Δευτέρα 29 Απριλίου 2013

150 χρόνια από τη γέννηση και 80 από τον θάνατο του Κων. Καβάφη

Ολοκληρώνοντας τη φετινή χρονιά τη διδασκαλία της ποίησης του Καβάφη, ζήτησα από τους μαθητές μου να γράψουν ένα διήγημα ή ένα ποίημα για τον Καβάφη, εμπνευσμένοι από τα ποιήματα που διάβασαν. Παραθέτω το ποίημα του Χρίστου Τσαγκάρη, μαθητή της Α' Λυκείου.


Ένας γέρος άθλιος

Ένας γέρος άθλιος, εκεί στον μαρασμό των γηρατειών
άλλος ένας που περνά εδώ τις τελευταίες του ώρες
ποιον άραγε να μέλλει η σοβαρότης των παθών;
Δίχως φωνή πια, μήτε πολλές κινήσεις,
ένα μουρμουρητό βραχνό, απέμεινε μονάχα.

Κι όμως ποιοι είναι αυτοί που τον συμπαραστέκουν;
θαρρείς πως άλλους πια δε χωρεί αυτή η γωνιά η κρύα.
Είναι το πριν,μαζί του και το τώρα,
ήρθαν να τον συνοδεύσουν στο μετά,
που κι εκείνος γνωρίζει
και πρεπόντως τώρα το υμνεί,ποιητικώς

Θαρρείς πως πήρανε ευθύς μορφή και σχήμα
των αρχαίων ημών προγόνων οι ψευτοθεοί
οι ένδοξοι ήρωες και βασιλείς, οι ηγεμόνες οι κατά πάντα συνετοί
η των Αλεξανδρέων πληθύς ομού τε και των Αντιοχέων.
Βλέπει κι ο πτωχός Ιουλιανός στα πορφυρά του ρούχα
άλλον τοιούτον υμνητήν,ως φαίνεται δεν ηύρε.
Ο κυρ Μανουήλ,ο μέγας Κομνηνός με τους λαμπρούς του αυλικούς.
Οι ιερείς κι αρχιερείς με τον φωτισμόν τον εσωτερικόν και την των αμφίων λαμπρότητα

Μα ποιος είναι επιτέλους ετούτος ο πολύς,
που τόσοι τον συντρέχουν;
Κάποιος άλλος βασιλεύς που βρήκε πια όμοιους του;
Όχι κάποιος άσημος,
μέγας στην μικρήν του ποιητική
δύο μεγάλα έχει-βλέπεις-
συνάμα Αλεξανδρινός και ποιητής βεβαίως!

Τετάρτη 24 Απριλίου 2013

"ΚΑΤΙ ΘΑ ΓΙΝΕΙ ΘΑ ΔΕΙΣ" στη Μάνδρα Μπλόκου Κοκκινιάς


Η Λέσχη Ανάγνωσης του Δήμου Νίκαιας - Αγ. Ι . Ρέντη παρουσίασε το βιβλίο του Χρήστου Οικονόμου «ΚΑΤΙ ΘΑ ΓΙΝΕΙ ΘΑ ΔΕΙΣ» (εκδόσεις ΠΟΛΙΣ)  την Πέμπτη 18 Απριλίου και ώρα 19.30 στην Μάνδρα του Μπλόκου της Κοκκινιάς.
Ο συγγραφέας μίλησε για το βιβλίο, τους πρωταγωνιστές των διηγημάτων του και την περιπέτεια της γραφής. Επιλεγμένα διηγήματα διάβασε η ηθοποιός Ματίνα Ντούσκου και αποσπάσματα από τον Κύκλο τραγουδιών για την Ελένη του Μάνου Χατζιδάκι απέδωσαν σε διασκευή για δυο κιθάρες οι μουσικοί του Δημοτικού Ωδείου Νίκαιας - Αγ. Ι. Ρέντη Νίκος Χατζηελευθερίου και Ειρήνη Κώνστα. Την επιμέλεια, τον συντονισμό και την παρουσίαση της εκδήλωσης είχε η Ειρήνη Ρηνιώτη. 


Διοικούσα Επιτροπή Πρότυπων Πειραματικών Σχολείων

Στο διαδικτυακό τόπο αναρτώνται – τμηματικά – ενδεικτικά θέματα (με τις απαντήσεις τους) για τα γνωστικά πεδία: της Κατανόησης Κειμένων της Ελληνικής Γλώσσας, των Μαθηματικών και των Φυσικών για τη δοκιμασία εισαγωγής των μαθητών/τριών στα Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια καθώς και για τα γνωστικά πεδία της Κατανόησης Κειμένων της Ελληνικής Γλώσσας και των Μαθηματικών για τη δοκιμασία εισαγωγής των μαθητών/τριών στα Πρότυπα Πειραματικά Λύκεια.

http://blogs.sch.gr/depps/

Δευτέρα 22 Απριλίου 2013

Η βράβευση της ποιητικής συλλογής "Τροπή" της Χ. Βλάχου στα Ε' Πολυδούρεια

 

Νιώθω ιδιαίτερη χαρά από το γεγονός ότι η φίλη και συνάδελφος Χρύσα Βλάχου βραβεύτηκε για την ποιητική της συλλογή "Τροπή", την οποία παρουσιάσαμε στον ιστότοπό μας και στην παρουσίαση της οποίας στον ΙΑΝΟ είχα την τιμή να συμμετέχω ως ομιλητής μαζί με τους νεοελληνιστές κ. Δ. Γουνελά και Γ. Ανδρειωμένο.
Βραβείο ποίησης «Μ. Πολυδούρη»
Τα Ε΄ Πολυδούρεια / 2013, πραγματοποιήθηκαν με μεγάλη επιτυχία το Σάββατο 20 Απριλίου, στις 20:00, στην Κεντρική Σκηνή του ΔηΠεΘε Καλαμάτας. Ηταν αφιερωμένα στην ποιήτρια Μελισσάνθη, με κεντρική ομιλήτρια την Πέρσα Αποστολή, Διδάκτορα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, με θέμα: «Μελισσάνθη, η φωνή της υπαρξιακής ποίησης». Το Βραβείο Ποίησης «Μ. Πολυδούρη» για το έτος 2012 απονεμήθηκε σε δύο πρωτοεμφανιζόμενους ποιητές και συγκεκριμένα:
Στη Χρύσα Βλάχου, για την ποιητική συλλογή της «Τροπή» των εκδόσεων Θερμαϊκός, η οποία διακρίνεται για την πολύ καλή χρήση της γλώσσας, τον υπαρξιακό και φιλοσοφικό της προβληματισμό, καθώς και το πυκνό ποιητικό της ύφος.
Στον Θάνο Πάσχο, για την ποιητική συλλογή του «Έρως Ονειρευόμενος» των εκδόσεων Γαβριηλίδη, η οποία διακρίνεται για την ποιητική ευαισθησία της, το ιδιαίτερα λυρικό και ερωτικό κλίμα, καθώς και το λιτό, περιεκτικό ύφος της.

Κυριακή 21 Απριλίου 2013

Προσομοιωμένα κριτήρια αξιολόγησης για τη Ν. Γλώσσα της Γ' Λυκείου - Θέμα 5ο


«Αφήστε τα παιδιά να παίξουν», η αρχή του Teacher Tom

 (…) Ο Τομ Χόμπσον θεωρείται σήμερα ο καλύτερος δάσκαλος προσχολικής αγωγής στον κόσμο. Το «αιρετικό» σύνθημά του: «Αφήστε τα παιδιά να παίξουν!». Στο περίφημο Woodland Park, το συνεργατικό σχολείο του Σιάτλ όπου δουλεύει, δεν γίνεται μάθημα, τουλάχιστον όχι με την παραδοσιακή έννοια. «Το παιχνίδι είναι το μάθημα», εξηγεί. «Το παιχνίδι είναι το εργαλείο που θα τους ανάψει τη φλόγα, θα τους κάνει περίεργους για τον κόσμο. Η αντίληψη ότι τα παιδιά είναι άδεια δοχεία που απλώς περιμένουν να τα γεμίσουν, υπονοεί ότι τα παιδιά δεν είναι ολοκληρωμένοι άνθρωποι. Δεν μπορώ εγώ να πω σε ένα παιδί τι να μάθει. Η δουλειά μας είναι να τα κρατάμε ασφαλή, να τα αγαπάμε, να τα παρατηρούμε και να τους δίνουμε τη μικρή ώθηση που θα χρειαστούν για να μάθουν αυτά που τα ίδια θέλουν να μάθουν».
«Κάποια παιδιά μαθαίνουν να μιλάνε 18 μηνών, άλλα 4 ετών, όλο το φάσμα είναι φυσιολογικό. Ποιος είμαι εγώ να τους πω ότι πρέπει να έχουν κάνει το ένα ή το άλλο σε μια συγκεκριμένη ηλικία; Κάποια παιδιά διαβάζουν στα δύο χρόνια και άλλα δεν ξέρουν καν τα γράμματα ώς τα πέντε, αλλά είναι ιδιοφυή στο να κάνουν νέους φίλους. Γιατί να ανησυχούμε τόσο πολύ όταν όλα θα έχουν φτάσει στο ίδιο σημείο μετά τα 10 περίπου; Γιατί να τους κλέψουμε την παιδική ηλικία;».

(…) Μπορεί οι γονείς να πληρώνουν, όμως οι απόλυτοι άρχοντες είναι τα παιδιά. «Τα παιδιά αποφασίζουν ποιους κανόνες θα τηρούν στη διάρκεια της χρονιάς, π.χ. “δεν δαγκώνουμε”, “δεν βρίζουμε” κ.λπ. Θα πρέπει να υπάρχει ομοφωνία». Θυμάται μια ιστορία και γελάει. «Ένα παιδί, φέτος, μου ζητούσε να αλλάξει ένας κανόνας. Ήθελε να μπορεί να πει μια βρισιά. Τα άλλα παιδιά δεν συμφωνούσαν, οπότε η... ρύθμιση δεν πέρασε. Έρχεται μια μέρα και μου φέρνει ένα χαρτί. Για πρώτη φορά είχε γράψει γράμματα. Ήταν ανορθόγραφο, αλλά είχε γράψει κάτι όπως “η Έριν σκαλίζει τη μύτη της”. “Δεν καταπάτησα τον κανόνα”, μου είπε. “Το έγραψα, δεν το είπα”! Έμαθε να γράφει απλά και μόνο για να σπάσει τον κανόνα».

Αυτή είναι η ουσία της δικής του εκπαίδευσης. «Οι περισσότεροι ανησυχούν για το πώς θα μάθουν να γράφουν και να διαβάζουν και πώς θα μάθουν βασικές μαθηματικές έννοιες. Έχει όμως τόσα πράγματα στον κόσμο να μάθει ένα παιδί. Ειδικά σήμερα, που όλες οι ημερομηνίες και τα ιστορικά γεγονότα είναι ένα google search μακριά, το μόνο που χρειάζεται είναι να τους μεταδώσουμε το πάθος για τη γνώση, να κυκλοφορούν στον κόσμο και να ρωτάνε “γιατί αυτοί οι τοίχοι είναι κόκκινοι”; Αυτό χρειάζεται η κοινωνία μας συνολικά. Αυτό χρειάζονται οι επιχειρήσεις, αυτό χρειάζεται η ίδια η δημοκρατία. Οι άνθρωποι να αμφισβητούν την εξουσία και να θέτουν ερωτήσεις». Και να κάνουν λάθη. Απανωτά. «Όταν κάνεις λάθη, μαθαίνεις. Μια φορά ένα κοριτσάκι είχε βαλθεί να φτιάξει ένα κάστρο από κύβους, το οποίο όμως κατέρρεε. Τρωγόμουν να της πω ότι αν τοποθετήσει διαφορετικά το βάρος θα τα καταφέρει, αλλά δεν το έκανα. Έφυγε άπραγη. Μετά δύο ημέρες ήρθε και το έκανε αμέσως σωστά. Το έμαθε όταν ήταν έτοιμη να το μάθει. Ήταν γνώση που κατέκτησε, όχι που αποστήθισε για ένα μάθημα. Αν δεν κάνεις λάθη, δεν μαθαίνεις τίποτα. Αν φοβάσαι μήπως κάνεις λάθος, δεν θα κάνεις ποτέ τίποτα. Μόνο μέσα από την αποτυχία και την επιμονή έρχεται η επιτυχία».

εφημ. Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 20/4/2013

Θέματα

Α.       Πληροφορήστε τους συμμαθητές σας για το περιεχόμενο του δημοσιεύματος, αφού πρώτα το πυκνώσετε (100-120 λέξεις).

Β1.     Να αναπτύξετε σε μία παράγραφο 100 λέξεων το περιεχόμενο του αποσπάσματος: «Αν φοβάσαι μήπως κάνεις λάθος, δεν θα κάνεις ποτέ τίποτα. Μόνο μέσα από την αποτυχία και την επιμονή έρχεται η επιτυχία».  

 Β2      α. Να ξαναγράψετε την πρώτη παράγραφο, αφαιρώντας όλα τα σχόλια.

 β. Να επισημάνετε τους τρόπους πειθούς στις ακόλουθες περιπτώσεις:

-          «Μια φορά ένα κοριτσάκι … Το έμαθε όταν ήταν έτοιμη να το μάθει».

-          «Η δουλειά μας είναι να τα κρατάμε ασφαλή, να τα αγαπάμε, να τα παρατηρούμε και να τους δίνουμε τη μικρή ώθηση που θα χρειαστούν για να μάθουν αυτά που τα ίδια θέλουν να μάθουν».

 Β3.         Να βρείτε πέντε (5) λέξεις-φράσεις που χρησιμοποιούνται συνυποδηλωτικά.

 Β4.         Από το β’ συνθετικό των παρακάτω λέξεων να γράψετε μια νέα σύνθετη λέξη:
προσχολικής, αντίληψη, ομοφωνία, κατέρρεε, αποτυχία.

Γ.            “Αυτό … χρειάζεται η ίδια η δημοκρατία. Οι άνθρωποι να αμφισβητούν την εξουσία και να θέτουν ερωτήσεις». Και να κάνουν λάθη. Απανωτά”. Με αφορμή την άποψη αυτή, να εξετάσετε τον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει το σχολείο στη δημοκρατική αγωγή των παιδιών και να προτείνετε τρόπους με τους οποίους είναι ικανό να το πετύχει. Το κείμενό σας να έχει τη μορφή άρθρου που δημοσιεύετε στην εφημερίδα του σχολείου σας.

Σάββατο 6 Απριλίου 2013

"Πολλάκις εις θάνατον"



Ένα βιβλίο για το ματωμένο πρόσωπο της Κύπρου
Όταν ο Ζήνων Σιερεπεκλής τιτλοφόρησε με αυτήν τη μακάβρια φράση το μικρό βιβλίο του, που κυκλοφόρησε τον περασμένο Νοέμβριο από τις εκδόσεις Δόμος, ίσως να μην φανταζόταν πως αυτή η φράση θα ήταν η πλέον κατάλληλη λίγους μήνες μετά, για να αποτυπώσει με βιτριολική, θα έλεγα, ενάργεια τη νέα δοκιμασία του πολύπλαγκτου νησιού του.
"Το Σπίτι της Κύπρου", την Παρασκευή 29 Απριλίου 2013, παρουσίασε το βιβλίο του κύριου Σιερεπεκλή. Για το βιβλίο μίλησε ο εκλεκτός φιλόλογος και κριτικός λογοτεχνίας κύριος Νικήτας Παρίσης, ενώ αποσπάσματα διάβασε ο φιλόλογος συγγραφέας κύριος Μάριος Μιχαηλίδης.
Ο Ζήνων Σιερεπεκλής είναι ένας από τους πλέον καταξιωμένους και σημαντικούς αρχιτέκτονες της Κύπρου, είπε, καλωσορίζοντας τους παρευρισκομένους, ο Λειτουργός του Σπιτιού της Κύπρου κ. Τάκης Βοΐλας. Απόψε όμως, συνέχισε, μέσα από την πρωτοπρόσωπη αφηγηματική καταγραφή περιστατικών που βίωσε, τα οποία αντικατοπτρίζουν βιώματα και πτυχές από το πρόσφατο ματωμένο και πολύνεκρο δράμα της Κύπρου, θα έχουμε την ευκαιρία να γνωρίσουμε και τον συγγραφέα Ζήνωνα Σιερεπεκλή.  Έναν συγγραφέα, που στα όψιμα χρόνια,  εισβάλλει με έναν ξαφνικό αιφνίδιο, απότομο και εντυπωσιακό τρόπο στον κόσμο της ώριμης και πολλά σημαίνουσας γραφής, υπογράμμισε, ξεκινώντας την παρουσίαση του βιβλίου ο φιλόλογος-συγγραφέας κ. Νικήτας Παρίσης. Σύμφωνα με τον κ. Παρίση, ο συγγραφέας, με μια γνήσια, αυθεντική, γήινη και πολλά σημαίνουσα γλώσσα, έντεχνα αδιακόσμητη, εισάγει με το αφήγημά του ένα νέο ήθος γλωσσικής ποιότητας και γραφής. Το βιβλίο, συνέχισε, δεν αποτελεί προϊόν μυθοπλαστικής φαντασίας, αλλά ένα απόσταγμα γεγονότων, εμπειριών και βιωμάτων, που αναδύεται, ως πικρό απόσταγμα, μέσα από σκληρά χρόνια και σκληρά γεγονότα, καταδεικνύοντας το αξιακό σύστημα του συγγραφέα.
"Για τον ομιλούντα υπήρξε το βιβλίο αυτό ισχυρό αναγνωστικό ξάφνιασμα. Ομολογώ ότι είχα καιρό να σκύψω πάνω σε τόσο σκληρή, γνήσια και αυθεντική γραφή. Οι λέξεις έμοιαζαν πέτρινες, βαριές, ίδιες μολύβι και προκαλούσαν βούισμα ψυχής και ταραχή στο νου. Οι σελίδες απεικόνιζαν το ματωμένο πρόσωπο της Κύπρου και τα παλικάρια που τα θέρισε όρθια το λεπίδι του θανάτου.
Ο συγγραφέας είναι Κύπριος με άμεση και ενεργό συμμετοχή στους αγώνες του κυπριακού λαού. Αρχιτέκτονας κα καθηγητής  σήμερα στο Πανεπιστήμιο της Λευκωσίας, μας έδωσε, έστω και τόσο αργά, την πιο γνήσια αφήγηση για τα κυπριακά δρώμενα".
Στις 7 Δεκεμβρίου 2012, ο κύριος Παρίσης κουβέντιασε με τον συγγραφέα.


- Το εξώφυλλο του βιβλίου έχει φιλοτεχνηθεί από σας. Έχει κάποιο συμβολισμό; Υποδηλώνει κάτι; παράγει, όπως λέμε, σημαινόμενα;
Μπράβο! Μου αρέσουν τα ερωτήματα για το εξώφυλλο. Ξέρετε, το εξώφυλλο είναι το προκειμενικό στοιχείο ενός βιβλίου. Συνιστά την εξωτερική όψη, το έξω πρόσωπο, προτού να περάσουμε στα ενδότερα της λογοτεχνικής γραφής.
Στο συγκεκριμένο βιβλίο, το εξώφυλλο είναι μια σύνθεση φωτογραφική και εν μέρει και εικαστική του ίδιου του συγγραφέα. Άρα αποτυπώνει και εκφράζει, με μιαν άλλη γλώσσα, κάτι από τη λογική, το πνεύμα και την ψυχή του κειμένου. Το ξέρετε αλλά ίσως πρέπει να το υπενθυμίσω. Αφηγούνται τα εξώφυλλα. Μιλούν και διαλέγονται με τον αναγνώστη. Συνομιλούν μ’ έναν τρόπο μη λεκτικό. Είναι άφωνος λόγος αλλά πολύ άμεσος και δραστικός.
Στο Πολλάκις εις θάνατον, πώς μας μιλάει η άφωνη γλώσσα του εξώφυλλου; Προβάλλει πρώτα, με πληθωρικό τρόπο, την ένταση του μαύρου. Το μαύρο εγκλείει μέσα του μια απουσία, αυτούς που χάθηκαν, που τους κατάπιε το σκοτάδι του θανάτου. Το μαύρο, όμως, περιέχει και την οδύνη, το δικό μας πόνο για όσους θέρισε το δρεπάνι του χάρου. Υπάρχει και μια άλλη σημαίνουσα λεπτομέρεια. Δύο ευθείες από μαύρο χρώμα διαπλέκονται και δημιουργούν το σχήμα του σταυρού, σύμβολο μαρτυρίου και πόνου γι’ αυτό το νησί.
Σ’ ένα δεύτερο επίπεδο υπάρχουν δυσδιάκριτα πράγματα. Μια σκιά, μια ρευστή εικόνα, μια συγκεχυμένη μορφή ανθρώπου, μια σκάλα. Να είναι όλα αυτά ο κόσμος των σκιών, το επέκεινα της ζωής, το θολό τοπίο ενός άλλου κόσμου; Αυτά νομίζω φθέγγεται το εξώφυλλο. Μόνο που η φθεγγόμενη φωνή δεν ακούγεται ως ήχος λέξεων. Την ακούει μόνο η ευαισθησία μας.
- Στο βιβλίο, μεταξύ ανάμνησης και φαντασίας, υπάρχει μια αναλογία. Μπορείτε να  μας μιλήσετε σχετικά με την ποσοτική έκταση της μιας και της άλλης;
Η ακριβής αναλογία, που συνδέει την ανάμνηση και τη φαντασία, δεν είναι εύκολο να προσδιοριστεί. Έχω την εντύπωση όμως ότι η φαντασία υπερισχύει της μνήμης κατά το μέτρο της λογοτεχνικής ποιότητας του κειμένου. Η ανάμνηση ασφαλώς και αναφέρεται στα αυθεντικά γεγονότα. Η φαντασία τα περιγράφει δημιουργικά. Τους δίνει μορφή και χρώμα, τους βάζει το άρωμα ας πούμε. Παρόλα αυτά η πρώτη ύλη, τα συστατικά της διήγησης είναι οι εικόνες της μνήμης, που και αυτά δεν είναι άμοιρα της φαντασίας, αφού κανείς δεν μας έχει βεβαιώσει ότι προσλαμβάνουμε κατά τον ίδιο τρόπο τα γεγονότα. Βιώνω ένα γεγονός δεν σημαίνει μόνο βλέπω, φωτογραφίζω. Πάνω απ´ όλα σημαίνει θεωρώ, ιδεολογικοποιώ.
Να σας το θέσω διαφορετικά. Για να σχηματίσεις εποπτική άποψη των βιωματικών εμπειριών, πρέπει να μεταβληθείς σε θεατή του εαυτού σου, να βγεις έξω από την δράση. Όταν βρεθείς σ’ αυτή τη θέση του θεωρού, τότε και μόνο τότε μπορείς να μορφοποιήσεις της φαντασίας τα σκευάσματα. Αυτό σημαίνει πως η απελευθέρωση της δημιουργικής φαντασίας προϋποθέτει ένα εσωτερικό στοχασμό ανάλογο με την αισθητική απόσταση από τα γεγονότα αυτά καθ’ εαυτά.
- Θεωρείτε ότι υπάρχει μια συγκεκριμένη σχέση μεταξύ συγγραφέα και αναγνώστη;
Κάθε γραπτό κείμενο, από τη στιγμή που γίνεται δημόσιο, αποκτά τη σημασία ενός συμβολαίου μεταξύ συγγραφέα και αναγνώστη. Στη σύμβαση αυτή ο μεν συγγραφέας δεσμεύεται με μια υπόσχεση, ενώ ο αναγνώστης με μια προσδοκία. Υπόσχεση και προσδοκία νοήματος. Αν στο νόημα αυτό συμπέσουν οι πνευματικές διαθέσεις και των δύο, τότε επισυμβαίνει ένα ευτυχές λογοτεχνικό γεγονός. Το κείμενο από υποκείμενη βούληση μετατρέπεται σε αντικείμενη αλήθεια. Είναι η στιγμή της υπογραφής του συμβολαίου. Ο δεσμός που προκύπτει απ’ αυτή τη σύμβαση αντιστοιχεί με το δεσμό του γάμου, όπου ισχύει το «άνθρωπος μη χωριζέτω».
- Παρόλο που στον πρόλογο εξηγείτε ότι οι λόγοι που σας ώθησαν να γράψετε το βιβλίο είναι «για το χατίρι των παιδιών των δικών σας και των άλλων», εντούτοις στο κείμενο διακρίνει κανείς τα ίχνη ενός άλλου κινήτρου, που έχει να κάνει περισσότερο με το πικρό μέρος της γεύσης.
Το πικρό και το γλυκό πάνε μαζί, όπως ο θάνατος με τη ζωή. Στο βιβλίο υπάρχει τόσο η γλυκιά όσο και η πικρή γεύση της ζωής. Το μη ισόποσο των δόσεων οφείλεται στο ότι τα γεγονότα που περιγράφονται, ερμηνευόμενα εκ των αποτελεσμάτων τους – εννοώ ασφαλώς τα τετελεσμένα του πραξικοπήματος και της εισβολής – δεν επιτρέπουν παρά ελάχιστες γλυκές αναμνήσεις.
Το κίνητρο για το γράψιμο του βιβλίου εξακολουθώ να μην το κατέχω πλήρως γιατί σε μεγάλο ποσοστό σχετίζεται και με τον υποσυνείδητο κόσμο. Ξέρω πως το βιβλίο ήρθε χωρίς προσχεδιασμό. Βγήκε ως απότοκο μιας μακρόσυρτης εσωτερικής διεργασίας της οποίας οι λεπτομέρειες μου είναι άγνωστες. Αυτό είναι σίγουρο και καθορίζει την φωτεινή περιοχή του κινήτρου. Για τα άλλα μόνο εικασίες μπορώ να κάνω. Εκ των υστέρων θα μπορούσα ίσως να πω ότι το όλο εγχείρημα εμπεριέχει και ένα είδος προσωπικού απολογισμού, κάτι σαν ξεκαθάρισμα απωθημένων και ερωτηματικών.
- Ένα λογοτεχνικό κείμενο πρέπει να περιέχει ένα ηθικό μήνυμα; Πρέπει δηλαδή  να είναι διδακτικό; να έχει κάποιο σκοπό;
Ένα κείμενο που βασίζεται στη μνήμη βιωμάτων που αφορούν το πρόσωπο, ίσως όχι. Ένα κείμενο στο οποίο τα θεωρούμενα γεγονότα άπτονται του συλλογικού μας συνειδέναι, ναι. Θα μου πείτε όλα τα κείμενα στηρίζονται στη μνήμη του συγγραφέα. Εννοώ εδώ τα κείμενα που ανακαλούν γεγονότα ιστορικής και πολιτικής σημασίας, όχι για να καταγράψουν απλώς ένα χρονικό αυτών που έχουν συμβεί, αλλά για να μορφώσουν ένα λόγο προσωπικής ευθύνης.
Το διδακτικό και ηθικό μήνυμα απ´ αυτή την άποψη προκύπτει αυτονόητα όχι ως αποτέλεσμα στοχευμένου σχεδιασμού και κατευθυνόμενης ηθικολογίας αλλά περισσότερο ως απόρροια κριτικής στάσης. Η υπό μορφή κειμένου ανάκληση της ιστορικής μνήμης νοηματοδοτείται μόνο εάν και εφ’ όσον σ’ αυτήν εκφράζεται  και μια εποπτεία διακριτική του γράφοντος. Αυτή η θέση συναρτάται κατά τη γνώμη μου και με την έννοια της δημιουργίας, η οποία – ας μη ξεχνάμε – προέρχεται από το δημο-εργία. Να δώσεις δηλαδή το έργο σου στο Δήμο. Που σημαίνει να πάρεις δημόσια θέση, να αναλάβεις ευθύνη. Να πεις τον λόγο σου, τον προσωπικό σου λόγο, εν Δήμω. Να κοινωνήσεις. Κάπως έτσι αντιλαμβάνομαι το διδακτικό  μήνυμα του βιβλίου.
Ας μη ξεχνάμε αυτό που μας υπέδειξε ο Αριστοτέλης, ότι δηλαδή στον υπηρετικό σκοπό της τέχνης περιέχεται ένα διδακτικό μήνυμα ικανό να φρονιματίσει.

Παρασκευή 5 Απριλίου 2013

«Μα ποιος με πόνο θα μιλήσει για όλα αυτά;»


Την προηγούμενη Τετάρτη, 3 Απριλίου 2013, οι εκδόσεις Μεταίχμιο παρουσίασαν στο χώρο του Public Συντάγματος το βιβλίο  «Το αποτύπωμα της κρίσης». Με φόντο το όμορφα φωτισμένο κτήριο του Κοινοβουλίου οι έξι παρευρισκόμενοι συγγραφείς κατέθεσαν τη δική τους ματιά στα γεγονότα της τελευταίας τριετίας στη χώρα μας που τους ενέπνευσαν τις «ιστορίες» που συνέγραψαν.
Την παρουσίαση είχαν αναλάβει οι επιμελήτριες του βιβλίου, κυρίες Μικέλλα Χαρτουλάρη και Ελένη Μπούρα, οι οποίες μας αφηγήθηκαν όλη την περιπέτεια της σύλληψης της ιδέας αλλά και της υλοποίησης του συγκεκριμένου, ιδιαίτερα φιλόδοξου, εκδοτικού εγχειρήματος. Θυμίζουμε πως δεκαέξι εξαιρετικά παρεμβατικοί κι ενδιαφέροντες σύγχρονοι Έλληνες συγγραφείς ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα των δύο αυτών κυριών να συγγράψουν τις «ιστορίες» τους, τα αφηγήματα που προέκυψαν από τον τρόπο με τον οποίο έχουν προσλάβει όλα όσα συμβαίνουν στην πρωτόγνωρη αυτή περίοδο της οικονομικής κρίσης.
Ο κύριος Ν. Κουνενής, έντονα προβληματισμένος και λόγω της ιδιότητάς του ως οικονομολόγου, εξέφρασε την αγωνία του για όλα όσα πρόκειται να συμβούν εάν δεν υπάρξει συλλογική αντίδραση. Ο κύριος Χ. Χρυσόπουλος εστίασε στην αλλαγή του τοπίου στην Αθήνα ελπίζοντας να μη φθάσει να γίνει η πόλη που ζούμε ένα χώρος δυστοπικός.


Η κυρία Λ. Κιτσοπούλου επισήμανε την επιδείνωση των προσωπικών προβλημάτων που προϋπήρχαν ή εμφανίσθηκαν με την κρίση. Ο κύριος Ν. Παναγιωτόπουλος εντόπισε τα αίτια της κρίσης στη συλλογική νοοτροπία του ατομικισμού παρομοιάζοντας τα τεκταινόμενα με όσα συμβαίνουν εν δυνάμει στον μικρόκοσμο μιας πολυκατοικίας με τις επικοινωνιακές δυσχέρειες των ενοίκων της.

Ο κύριος Χ. Αστερίου αναζήτησε τα αίτια της κρίσης στα βιώματα της γενιάς που βίωσε την κατοχή και τα ταραγμένα κατοπινά χρόνια για να αφεθεί να απολαύσει ασυλλόγιστα στα χρόνια της πλασματικής ευμάρειας, ενώ ο κύριος Χ. Οικονόμου εξέφρασε την αγωνία του να μη γίνει η κρίση το κυρίαρχο αφήγημα, ενώ το διακύβευμα για τους λογοτέχνες οφείλει να είναι πάντα η λογοτεχνία αξιώσεων.
Το κλίμα ήταν ιδιαίτερα ευχάριστο και η ενδιαφέρουσα βραδιά έκλεισε με μια εξίσου ενδιαφέρουσα πρόταση: Οι ίδιοι συγγραφείς να ξαναγράψουν, δέκα χρόνια μετά, το αποτύπωμα που τους άφησε η κρίση. Ελπίζουμε πως μέχρι τότε θα υπάρχει η Ελλάδα, θα υπάρχει η διάθεση για γραφή και ανάγνωση και πως όλα όσα βιώνουμε σήμερα θα είναι για όλους μας απλά μια δυσάρεστη ανάμνηση.

Δευτέρα 1 Απριλίου 2013

Οι μαθητές ενάντια στη βία

Τα παρακάτω βίντεο, φτιαγμένα εξ ολοκλήρου από μαθητές της Α' Λυκείου στο πλαίσιο ομαδοσυνεργατικής διδασκαλίας της Νεοελληνικής Γλώσσας, αποδεικνύουν την ωριμότητα, τη φαντασία και την επιδεξιότητα που διαθέτουν τα παιδιά αλλά και την ικανότητά τους να αξιοποιούν τα ταλέντα τους, όταν τους δίνεται η ευκαιρία. Χαίρομαι που είναι μαθητές μου.

Βίντεο 1

Βίντεο 2