ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ
ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΣΤΟ
ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ
ΔΕΥΤΕΡΑ 5 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2011
ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ:
ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ
ΚΕΙΜΕΝΟ
Η απώλεια της βιοποικιλότητας είναι μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο πλανήτης, καθώς όλο και περισσότερα είδη απειλούνται με εξαφάνιση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η καταστροφή του τροπικού δάσους του Αμαζονίου, ενός από τα πλουσιότερα οικοσυστήματα στον κόσμο. Βέβαια, υπάρχουν κάποιες περιπτώσεις επιτυχούς διατήρησης του φυσικού περιβάλλοντος. Η συνολική εικόνα, ωστόσο, δεν είναι ρόδινη.
Οι άνθρωποι είναι υπεύθυνοι για την επιτάχυνση της εξαφάνισης των ειδών. Όσο αυξάνεται ο πληθυσμός, τόσο μεγαλύτερο είναι το τίμημα για το περιβάλλον: με την εντατική καλλιέργεια της γης, τις κατασκευές, τη μόλυνση, την κοπή των δέντρων και την υπερεκμετάλλευση των ωκεανών, βλάπτουμε το οικοσύστημα και καταστρέφουμε τους πιο πολύτιμους πόρους από τους οποίους εξαρτιόμαστε απόλυτα.
Αποτελούμε και εμείς μέρος της βιοποικιλότητας, αυτού του ιστού της ζωής, όπου οι άνθρωποι, τα ζώα, τα φυτά και άλλοι οργανισμοί εξαρτώνται ο ένας από τον άλλο. Χρειαζόμαστε τη φύση – μας προσφέρει καθαρό αέρα, καθαρό νερό και τροφή, ανακυκλώνει τα απορρίμματα και ρυθμίζει το κλίμα. Και όλα αυτά δωρεάν ! Σύμφωνα με πρόσφατους υπολογισμούς, αν επρόκειτο να αντικαταστήσουμε αυτές τις υπηρεσίες που παρέχει η φύση με άλλες τεχνητές εναλλακτικές λύσεις, αυτό θα μας κόστιζε δισεκατομμύρια ευρώ το χρόνο – και σε ορισμένες περιπτώσεις κάτι τέτοιο δεν θα ήταν καν εφικτό. Αν δεν αλλάξουμε τη συμπεριφορά μας, η ευχάριστη ζωή μας πρόκειται να αλλάξει.
Θα έχετε ίσως δει κάποια λίμνη που είχε κρυστάλλινα καθαρά νερά να μετατρέπεται σε πράσινο βάλτο. Ο φαύλος κύκλος αρχίζει με τη μόλυνση που σκοτώνει τα ψάρια, τα οποία κανονικά θα έτρωγαν τα φύκια, μέχρι τελικά να καταρρεύσει όλο το οικοσύστημα. Μήπως αυτό είναι μόνο μια πρόγευση από όσα μας επιφυλάσσει το μέλλον;
Τα οικοσυστήματα επηρεάζονται, επίσης, από την κλιματική αλλαγή. Οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από τα ορυκτά καύσιμα και η καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος – ιδιαίτερα των δασών και των υγροτόπων – έχουν οδηγήσει στην υπερθέρμανση του πλανήτη. Αν δεν μειώσουμε αυτές τις εκπομπές και δεν διατηρήσουμε υγιή τα οικοσυστήματα, η θερμοκρασία μπορεί να αυξηθεί κατά περίπου 1 έως 6 οC αυτόν τον αιώνα, με σοβαρές συνέπειες για όλους. Τα συχνότερα φαινόμενα ξηρασίας, κυμάτων καύσωνα, πλημμυρών και πυρκαγιών θα θέσουν σε κίνδυνο τα ζώα, τα φυτά και τους ανθρώπους.
Χρειαζόμαστε υγιή οικοσυστήματα για να αμβλύνουμε την κλιματική αλλαγή και να προσαρμοστούμε σε αυτήν, καθώς και για να αποφύγουμε τις πιο δυσμενείς της συνέπειες. Οι ωκεανοί, τα δάση και οι βάλτοι αποτελούν φυσικές «παγίδες άνθρακα». Τα παράκτια οικοσυστήματα, όπως οι υγρότοποι, τα δάση με μαγκρόβια δέντρα (με ρίζες μέσα στην θάλασσα), οι κοραλλιογενείς ύφαλοι και οι παραλίες με φυσικά φράγματα, προσφέρουν φυσική προστασία στις ακτογραμμές.
Δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε την απώλεια της βιοποικιλότητας, αν δεν αντιμετωπίσουμε την κλιματική αλλαγή. Είναι, όμως, αντίστοιχα αδύνατο να αντιμετωπίσουμε την κλιματική αλλαγή, χωρίς να διαχειριστούμε τη βιοποικιλότητα και τα οικοσυστήματα. Και τα δύο προϋποθέτουν συντονισμένη παγκόσμια δράση. Και πρέπει να ξεκινήσουμε από εμάς τους ίδιους !
Από το Βιβλίο των Νέων της Ευρώπης 2010-2011 (διασκευή).
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
Μονάδες 25
Μονάδες 12
Β.2. Να αναφέρετε δύο τρόπους ανάπτυξης της πρώτης παραγράφου, εντοπίζοντάς τους στο κείμενο.
Μονάδες 6
Β.3. α. Να δώσετε ένα συνώνυμο για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου: παρέχει, εφικτό, ίσως, συνέπειες (μονάδες 4).
β. Να δώσετε ένα αντώνυμο για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου: υπεύθυνοι, βλάπτουμε, απόλυτα, συχνότερα (μονάδες 4).
Μονάδες 8
Β.4. α.Να χαρακτηρίσετε τη σύνταξη (ενεργητική – παθητική) στις παρακάτω προτάσεις (μονάδες 2) και να τη μετατρέψετε στην αντίθετή της (μονάδες 2):
• Τα οικοσυστήματα επηρεάζονται, επίσης, από την κλιματική αλλαγή.
• Τα συχνότερα φαινόμενα ξηρασίας, κυμάτων καύσωνα, πλημμυρών και πυρκαγιών θα θέσουν σε κίνδυνο τα ζώα, τα φυτά και τους ανθρώπους.
• Όσο αυξάνεται ο πληθυσμός, τόσο μεγαλύτερο είναι το τίμημα για το περιβάλλον: (άνω και κάτω τελεία)
• Και όλα αυτά δωρεάν! (θαυμαστικό)
• Μήπως αυτό είναι μόνο μια πρόγευση από όσα μας επιφυλάσσει το μέλλον; (ερωτηματικό)
• Οι ωκεανοί, τα δάση και οι βάλτοι αποτελούν φυσικές «παγίδες άνθρακα» (εισαγωγικά)
• τα δάση με μαγκρόβια δέντρα (με ρίζες μέσα στην θάλασσα) (παρένθεση) (μονάδες 5).
Μονάδες 40
ΣΧΟΛΙΟ
Το κείμενο προέρχεται από το Βιβλίο των Νέων της Ευρώπης. Το εν λόγω ενημερωτικό έντυπο εκδίδεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή με σκοπό «να καλύψει το έλλειμμα πληροφόρησης και να φέρει σε επαφή με τα κέντρα λήψεως αποφάσεων». Άμεση η βοήθεια σ΄ αυτή την προσπάθεια και της πολυεθνικής Coca-Cola, η οποία ως χορηγός φροντίζει να κατοχυρώσει και τον ρόλο φορέα πολιτισμού και περιβαλλοντικής ευαισθησίας...
Για περισσότερες πληροφορίες διαβάστε το κατατοπιστικό άρθρο από τον ιστότοπο: http://www.ecocrete.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=2396&Itemid=82
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
Α. Το κείμενο πραγματεύεται την εξαφάνιση της βιοποικιλότητας. Υπεύθυνη του προβλήματος θεωρείται, κατ’ αρχάς, η πληθυσμιακή αύξηση και ο τρόπος ικανοποίησης των αναγκών, καθώς ο άνθρωπος δεν αντιλαμβάνεται την αλληλεξάρτησή του με τα άλλα είδη και την ανεκτίμητη προσφορά της φύσης. Κατά δεύτερο λόγο, η απειλή προέρχεται από την κλιματική αλλαγή, από τη στιγμή που η προϊούσα αύξηση της θερμοκρασίας βλάπτει το φυτικό και ζωικό βασίλειο. Γι’ αυτό προβάλλει η ανάγκη ανάληψης οικουμενικών δράσεων, εφόσον η σχέση προστασίας του οικοσυστήματος και αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής είναι αμφίδρομη. (86 λέξεις)
Β1. Βέβαια, υπάρχουν κάποιες περιπτώσεις επιτυχούς διατήρησης του φυσικού περιβάλλοντος. Για παράδειγμα, η εθελοντική προσφορά και η ενεργοποίηση σε δράσεις κοινωνικών ομάδων και οργανώσεων με περιβαλλοντικό χαρακτήρα, μόνο θετικά στοιχεία μπορούν να προσφέρουν και σ’ αυτόν που δίνει και συμμετέχει, αλλά και σ’ αυτούς που λαμβάνουν τα αποτελέσματα των ενεργειών. Επίσης, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο οικοτουρισμός, δηλαδή ο τουρισμός που αξιοποιεί τους πολιτιστικούς πόρους και τους πόρους του φυσικού περιβάλλοντος, αποτελεί μία ταχύτατα αναπτυσσόμενη και οικονομικά αποδοτική αγορά του τομέα του τουρισμού στην Ευρώπη.
Β2. Παραδείγματα: «Χαρακτηριστικό παράδειγμα η καταστροφή του τροπικού δάσους του Αμαζονίου, ενός από τα πλουσιότερα οικοσυστήματα στον κόσμο».
Αντίθεση: «Βέβαια, υπάρχουν κάποιες περιπτώσεις επιτυχούς διατήρησης του φυσικού περιβάλλοντος».
Β3. α. παρέχει = δίνει (προσφέρει)
εφικτό = πραγματοποιήσιμο
ίσως = ενδεχομένως
συνέπειες = αποτελέσματα
β. υπεύθυνοι ≠ ανεύθυνοι
βλάπτουμε ≠ ωφελούμε
απόλυτα ≠ σχετικά
συχνότερα ≠ σπανιότερα
Β4.
• Τα οικοσυστήματα επηρεάζονται, επίσης, από την κλιματική αλλαγή.
Παθητική σύνταξη.
Μετατροπή σε ενεργητική: Η κλιματική αλλαγή επηρεάζει, επίσης, τα οικοσυστήματα.
• Τα συχνότερα φαινόμενα ξηρασίας, κυμάτων καύσωνα, πλημμυρών και πυρκαγιών θα θέσουν σε κίνδυνο τα ζώα, τα φυτά και τους ανθρώπους.
Ενεργητική σύνταξη.
Μετατροπή σε παθητική: Τα ζώα, τα φυτά, οι άνθρωποι θα τεθούν σε κίνδυνο από τα συχνότερα φαινόμενα ξηρασίας, κυμάτων καύσωνα, πλημμυρών και πυρκαγιών.
Β5.
• Όσο αυξάνεται ο πληθυσμός, τόσο μεγαλύτερο είναι το τίμημα για το περιβάλλον: (άνω και κάτω τελεία): απαρίθμηση συνεπειών.
• Και όλα αυτά δωρεάν! (θαυμαστικό): θαυμασμός και επιδοκιμασία.
• Μήπως αυτό είναι μόνο μια πρόγευση από όσα μας επιφυλάσσει το μέλλον; (ερωτηματικό): προβληματισμός (ρητορικό ερώτημα).
• Οι ωκεανοί, τα δάση και οι βάλτοι αποτελούν φυσικές «παγίδες άνθρακα» (εισαγωγικά): έμφαση στη μεταφορική σημασία.
• τα δάση με μαγκρόβια δέντρα (με ρίζες μέσα στην θάλασσα) (παρένθεση): επεξηγηματικό σχόλιο.
Γ.
Εισαγωγή
Αγαπητοί Σύμβουλοι,
Στα πλαίσια της συζήτησης σχετικά με την απώλεια της βιοποικιλότητας, που διεξάγεται στο συμβούλιο αυτό, θα ήθελα να καταθέσω και τις δικές μου απόψεις, ως νέος σύμβουλος ιδιαίτερα προβληματισμένος από τις αρνητικές εξελίξεις στο περιβάλλον.
Μετάβαση
Είναι γνωστό ότι μετά τη συνάντηση και την υπογραφή της συνθήκης του "Ρίο" το 1992, ο όρος "βιοποικιλότητα" άρχισε να χρησιμοποιείται ευρέως. Ο όρος, βεβαίως, ήταν γνωστός στην οικολογία πολύ πιο πριν από τη συνάντηση του Ρίο και χρησιμοποιείτο για να εκφράσει την ποικιλία των μορφών ζωής σε έναν συγκεκριμένο χώρο. Η έννοια της βιοποικιλότητας αναφέρεται στην ποικιλία γενών, ειδών και οικοσυστημάτων από τα οποία αποτελείται η ζωή στη Γη. Ο πλανήτης μας κατοικείται από ένα ασύλληπτο αριθμό διαφορετικών όντων. Έχουν καταλάβει κάθε γωνιά της Γης και προσαρμόζονται ακατάπαυστα στις αλλαγές των συνθηκών ζωής εκμεταλλευόμενοι κάθε διαθέσιμο πόρο. Η επιβίωσή τους εξαρτάται από τρεις τύπους βιολογικής ποικιλότητας: τη γενετική βιοποικιλότητα, τη βιοποικιλότητα των ειδών και τη βιοποικιλότητα των περιβαλλόντων. Σε τι χρησιμεύει λοιπόν η βιοποικιλότητα; Αποτελεί ουσιαστικά μια δικλείδα ασφαλείας για τη ζωή: όσο μεγαλύτερη είναι η ποικιλία των οργανισμών τόσο μεγαλύτερη είναι η ικανότητά τους να προσαρμόζονται και να εκμεταλλεύονται τους διαθέσιμους ενεργειακούς πόρους.
Α’ Ζητούμενο
Σήμερα, είμαστε μάρτυρες μιας σταθερής φθίνουσας πορείας της βιοποικιλότητας, με βαριές συνέπειες για το φυσικό κόσμο και την ανθρώπινη ευημερία. Οι αλλαγές αυτές έχουν προκληθεί, ιδίως, από αλόγιστη σπατάλη και καταστρατήγηση των φυσικών πόρων, αλλά και την ραγδαία αύξηση των παραγόμενων ρύπων, στο όνομα της ανάπτυξης του πολιτισμένου κόσμου. Σήμερα ο αριθμός των ειδών εκτιμάται ότι είναι μεταξύ 10 – 100 εκατομμυρίων, με επικρατέστερη την άποψη των 13,6 εκατομμυρίων. Οι ρυθμοί εξαφάνισης υπολογίζονται σήμερα ότι είναι 100 – 1000 φορές μεγαλύτεροι από τους φυσιολογικούς ρυθμούς εξαφάνισης του εξελικτικού παρελθόντος, λόγω των ανθρωπίνων δραστηριοτήτων (υπερεκμετάλλευση πόρων, καταστροφή και αλλοίωση οικοσυστημάτων, εισαγωγή ξενικών ειδών). Σχεδόν το ένα στα δύο είδη θηλαστικού στην Ευρώπη κινδυνεύει με εξαφάνιση και η απειλή είναι ακόμα μεγαλύτερη για τα πουλιά, ακόμα και ορισμένα ψάρια.
Οι κύριες αιτίες είναι οι αλλαγές στους φυσικούς οικοτόπους που οφείλονται: στα συστήματα εντατικής γεωργικής παραγωγής, στην ανοικοδόμηση, τις εξορύξεις, την υπερεκμετάλλευση δασών, ωκεανών, ποταμών, λιμνών και εδάφους, στις διεισδύσεις αλλοχθόνων ειδών, στη μόλυνση και, όλο και περισσότερο, στην αλλαγή του παγκόσμιου κλίματος. Πίσω από αυτές τις αιτίες είναι αποτυχίες στη διαχείριση, λήψη ακατάλληλων αποφάσεων και δυσλειτουργία των θεσμών, καθώς και αποτυχία της οικονομίας και των αγορών. Η έλλειψη επαρκούς γνώσης και κατανόησης των διεργασιών των οικοσυστημάτων που διατηρούν τη βιοποικιλότητας και την παροχή υπηρεσιών οικοσυστήματος είναι διάχυτη σε όλες τις παρεμβάσεις του ανθρώπου στα οικοσυστήματα.
Η απώλεια της βιοποικιλότητας αποτελεί απόρροια της ανθρώπινης δραστηριότητας, ιδίως κατά τις τελευταίες δεκαετίες του 20ου αι. Το κυρίαρχο καταναλωτικό μοντέλο ζωής, ιδίως στον προηγμένο δυτικό κόσμο, οδήγησε σε εξάντληση των φυσικών πλουτοπαραγωγικών πηγών και σε διατάραξη της ισορροπίας στο σύνολο των οικοσυστημάτων του πλανήτη.
Β’ Ζητούμενο
Η σχέση μας με το περιβάλλον δεν μπορεί να είναι μόνο θέμα κοινωνικό ή πολιτιστικό που αντιμετωπίζεται περιστασιακά, είναι πρωτίστως θέμα πολιτικό. Τώρα, περισσότερο από ποτέ, που η κλιματική αλλαγή απειλεί τις ήδη λεπτές ισορροπίες του πλανήτη, η σημασία της «Παγκόσμιας Ημέρας του Περιβάλλοντος» χρειάζεται να μνημονεύεται κάθε μέρα. Προτεραιότητα μας πρέπει να είναι η ευαισθητοποίηση σε εθνικό και διεθνές επίπεδο για να μην είναι πια αργά. Το πρόσφατο πυρηνικό ατύχημα στη Φουκουσίμα έθεσε, με τραγικό τρόπο, την παγκόσμια κοινότητα προ των ευθυνών της απαιτώντας άμεσες λύσεις και επέτεινε τον προβληματισμό για το πρότυπο ανάπτυξης και τις επιπτώσεις του στο φυσικό περιβάλλον.
Τα παιδιά και οι νέοι σε ολόκληρο τον κόσμο, είτε πρόκειται για βιομηχανικές ή αναπτυσσόμενες πόλεις, διαπιστώνουν ότι ζουν υπό συνθήκες συνωστισμού, ανασφάλειας και μολυσμένου περιβάλλοντος οι οποίες προσφέρουν ελάχιστες ευκαιρίες για μάθηση, παιχνίδι και την ψυχαγωγία. Ζούμε σε μια κοινωνία που πολλοί την έχουν ονομάσει «κοινωνία του κινδύνου» (Beck, 1992). Επειδή τα παιδιά είναι πιο ευάλωτα στην περιβαλλοντική και κοινωνική υποβάθμιση, όσον αφορά την πιθανότητα προσωπικής βλάβης και των περιορισμών στις ικανότητες τους να φτάσουν στις μέγιστες δυνατότητές τους, είναι σε μεγαλύτερο κίνδυνο.
Η παραδοχή της συνυπευθυνότητας όλων μας είναι μια καλή αρχή. Το πρόβλημα είναι παγκόσμιο και δεν μπορεί να επιλυθεί στα πλαίσια μεμονωμένων προσπαθειών σε ατομικό ή κρατικό επίπεδο. Απαιτείται συλλογικότητα σε παγκόσμιο επίπεδο και κοινή δράση όλων των κρατών και των συναρμοδίων φορέων.
Πιο συγκεκριμένα:
Οι νέοι ανησυχούν για το περιβάλλον, τις περιβαλλοντικές αλλαγές και την κλιματική αλλαγή.
Συμμετέχουν ενεργά σε δράσεις περιβαλλοντικών οργανώσεων.
Συμμετέχουν ενεργά σε προγράμματα ανακύκλωσης του δήμου της περιοχής τους.
Γνωρίζουν τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Εφαρμόζουν διάφορες μεθόδους εξοικονόμησης ενέργειας στο σπίτι τους.
Συμμετέχουν κατά τη διάρκεια της φοίτησής στο σχολείο, σε κάποια πανελλαδική δράση για την προστασία του περιβάλλοντος.
Ανησυχούν για την ποιότητα ζωής στο μέλλον, εξαιτίας της υπερθέρμανσης του πλανήτη και των άλλων περιβαλλοντικών μεταβολών.
Κατά την αγορά ενός αγαθού, πέρα από την ευχαρίστηση που τους προσφέρει η αγορά του, εξετάζουν αν αυτό το προϊόν που αγοράζουν είναι φιλικό προς το περιβάλλον.
Αναζητούν για τις αγορές τους προϊόντα που είναι φιλικά προς το περιβάλλον.
Πιστεύουν ότι μέσα από την καθημερινή μας ζωή, μπορούμε να προστατεύσουμε το περιβάλλον.
Οι νέοι πιστεύουν στην «Πράσινη Ανάπτυξη», τις «οικο - συμπεριφορές» και στα «πράσινα προϊόντα». Είναι ενθαρρυντικές οι περιβαλλοντικές τους ανησυχίες και ιδιαίτερα αισιόδοξο το ότι θεωρούν ότι μπορούμε μέσα από την καθημερινή μας ζωή, να κάνουμε την προστασία του περιβάλλοντος δική μας υπόθεση.
Οι νέοι φαίνεται να απομακρύνονται από την κατανάλωση που δεν είναι βιώσιμη, και αυτό καταγράφεται και διεθνώς μέσα από την μεθοδολογία RISC (Research Institute on Social Change), που διαμορφώνει μια νέα «Λευκή Βίβλο», για τη λεγόμενη θετική κατανάλωση. Η άποψη για την προστασία του περιβάλλοντος είναι μια βασική πτυχή της θετικής κατανάλωσης που χαρακτηρίζεται από μια έντονη ανησυχία για τα περιβαλλοντικά ζητήματα. Φαίνεται ότι οι νέοι της χώρας μας, όπως και οι νέοι άλλων Ευρωπαϊκών χωρών, επιδεικνύουν υψηλά ποσοστά συμμετοχής στα πράσινα ζητήματα και στην αντίληψη ότι μέσα από την καθημερινή ζωής τους, μπορούν να προστατεύσουν το περιβάλλον.
Αυτό αποδεικνύει ότι οι νέοι της χώρα μας, αποτελούν ένα γόνιμο έδαφος για την ανάπτυξη eco - καινοτομιών σε όλα τα επίπεδα ακόμη και σε αυτό της επιχειρηματικότητας αλλά και για την ανάπτυξη και καλλιέργεια eco - συμπεριφορών.
Επίλογος
Η νέα γενιά έχει καθήκον να είναι ευαισθητοποιημένη στα περιβαλλοντικά ζητήματα, και οι νέοι της Χώρας μας, είναι πράγματι ευαισθητοποιημένοι και ενεργοί πολίτες στην κατεύθυνση αυτή.
Ευχαριστώ που με ακούσατε
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου