Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, "Η φόνισσα"

Μάννα μου εγώ 'μαι τ' άμοιρο,

το σκοτεινό τρυγόνι,

όπου το δέρνει ο άνεμος,

βροχή που το πληγώνει...

Το έργο, εκτενές διήγημα από τα καλύτερα του Παπαδιαμάντη, δημοσιεύτηκε το 1903 στο περιοδικό «Παναθήναια» σε συνέχειες (15 Ιανουαρίου – 15 Ιουνίου 1903) με τον υπότιτλο «Κοινωνικόν μυθιστόρημα». Ο κοινωνικός χαρακτήρας της Φόνισσας συνίσταται στην παρουσίαση του σοβαρού προβλήματος της καταπίεσης της γυναίκας στην ανδροκρατούμενη κοινωνία της υπαίθρου, την εποχή που έζησε ο συγγραφέας.

Η ηρωίδα του, η Φραγκογιαννού, τύπος παθολογικού ανθρώπου, διαπράττει εγκλήματα πιστεύοντας πως έχει ταχθεί «άνωθεν» να εκτελέσει αυτή την αποστολή και να σώσει τα μικρά κορίτσια από τα βάσανα που τους επιφύλασσε η κοινωνία της εποχής και του τόπου. «Η ανάμιξη του εγκληματικού ενστίκτου με τη μυστικοπάθεια στη σύλληψη του προσώπου της Φραγκογιαννούς είναι ένα μοναδικό ψυχογραφικό κατόρθωμα και η εναλλαγή των στιγμών όπου η ηρωίδα γνωρίζει πως αμαρτάνει μ’ εκείνες που ευεργετεί την ανθρωπότητα μαρτυρεί μια σίγουρη διείσδυση στο εσωτερικό της ανθρώπινης ψυχής» (Α. Σαχίνης). Συνέχεια...

Ολόκληρο το κείμενο

http://www.mikrosapoplous.gr/extracts/fragogiannou.html

Το απόσπασμα του σχολικού βιβλίου

Η Νέα Αθηναϊκή Σχολή: Εισαγωγή

Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης
Αφιέρωμα της εφημ. ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, Δεκέμβριος 2000


Η οπτική του φύλου στο έργο του Παπαδιαμάντη

Μεγάλη έκταση στο έργο του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη κατέχει το πρόβλημα της θέσης της γυναίκας στην ελληνική κοινωνία. Ο «αναχωρητής», ο «κοσμοκαλόγερος», όπως αρέσκονται να αποκαλούν τον Παπαδιαμάντη, προβάλλει από το έργο του σαν ο πιο θερμός συνήγορος και υπερασπιστής των κοινωνικών δικαιωμάτων της Ελληνίδας. Το έργο του αποτέλεσε, μάλιστα, σημαντική πηγή πληροφοριών για τις συνθήκες ζωής των γυναικών του 2ου μισού του 19ου αιώνα.

Ενδιαφέροντα είναι τα κείμενα που δημοσιεύονται στην εφημ. "ΑΥΓΗ":

1. Μαρία Γκασούκα: "Έμφυλη βία και νύξεις για αντισύλληψη, έκτρωση και πορνεία"

2. Ευθύμιος Κουφογιάννης: "Η Φόνισσα"

Ο ρόλος των γυναικών στα έργα του Παπαδιαμάντη. Αναφορά στο "Αγνάντεμα"
Μια πρωτότυπη μαθητική εργασία

Ο βίος και το έργο του Αλ. Παπαδιαμάντη
http://www.mlahanas.de/Greeks/NewLiteratur/Greek/AlexandrosPapadiamantis.html

Το σκοτεινό τρυγόνι
Εκπομπή της ΕΡΤ
Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της διηγηματογραφίας του Αλ. Παπαδιαμάντη

http://dimichri65.blogspot.com/2010/10/blog-post_4297.html

Ο νατουραλισμός στη "Φόνισσα"
http://www.archive.gr/news.php?readmore=183

Νατουραλισμός: Λεξικό Λογοτεχνικών όρων
Ηθογραφία: Λεξικό Λογοτεχνικών όρων

Ρεαλισμός: Λεξικό Λογοτεχνικών όρων

"Η φόνισσα": μια εγκληματολογική και ποινική προσέγγιση
http://www.theartofcrime.gr/assets/fonissapapadiamanti.pdf


Εκπαιδευτική τηλεόραση: "Η φόνισσα" (ντοκυμαντέρ)

Η Εκπαιδευτική Τηλεόραση αφιέρωσε μια ταινία στον Παπαδιαμάντη για τα 150 χρόνια από τη γέννησή του (1851 – 2001) με τον τίτλο «Παπαδιαμάντης – Ελύτης – Φόνισσα». Μπορούμε να χωρίσουμε σχηματικά την ταινία σε τρία μέρη, τα οποία είναι δυνατόν να προβληθούν διακεκομμένα ή αυτόνομα, ακολουθούμενα από συζήτηση ή επισήμανση των κυριοτέρων σημείων τους.

http://www.edutv.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=1103&Itemid=97

Η "Φόνισσα" πάνω στη σκηνή παρουσιάζεται από τις 9 Νοεμβρίου 2011 στην Κεντρική Σκηνή του "Θεάτρου της Οδού Κεφαλληνίας" http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=23136&subid=2&pubid=63423148

Δείτε το trailer

Ταινίες για τον Παπαδιαμάντη, από το ψηφιακό αρχείο της ΕΡΤ

1. Γ. Σμαραγδής, (Η δε πόλις ελάλησεν) Σκιάθος-Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης

http://www.ert-archives.gr/V3/public/page-assetview.aspx?tid=56325&tsz=0

2. Τ. Ψαρράς, (Εποχές και συγγραφείς) Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης

http://www.ert-archives.gr/V3/public/page-assetview.aspx?tid=8450&tsz=0

3. Καλή σου νύχτα κυρ Αλέξανδρε

http://www.ert-archives.gr/V3/public/page-assetview.aspx?tid=26636&tsz=0

Θεατρική ομάδα Αιτωλικού: "Η Φόνισσα"

http://www.youtube.com/watch?v=G4ig72Hxv4s&feature=related

"Η Φόνισσα": μουσικοχορευτικό δρώμενο

http://www.youtube.com/watch?v=0jpvsYSv5P8&feature=related

Μελοποιημένο απόσπασμα από το ΙΖ κεφάλαιο της "Φόνισσας" του Παπαδιαμάντη σε απαγγελία Μαρίας Φαραντούρη και μουσική επένδυση Αλκίνοου Ιωαννίδη από το Φεστιβάλ Φιλίππων 20/8/2011 για τα 100 χρόνια από το θάνατο του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη

http://www.youtube.com/watch?v=9Ssz0oWZKLE