη του πειρασμού/η αδυναμία απομάκρυνσης)
- μ' εκυρίευσεν ο φόβος
κ.ά.

Τα πλούσια εκφραστικά μέσα αισθητοποιούν το έντονο ονειρικό στοιχείο το οποίο βιώνει ο ήρωας.

Γ1.
- εμάντευα: ερωτική φαντασίωση
- θείον άρωμα: εξιδανίκευση φυσικού στοιχείου
- όνειρον επιπλέον εις το κύμα: σύνδεση με τον τίτλο
- περιγραφή-αφήγηση-ασύνδετο σχήμα-κλιμάκωση-λυρισμός
κ.ά.

Δ1. Ομοιότητες:
- αμαρτία / πειρασμός
- ζώο: υποκατάστατο ερωτικό
- ηθικές αναστολές
- θρησκευτικό στοιχείο
- συμβολικά στοιχεία (π.χ. το σκοινί)
- φυσικό στοιχείο (βουκολικό)
- ηθογραφικά στοιχεία
- εσωτερική πάλη
- φαντασιώσεις
κ.ά.

Διαφορές:
- γυναίκα / άνδρας
- ηλικιακή διαφορά
- οικογενειακή κατάσταση
οπτικό / ακουστικό ερέθισμα
- πολυπολιτισμικά στοιχεία (αμερικάνικο πανί)
- ανωνυμία ζώου / ομωνυμία Μοσχούλας
κ.ά.