της Ελένης Πατσιατζή
Ρίξου
Στις
Λέξεις
«Δράκων». Μια λέξη που προέρχεται από το αρχαίο ελληνικό ρήμα "δέρκομαι", που σημαίνει κοιτώ έντονα και διαπεραστικά. Όπως ακριβώς κοιτάζει ένας εικαστικός καλλιτέχνης το μοντέλο του. Έτσι, έντονα και διαπεραστικά, ο Χ. Μαρκίδης κοιτάζει την ανθρώπινη κατάσταση και εφορμά δυναμικά στις λέξεις, ως «δράκων», για να εκφράσει λεκτικά όλα όσα παρατηρεί, δίνοντας τους μορφή μέσω των λέξεων, σε μια συλλογή αυστηρής ποιητικής μορφολογίας. Το βλέμμα του στα ανθρώπινα, έντονο και μελαγχολικό, θυμίζει τα βλέμματα που συναντάμε στις ζωγραφικές φιγούρες του.
Ο χρωστήρας έχει δώσει τη θέση του στην πένα. Ολιγοσύλλαβες τρίστιχες στροφές πυκνώνουν, ακόμα και μονολεκτικά, νοήματα γύρω από το υπάρχειν και οπτικοποιούν εικόνες που θυμίζουν -καθόλου τυχαία- πίνακες του ίδιου δημιουργού. Ρέουσες μορφές στην εικαστική αναπαράσταση, ρέουσες λέξεις στην ποιητική απήχηση.
Συνιστά πλέον κοινό τόπο πως τα όρια μεταξύ των τεχνών είναι πορώδη και οι διηθήσεις διαρκείς. Ιδίως στις εικαστικές τέχνες, ο ρυθμός συχνά συνομιλεί με εκείνον της ποίησης και της μουσικής. Λογοτεχνικά κείμενα δίνουν την έμπνευση για τη δημιουργία εικαστικών έργων αλλά και έργα ζωγραφικής εμπνέουν λογοτέχνες. Ωστόσο, δε θα συναντήσουμε εύκολα καλλιτέχνες που μπορούν με άνεση να διακονούν παράλληλα διαφορετικά είδη τέχνης. Παρά τον διαρκή διάλογο μεταξύ των διαφορετικών εκφραστικών τρόπων, η καλλιτεχνική κοινότητα δείχνει να επιμένει πως η κάθε μορφή τέχνης είναι αυτάρκης και πως απαιτεί την απόλυτη προσήλωση του δημιουργού στα δικά της εκφραστικά μέσα. Επομένως, οι εξαιρέσεις, δηλαδή καλλιτέχνες που υπηρετούν -και μάλιστα με επιτυχία- διαφορετικούς τρόπους την έκφραση της ανθρώπινης κατάστασης, σπανίζουν. Ένας από αυτούς είναι ο Χ. Μαρκίδης. Περισσότερο γνωστός ως ζωγράφος (με πλήθος ατομικών εκθέσεων και πολυάριθμες συμμετοχές σε ομαδικές εκθέσεις), έχοντας φιλοτεχνήσει χαρακτικά, εξώφυλλα περιοδικών, CD, θεατρικά προγράμματα κ.ά., υπηρετεί πιστά και την τέχνη της ποίησης. Είτε φιλοτεχνώντας, με την ιδιότητα του εικαστικού καλλιτέχνη, εξαιρετικά εξώφυλλα ποιητικών συλλογών είτε γράφοντας ο ίδιος ποίηση.
Μία από τις ποιητικές συλλογές του είναι αυτή με τον ιδιαίτερο τίτλο «Δράκων κατήλθες» (εκδόσεις τυπωθήτω, 2013). Το ρηματικό πρόσωπο που επιλέγεται (β’ ενικό) και το αφαιρετικό εξώφυλλο προϊδεάζουν για μια συλλογή που επιδιώκει την προσωπική επικοινωνία με τον δέκτη μέσα από τη χρήση λιτών εκφραστικών τρόπων. Πράγματι, το σώμα των κειμένων που συναποτελούν τη συλλογή αυτή είναι ένα σώμα δωρικό, με αδρές γραμμές άκρως φορτισμένες, με ελεγχόμενη, ωστόσο, ένταση. Σαν σκίτσο νέας γυναίκας που συστρέφεται/περιδινίζεται γύρω από τον εαυτό της.
Ασέλγησε
Στο παράφορο
Των νοημάτων
Τη συλλογή διακρίνει η υπόγεια ηχητική αλλά και χρωματική (μέσω της εικονοποιητικής λειτουργίας των λέξεων) ένταση, η αποφθεγματική λιτότητα, η κατάλληλη χρήση των σιωπών και των παύσεων, των συνηχήσεων, ο απόλυτος έλεγχος και η συνακόλουθη αρμονία στην τοποθέτηση ρηματικών και ονοματικών συνόλων, η διαρκής επικοινωνία και οικειότητα με τον δέκτη, μέσω κυρίως των προτρεπτικών προστακτικών (σαφής εδώ η καβαφική επίδραση).
Η επικοινωνία κορυφώνεται στα τελευταία στροφικά σύνολα που όλα έχουν ως αρχικό στίχο την εμβληματική προτροπή «Στοχάσου». Στοχασμός, λοιπόν, η κορυφαία παραίνεση. Αυτό που ο σύγχρονος άνθρωπος, στους ασθματικούς γρήγορους ρυθμούς ζωής, αμελεί να πράξει, συνιστά την προτρεπτική προστακτική που εμφαντικά και επαναληπτικά ολοκληρώνει τη συλλογή, τονίζοντας –και μέσα από βαθύτατα χριστιανικές καταβολές- πως η εφήμερη ύπαρξη καταξιώνεται μέσα από την προσφορά, τη θυσία, την αγάπη.
Η ύπαρξη
Πάντοτε
Ευλογία
Καταληκτικά, στο σύνολό της η συγκεκριμένη συλλογή δεν είναι παρά ένας, ποιητικώ τω τρόπω, στοχασμός πάνω στην ανθρώπινη κατάσταση. Ένας στοχασμός για το νόημα του ζην, για το νόημα του πράττειν, για το συνεχές της μνήμης αλλά και για τη θνητότητα. Ένας στοχασμός ρωμαλέος, μια καταβύθιση, ένα ένδον σκάπτειν με τη χρήση του γλωσσικού μέσου . Η γραφή αναδεικνύεται ως μια αξεδιάλυτα μορφική και υλική αναζήτηση που χρησιμοποιεί τις λέξεις ως μορφές, ως εμπειρίες του πραγματικού. Η επίτευξη αυτή προϋποθέτει πως η βούληση του ποιητικού υποκειμένου να ελέγξει το οπτικό και ηχητικό υλικό είναι θηριώδης, όπως θηριώδης, «δρακόντεια», είναι και η καταβύθιση ένδον.
Στοχάσου την προσμονή
Στοχάσου την πληρωμή
Στοχάσου την έξοδο
Στοχάσου την πληρωμή
Στοχάσου την έξοδο
(Οι πἰνακες αντλήθηκαν από το προσωπικό ιστολόγιο του Χρήστου Μαρκίδη http://markidis54.blogspot.com/ )