Απαντήσεις θεμάτων Ν. Γλώσσας Ημερησίων Λυκείων 2011

Α. Ο συντάκτης στο δημοσίευμα αυτό εξετάζει τη συμβολή του διαδικτύου στη διάδοση της γνώσης. Αρχικά, διαπιστώνει, με παραδείγματα, πως το διαδίκτυο καθιστά τη γνώση προσιτή στον καθένα. Ωστόσο, διατυπώνονται και διαφωνίες, όπως ότι το διαδίκτυο εγκυμονεί κινδύνους - αν και αυτοί παραμένουν άγνωστοι -, ότι αποτελεί περιττή πολυτέλεια, λόγω των άλυτων προβλημάτων του Τρίτου Κόσμου και, τέλος, ότι διευρύνει το χάσμα μεταξύ «πληροφοριοπλούσιων» και «πληροφοριοφτωχών». Από την άλλη, η εξατομικευμένη συμμετοχή του καθενός στον κυβερνοχώρο ως πομποδέκτη κλονίζει κατεστημένες διαβαθμίσεις και διαμορφώνει ατομικές θεωρήσεις του κόσμου, προκαλώντας, ταυτόχρονα, άγχος συλλογής των πληροφοριών. Τέλος, συμμερίζεται την άποψη πως η επανάσταση της Πληροφορικής βρίσκεται σε μεταβατικό στάδιο, γι’ αυτό και δημιουργεί αναστατώσεις. (108 λέξεις)

Β1. Βασικό συνεκτικό δεσμό των μελών μιας κοινωνικής ομάδας αποτελούν οι κοινές εμπειρίες. Με αυτόν τον όρο νοούνται τα συλλογικά βιώματα, τα ήθη και τα έθιμα, οι ιστορικές μνήμες, και οι αντιλήψεις που μοιράζονται οι άνθρωποι και τους επιτρέπουν να αλληλοαναγνωρίζονται ως μέλη του ίδιου συνόλου. Οι κοινές εμπειρίες σφυρηλατούν τη συνοχή και ενισχύουν την ενότητα της ομάδας. Αντίθετα, η έλλειψή τους λειτουργεί διαλυτικά, καθώς απουσιάζουν τα κοινά σημεία αναφοράς, τα συλλογικά οράματα και οι κοινοί στόχοι, που επιτρέπουν στους ανθρώπους να δουλέψουν από κοινού για την υπέρβαση των όποιων δυσχερειών. Στην εποχή μας, οι "δικτυακές" κοινότητες είναι κοινότητες ad hoc, οικοδομημένες γύρω από ένα κοινό κέντρο ενδιαφέροντος που μοιράζονται τα μέλη τους, ρευστές, καθώς βγαίνεις απ' αυτές με ένα "κλικ" και ελάχιστα ενοχοποιητικές. Κοντολογίς, η συλλογικότητα είναι που καθιστά εφικτή την κοινωνική συμβίωση.

Β2. α) Η παράγραφος αναπτύσσεται με διαίρεση (Διαιρετέα έννοια: γκρίνια, Διαιρετική βάση: ως προς τις επιπτώσεις της τεχνολογίας, Πηλίκο της διαίρεσης: «Η μία είναι η άρνηση… ανάπτυξή της», «Η δεύτερη γκρίνια… νέα τεχνολογία», «Η Τρίτη γκρίνια… «ψηφιακό χάσμα») και με παραδείγματα («Ο Πολ Βιρίλιο … ’’Πληροφοριακή Βόμβα’’», «Τι να το κάνω … για τον πυρετό;», «Ο Γουτεμβέργιος … του 19ου αιώνα».).

β) Θ.Π.: «Σ’ αυτόν τον κόσμο … τρεις γκρίνιες».

Ανάπτυγμα: «Η μία είναι η άποψη … με την Αφρική».

Κατακλείδα: δεν έχει.

Β3. α)

«Πληροφοριακή βόμβα»: περικλείουν τον τίτλο του συγγράμματος (μεταφορική χρήση της γλώσσας)

«Τι να το κάνω … πυρετό;»: μεταφέρουν αυτούσια μια διαδεδομένη άποψη για το ρόλο της τεχνολογίας.

«Πληροφοριακό άγχος»: νεολογισμός και επιστημονικός όρος της Ψυχολογίας.

β) κύμα εκδημοκρατισμού, «ψηφιακό χάσμα», σημείο εκκίνησης, πλημμύρα, διαχέεται (κτήμα, ορθώνονται, ισοπεδώνουν)

Β4. α) πιθανών = ενδεχόμενων

ξεχνάς = λησμονείς (παραλείπεις)

κατακερματισμό = διάσπαση (κομμάτιασμα, τεμαχισμό, κατάτμηση)

μετατρέπεται = μεταβάλλεται (αλλάζει, τροποποιείται)

διασπείρει = διασκορπά (μεταδίδει, προκαλεί)

β) υπαρκτό ≠ ανύπαρκτο

άρνηση ≠ αποδοχή (κατάφαση)

σίγουρος ≠ αμφίβολος (αβέβαιος, πιθανός)

προσβάσιμο ≠ απρόσιτο (απροσπέλαστο)

λογικό ≠ παράλογο (άλογο)

Γ. Ενδεικτικό διάγραμμα:

Α' ζητούμενο: Η συμβολή του διαδικτύου στη διάδοση της γνώσης

πρόσβαση σε γνώσεις (τράπεζες δεδομένων),

καθιέρωση εξ αποστάσεως εκπαίδευσης («Ανοιχτό Πανεπιστήμιο»),

κατάργηση ανισοτήτων μεταξύ παιδιών περιφέρειας-κέντρου (τηλεμαθήματα),

τροποποίηση παραδοσιακών τεχνικών μετάδοσης της γνώσης: εναλλακτικοί και πιο ελκυστικοί τρόποι παρουσίασης (διαδραστικότητα),

ανευρετική διαδικασία: η επιλογή της πλοήγησης μέσα στο πρόγραμμα εναπόκειται στην κρίση του μαθητή,

κίνητρο για συνεργασία, επικοινωνία και διανομή της πνευματικής δραστηριότητας,

συνδυασμός γνώσης με το παιχνίδι

εφαρμογή τεχνικών αυτοαξιολόγησης,

τροποποίηση του ρόλου του εκπαιδευτικού (σύνθετος, καθοριστικός, πολυδιάστατος)

δυνατότητα έκφρασης πρωτοποριακών και εναλλακτικών δημιουργών,

πολιτιστικές ανταλλαγές,

κατάργηση εθνικών συνόρων,

επιστημονική συνεργασία.

Β' ζητούμενο: Τρόποι δημιουργικής αξιοποίησης του διαδικτύου στο σχολείο

Το διαδίκτυο του οποίου η χρήση σημείωσε πραγματικά εκρηκτική εξάπλωση μετά το 1994, παρέχει μια σειρά εργαλείων που προσφέρουν διαφορετικές δυνατότητες και επιτρέπουν:

• να στείλουμε ή να λάβουμε μηνύματα ανά πάσα στιγμή, μέσω του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail),

• να ανταλλάξουμε μεγάλα αρχεία ηλεκτρονικής μορφής,

• να αναζητήσουμε πληροφορίες και υλικό στη τεράστια διεθνή εγκυκλοπαίδεια, (με κείμενα, εικόνες, ήχους, και βίντεο) που έχει δημιουργηθεί στο παγκόσμιο ιστό του ‘World Wide Web’,

• να συζητήσουμε γραπτώς, ταυτόχρονα ή μη (συγχρόνως ή όχι) με πλήθος άλλων ανθρώπων αναφορικά με κάποιο θέμα κοινού ενδιαφέροντος (μέσω ‘Chatts’ και ‘Forums’ αντίστοιχα),

• να έχουμε οπτική επαφή και ηχητική επικοινωνία με συνομιλητές/τριες, δυνατότητα που επιτρέπει την τηλεσυνδιάσκεψη και τα σεμιναριακά μαθήματα από απόσταση,

• να εργαστούμε από κοινού ή συνεργατικά διαμέσου ειδικών εργαλείων (whiteboard, κ.ά.).

Kαθένα από τα παραπάνω εργαλεία έχει τα δικά του πλεονεκτήματα αλλά ενδεχομένως η αξιοποίησή του παρουσιάζει ιδιαίτερες δυσκολίες στο πλαίσιο μιας μαθησιακής διαδικασίας. Η αποτελεσματικότητα της όποιας χρήσης του διαδικτύου για εκπαιδευτικούς σκοπούς ουσιαστικά εξαρτάται λιγότερο από τη φύση του μέσου και περισσότερο από την καταλληλότητα της χρήσης του στο πλαίσιο των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων.

Γενικά, στις περισσότερες χώρες, το διαδίκτυο αξιοποιείται εκπαιδευτικά για την εκπλήρωση των ακόλουθων στόχων:

• την επικοινωνία ανάμεσα σε σχολικές τάξεις και σχολικές μονάδες,

• την πρόσβαση σε πηγές παιδαγωγικού υλικού,

• την ανάπτυξη νέων μεθόδων που βασίζονται στη συνεργατική εργασία,

• τη διάχυση των τοπικών, περιφερειακών ή εθνικών εκπαιδευτικών πρακτικών,

• την πρόσβαση σε πηγές πολυμέσων.