Η διδακτική της νεοτερικής ποίησης

Το κείμενο που ακολουθεί αποτελεί την πρόταση του φιλολόγου-συγγραφέα κ. Νικήτα Παρίση για τη διδασκαλία της νεοτερικής ποίησης, την οποία κατέθεσε το 1978, σε σεμινάριο που οργανώθηκε από τα εκπαιδευτήρια Ζηρίδη. Ολόκληρη η πρότασή του βρίσκεται στο βιβλίο "Κριτικές δοκιμές" εκδ. Δόμος 1986.

Σύμφωνα με τον κ. Παρίση, η στοχοθεσία της εξοικείωσης των μαθητών με τη μοντέρνα ποίηση αποβλέπει:

1. Να φωτιστεί πρώτα ο μοντέρνος ποιητικός λόγος γενετικά-εξελικτικά, που σημαίνει ότι αναζητούνται οι πρόδρομες μορφές του.
2. Να καθοριστούν τα πρώτα φανερώματα της νεότερης ποίησης στον ελληνικό χώρο.
3. Να προσδιοριστούν τα στοιχεία, όχι μόνο τα εξωτερικά αλλά κυρίως τα εσωτερικά, που διαφοροποιούν τη σύγχρονη ποίηση από την παραδοσιακή.
4. Τέλος, να αναζητηθούν στη νεότερη ποίηση οι διαφορετικοί προσανατολισμοί που δημιούργησαν μια καινούργια θεματική.

Συγκεκριμένα, και μέσα πάντα στη ροή ενός σχολικού χρόνου, η διδασκαλία του ποιητικού λόγου, σε ευθύγραμμο συνοπτκό σχεδιασμό που απόληξή του θα έχει τη σύγχονη ποίηση, μπορεί να συναρθρωθεί στις ακόλουθες φάσεις, που θα παρακολουθούν τη βαθμιαία μεταστροφή της ποίησης, και ως γλώσσας και ως θεματικής, στην ιστορική της διεξέλιξη.

Φάση πρώτη

Ο παραδοσιακός ποιητικός λόγος στις μεγάλες του στερνές κορυφώσεις (αναφορά στις Πατρίδες του Παλαμά και στο Θαλερό του Σικελιανού).

Φάση δεύτερη

Η ξαφνική εισβολή του καβαφικού λόγου ως όρθωμα ποιητικής αυθάδειας και ύβρεως στην πανίσχυρη κυριαρχία του παλαμικού κατεστημένου - το πρώτο ράγισμα της ποιητικής παράδοσης (αναφορά σε ποιήματα του Καβάφη).

Φάση τρίτη

Η περίπτωση του Καρυωτάκη ως δεύτερη πρωτοφανέρωση του μοντέρνου ποιητικού λόγου (αναφορά σε ποιήματα).

Φάση τέταρτη

Η σεφερική "Στροφή" του 1931 ως η αρχή του τέλους για την ποιητική παράδοση - η χρονιά του 1935: το δίδυμο ξεκίνημα, την ίδια χρονιά δημοσιεύεται το Μυθιστόρημα του Σεφέρη και η Υψικάμινος του Εμπειρίκου (αναφορά στο ποίημα του Σεφέρη Καλλιγράφημα και σε ποιήματα του Ελύτη, προκειμένου να καταφανεί η νέα ταυτότητα του ποιητικού λόγου στην Ελλάδα).

Πιστεύω πως στα περιορισμένα χρονικά όρια του Β' τετραμήνου, η παραπάνω πρόταση μπορεί να αποτελέσει πολύτιμο διδακτικό "οδοδείκτη" για τους διδάσκοντες το μάθημα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας στη φετινή Α' Λυκείου.